De beelden van geweld en slachtpartijen in de bezette gebieden van Gaza en de Westbank hebben de hele wereld geschokt. Haast alle slachtoffers zijn Palestijnen, gevallen onder de kogels van het Israëlische bezettingsleger.
Terwijl Barak zijn best doet om iedereen te overtuigen van zijn vredeswil, blijven zijn soldaten de Palestijnen doden en verwonden. De schrijnendste beelden waren die van een tienjarig jongetje en zijn vader, schuilend achter een betonnen waterreservoir. De schietpartij duurde drie kwartier. Het jongetje werd vier keer geraakt en stierf in de armen van zijn vader die zelf acht schotwonden opliep.
Het ergste is dat dit geen ongeluk was en evenmin een alleenstaand feit. Palestijnse dokters verklaren dat de meeste slachtoffers in het bovenlichaam getroffen zijn en 20% in het hoofd. “De Israëli’s schieten om te doden.”
Dit verklaart de woede en wraakzucht van de met stokken en stenen gewapende Palestijnse jongeren. De moord op twee Israëlische soldaten door een bende hysterische Palestijnen in Ramallah vormde het excuus voor een luchtbombardement door Israëlische helikopters. Clinton, verantwoordelijk voor de bombardementen die Joegoslavië tot puin herleidden en voor de dood van meer dan een miljoen Irakese kinderen via de onmenselijke blokkade, weende krokodillentranen over de dood van deze twee mensen. De twee presidentskandidaten Al Gore en George W. Bush dreigen allebei met strafmaatregelen voor de bomaanslag tegen een Amerikaans oorlogsschip bij Aden.
Barak verklaart dat hij geen belangstelling heeft voor vredesonderhandelingen “zolang het geweld voortduurt. We zullen blijven schieten zolang zij blijven vechten”. Net alsof het om een oorlog gaat tussen twee even sterke en gewelddadige kampen. Marxisten kennen het verschil tussen reactionair geweld van de heersende klasse en de imperialistische verdrukkers en het geweld van een onderdrukt volk dat voor zijn leven vecht. Als het soms brutaal en gewelddadig tekeergaat, is dit maar een afspiegeling van zijn zwakte tegenover de ontketende overmacht.
Als je de krachtsverhoudingen en de brutaliteit van het Israëlische leger bekijkt, is het dan zo verwonderlijk dat wanhopige mensen hun toevlucht zoeken in wanhoopsdaden? Waar is het evenwicht? Zijn enkele Israëlische doden er meer dan honderd Palestijnse waard?
Provocatie
Dit conflict werd bewust uitgelokt door Ariel Sharon, de leider van de rechtse Israëlische Likoed partij. Op 28 september bezocht hij, beschermd door een massale politiemacht, de heilige plaatsen bij de Al-Aosa (voor de Moslims het derde belangrijkste heiligdom, maar ook Joden en Christenen vinden het belangrijk). Hiermee wilde hij de Israëlische overheersing van de heilige plaatsen en heel Jeruzalem beklemtonen. Gezien Sharons reputatie, was dit een zware provocatie.
Het Palestijnse volk wil een eigen thuisland en daar hebben ze evenveel recht op als bijvoorbeeld de Joden of de Amerikanen. Maar hun zogenaamde thuisland, onder bestuur van de Palestijnse Nationale Autoriteit, is een totaal onleefbaar lappendeken. Daarom blijven wij over “bezette gebieden” spreken. De echte oorzaak van deze crisis is de verslechtering van de economische en sociale levensomstandigheden van de Palestijnen. De Gazastrook verpaupert, er zijn weinig sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg of onderwijs. De economie in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever is voor 80% afhankelijk van Israël. Het herhaaldelijke afsluiten van de grens zorgt dan ook voor immense problemen en massale werkloosheid. Deze gebieden zijn voor hun in- en uitvoer haast volledig op Israël aangewezen. Op de westelijke Jordaanoever leeft 20% van de bevolking onder de armoedegrens, in Gaza zelfs 36%.
Delen van het Israëlische establishment willen tot een vergelijk komen en hun handel met de Arabische landen uitbreiden. De Arabische regimes willen dit ook graag en zijn erop uit een akkoord over Palestina te sluiten. Ook het Amerikaans imperialisme wil stabiliteit in het Midden-Oosten om zijn strategische en economische belangen te vrijwaren, maar al deze plannen houden geen rekening met de echte toestand van de Palestijnen.
