Een stakingsactie van de koeriers bij verdelingsbedrijf Deliveroo (Groot-Brittannië) is erin geslaagd een beslissing van de bazen (om de lonen en werkomstandigheden te doen dalen) terug te roepen. Arbeiders die ook in precaire situaties tewerkgesteld zijn, kunnen hieruit leren hoe dit soort uitbuiting te bevechten.
De 'Gig' economy
Deliveroo als bedrijf is deel van de zogenaamde ‘Gig’ economie. Fastfood en standaard restaurants kunnen zich inschrijven bij Deliveroo, die dan voor koeriers zorgt en de klant hiervoor aanrekent.
Er wordt ons verteld dat deze flexibiliteit de sleutel is tot een nieuw economisch model: flexibiliteit voor voedselbedrijven aangezien ze zich niet moeten bezighouden met het aannemen van personeel en veronderstelde flexibiliteit voor de werknemer aangezien ze kunnen werken wanneer ze willen. In werkelijkheid betekent deze ‘flexibiliteit’ voor werknemers een zelfstandigen statuut.
Het is een handige truc die al decennia gebruikt wordt in de bouwindustrie en bekend is geworden door andere firma’s in de ‘gig economie’ zoals Uber. De nep zelfstandigheid word gebruikt om werkers ogenblikkelijk de deur te kunnen wijzen zonder juridische gevolgen, terwijl de bazen die vervelende formaliteiten waar ze zo graag over klagen, kunnen overslaan; ongemakken die in de weg staan van hun winsten, dingen zoals bijdragen voor pensioenen, vakantie en ziekteverlof.
Deze kortetermijncontracten-economie is simpelweg de zoveelste weerspiegeling van een kapitalisme dat in staat van ontbinding verkeert. Het is niet in staat de levensstandaarden van het verleden en daarom zien we verdere aanvallen op lonen en werkzekerheid.
Het rondje van recente poging van Deliveroo bazen om aanvallen in te zetten, was niet ingegeven door een plotseling opwelling van vernieuwde haat tegenover hun arbeiders, maar werd veroorzaakt door de markt, i.e het kapitalisme. Het is duidelijk dat Uber en Amazon, bedrijven wiens omzet die van Deliveroo klein doen lijken, zich zullen profileren in de markt waar Deliveroo opereert. Dit betekent dat Deliveroo een agressieve expansie zal lanceren waarin de omzet zal verdubbelen, om zeker te dat het bedrijf niet verpletterd wordt wanneer de grote jongens zich met de markt gaan bemoeien.
De logica van het kapitalisme zorgt ervoor dat de werkers degene zijn die de kost betalen voor deze expansie. Amazon en Uber zouden waarschijnlijk een tijdlang onder de marktprijs gaan om Deliveroo uit de markt te prijzen en vervolgens te verpletteren. Daarom zien we, onder het kapitalisme, steeds meer aanvallen op werkers en zelfs verder gaan dan de onzekerheid van het zelfstandigen-statuut. Zo trachten bedrijven zoals ervoor Deliveroo competitief te blijven.
Eenheid en Actie
De atomisering en isolatie van arbeiders in de Gig economie, de fast-food sector, en andere gelijkaardige industrieën – gecombineerd met een bepaald conservatisme en onverschilligheid van de leiding van de grootse vakbonden in Groot-Britannie in het verleden – heeft ertoe geleid dat arbeiders die gedwongen worden om zichzelf als zelfstandige aan te geven, verwaarloosd en niet vertegenwoordigd worden door de grote vakbonden; die zijn afgeschrikt door de uitdaging hen te rekruteren, organiseren en vertegenwoordigen.
Dit betekent dat kleinere vakbonden en organisaties, zoals de ‘Independent Workers’ Union of Great Britain’ (IWNG), voorlopig dit vacuüm hebben opgevuld en succesvol zijn geweest in het organiseren van de werkers die genegeerd worden door de grotere vakbonden. Het succes van deze staking door Deliveroo loopjongens toont dat er een weg vooruit is voor arbeiders om verdere aanvallen door de patroons te bevechten: Organisatie, eenheid en een gezonde militante houding.
Allerbelangrijkst is dat de staking toont dat het door klassenstrijd is dat arbeiders georganiseerd worden en zich bewust worden van hun eigen macht en ze zo op hun beurt degenen rondom hen in andere sectoren inspireren om mee te strijden. Deze boodschap zou in alle vakbonden, werkplaatsen en gemeenschappen doorgegeven moeten worden; Staken werkt! Militantisme loont!
Toch mogen we niet tevreden zijn met enkel defensieve overwinningen, ondanks hun belang voor de vakbondsbeweging. We hebben een wereld te winnen en dus hebben we een politiek programma nodig, met eisen zoals:
- Een einde aan alle nep-zelfstandigen-statuten
- Een leefbaar loon voor iedereen!
- Volledige tewerkstelling zonder verlies van wedde!
- Voor een menselijk leven zonder uitbuiting en loonslavernij!
De Britse sectie van de International Marxist Tendency (IMT), vecht (zoals Vonk/Revolution in België) in de arbeiders en vakbondsbeweging voor een meerderheid rond dat socialistische programma. We denken dat jij met deze strijd moet meedoen!