Arafats rol
Eventjes konden we de illusie hebben dat de PLO en Arafat erin zouden slagen om het lang verhoopte thuisland van de Palestijnen te verwezenlijken, maar de waarheid is altijd concreet. De massabeweging Intifada verwezenlijkte op enkele maanden meer voor de Palestijnse zaak dan Arafat en zijn bannelingen op 30 jaar tijd. Zelfs de vredesgesprekken (Oslo en Madrid) waren gedeeltelijk het gevolg van de Intifada in de jaren ’80.
Bovendien waren er de veranderde machtsverhoudingen op wereldvlak. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie werden de VS de enige wereldmacht. Israël was dus minder belangrijk voor de vrijwaring van hun strategische en economische belangen in het Midden-Oosten dan tijdens de Koude Oorlog. Onder druk van Washington werd een compromis gezocht tussen Israël, de Palestijnen en de Arabische buurlanden. De PLO-leiding was er als de kippen bij om er de vruchten van te plukken.
Het akkoord dat Arafat tekende met Israël was zoals Vonk eerder stelde een valkuil voor het Palestijnse volk. Dit is geen zelfbeschikking maar een belachelijke karikatuur ervan. De Palestijnse gebieden liggen verspreid, Jeruzalem blijft volledig onder Israëlische controle, de Joodse kolonisten graven zich in en zorgen voortdurend voor wrijvingen. De Palestijnse autoriteit is een werktuig van Israël dat de touwtjes in handen houdt. Arafat en zijn kliek installeerden zich als een bureaucratische elite die zich verrijkt ten koste van het Palestijnse volk. Omdat ze in opdracht van Tel Aviv de orde moet handhaven, vertoont de Palestijnse autoriteit al snel trekken van een politiestaat.
Deze kleinburgerlijke nationalisten kunnen niet begrijpen dat alleen revolutionaire middelen een oplossing voor het Palestijnse probleem kunnen bieden, door middel van de socialistische omvorming van Israël/Palestina en dat als deel van een algemene arbeidersstrijd in het Midden-Oosten tegen de onderdrukkers (niet de Israëli’s maar de semi-feodale Arabische regimes.)
Arafat probeert zijn gezag te herstellen door strijdlustige verklaringen die doen denken aan de jaren ’70, toen hij het standpunt verdedigde dat “de joden in zee moesten gedreven worden”. Hij is echter de controle kwijt. Na tientallen jaren individueel terrorisme en vervolgens de akkoorden met Israël, staan de Palestijnen nog geen stap dichter bij een leefbaar thuisland en echt zelfbestuur.
Israël
Ook in Israël groeit de sociale spanning. De economische crisis treft de arbeiders en de middenstand. Om de aandacht af te leiden en de Joden te verenigen tegen de “Arabische vijand” heeft Likoed bewust de Palestijnen in Jeruzalem geprovoceerd.
De stichters van de staat Israël beriepen zich op het socialisme. De Labour Partij stond zogezegd voor het ‘Kibboets-socialisme’. Maar nu is het masker gevallen. Labour en Likoed staan allebei voor privatiseringen en aanvallen op de levensstandaard. Bovendien is er de verpletterende kostprijs van het militair apparaat.
De Israëlische burgerlijke wetgeving is gebaseerd op de “Halacha”(Joodse middeleeuwse religieuze wet) die theocratische kenmerken en een racistische ondertoon bevat en opschuift naar een fundamentalistische reactie.
Een Israëlisch marxist wijst ons op de gelijkenis tussen de toestand in Israël en de Zuid-Afrikaanse apartheid. “De joodse en niet-joodse (vooral Arabische) bevolking zijn gescheiden door een regime van segregatie dat erg lijkt op apartheid: een jood kan niet huwen met een niet-jood, leger en politie zijn niet toegankelijk voor Arabieren, ... “Arabische” partijen (de communistische partij haalt haar stemmen vooral bij de Arabieren) hebben nog nooit kunnen deelnemen aan een regeringscoalitie. Het motto van de Joodse vredesbeweging is: “vreedzaam coëxisteren”, want integratie (onderling huwen of zelfs maar in hetzelfde gebouw leven) is taboe.
Het machtsevenwicht in Israël is naar rechts opgeschoven. Het streven naar een regering van nationale eenheid met Sharon is een overwinning voor de oorlogspartij, een groep binnen het establishment die gelooft dat oorlog onvermijdelijk is en dat die dan best zo snel mogelijk begint.
Oorlogsdreiging
Als ze tot een regelrechte oorlog zou leiden zal deze logica desastreuze gevolgen hebben, zowel voor de Palestijnse massa’s als voor de Israëlische arbeiders. Ook voor het Westen zou dit rampzalige gevolgen hebben. De olieprijzen zijn al hoog. Een verder stijging zou het einde van de economische groei en het begin van een wereldwijde recessie kunnen inluiden.
Ook de Arabische regimes staan onder zware druk van hun bevolking om op te treden tegen Israël. Zij weten uit ervaring dat Israël militair te sterk is en dat een nederlaag wel eens het einde van hun regime kan betekenen. Maar niets ondernemen wanneer het Israëlische leger de Palestijnen frontaal zou aanvallen, is voor hun machtspositie al even gevaarlijk.
Als er een echte revolutionaire partij zou bestaan, waren de voorwaarden aanwezig voor een socialistische revolutie in heel het Midden-Oosten. De methode van de Intifada stoelt op klassenstrijd, waarbij de algemenen staking een van de middelen is. De Palestijnse arbeiders moeten breken met hun burgerlijke leiders en comités oprichten in de werkplaatsen, bij boeren, studenten en werklozen en die verenigen via een nationale vertegenwoordiging.
Maar het is niet voldoende voor de Palestijnse arbeiders om enkel de macht te proberen grijpen in hun gebieden, gezien de economische afhankelijkheid van Israël. De meeste arbeiders werken in de Israëlische industrie. Zij moeten zich tot de Israëlische arbeidersklasse wenden om samen de bazen aan te pakken. Het alternatief is een oorlog waarin de arbeiders tegen elkaar ingezet worden.
Ook de Israëlische arbeiders moeten hun verantwoordelijkheid opnemen om de maatschappij te veranderen. Israël is een hoogontwikkeld kapitalistisch land met een goed opgeleid proletariaat. Als dit in beweging komt tegen de eigen heersende klasse kan dit de nationalistische grenzen doorbreken en de aanzet zijn tot een internationale strijd voor socialisme in de regio.
Reactie in Israël
Israëlische Arabieren maken ongeveer 18% uit van de bevolking. Hun levensstandaard ligt hoger dan die van hun aanverwanten in de bezette gebieden, maar ze worden wel systematisch gediscrimineerd i.v.m. werk, scholing, huisvesting, sociale diensten etc.
Een dagblad organiseerde onlangs een opiniepeiling waaruit bleek dat 60% van de Joodse bevolking de “verplaatsing” (etnische zuivering) van de Palestijnen steunt. De laatste tijd voeren Joodse groepen zelfs regelrechte pogroms uit in Arabische wijken.
De leiders van de vakbeweging zwijgen. Geen woord van afkeuring voor de Israëlische regering of haar daden tegen de Palestijnen. Lang geleden zei Karl Marx dat een arbeidersklasse die zich niet verzet tegen de onderdrukking van een ander volk nooit zichzelf kan bevrijden.
De enige uitweg uit deze hopeloze toestand is de oprichting van een democratische lekenstaat op heel het grondgebied van het historische Palestina en de terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen. Maar dit is onmogelijk binnen een kapitalistisch systeem. Marxisten hebben nooit achter de eis gestaan van twee staten. Als je afstapt van het klassenstandpunt in de nationale kwestie kom je zwaar in de problemen. Welke grenzen? Welke bescherming van minderheden? Allemaal redenen voor nieuwe conflicten en oorlog.
Escalatie?
Als reactie op het lynchen van twee soldaten bombardeert Israël Ramalah. Arafat laat dan de leden van Hamas en Jihad vrij. De eerste zelfmoordaanslagen en bomauto’s blokkeren de laatste akkoorden die Peres met Arafat bereikte. Peres, misschien de enige Israëli die nog enig vertrouwen geniet bij de Palestijnen, had bijna een compromis gevonden. Bloedige en willekeurige aanslagen op Joodse burgers verzwakken de reactionaire Israëlische staat niet. Integendeel, ze drijven de bevolking in de armen van de reactie. Het Israëlische imperialisme krijgt een vrijbrief van de terroristen.
Er liggen twee wegen open voor de volkeren in deze regio. Een socialistische revolutie of een nachtmerrie van bloedvergieten, verwoesting en dood. Helaas beschikt de Israëlische arbeidersklasse niet over onafhankelijke media. Anders zou men een socialistische federatie van het Midden-Oosten kunnen uitbouwen met autonomie en zelfbeschikkingsrecht voor elk volk. Het wegvallen van de oorlogsdreiging zou onmiddellijk de levensstandaard doen stijgen door het wegvallen van de militaire uitgaven.
Artikel gebaseerd op een langer document van Alan Woods en Fred Weston (13/10/2000) te vinden op: http://www.marxist.com/MiddleEast/brink_abyss.htm
