Daags voor het verstrijken van de deadline voor het bereiken van een akkoord over het Amerikaanse schuldenplafond zat Capitol Hill in een impasse. Rond 1 juni zou de federale overheid niet langer het geld hebben om haar rekeningen te blijven betalen, wat zou kunnen leiden tot een ongekende crisis.
Met vuur spelen
Het schuldplafond is eigenlijk de limiet die de staatsinstellingen zichzelf geven om geld te lenen. Het is niet ongewoon dat discussies daarover tot op het laatste moment doorgetrokken worden. Democraten en Republikeinen proberen het dan hard te spelen om elkaar tot toegevingen te dwingen. Maar in de huidige situatie kan een partij schijnboksen al snel uit de hand lopen.
De heersende klasse in de VS was in de afgelopen periode gedwongen om enorme sommen geld uit te geven , vooral tijdens de COVID-19 pandemie, toen de staatssteun het enige was dat de economie in leven hield. Als gevolg daarvan is de schuld explosief gestegen.
Volgens het Amerikaanse ministerie van Financiën bedraagt de totale staatsschuld 31,42 biljoen dollar. De schuld bedraagt nu meer dan 100 procent van het jaarlijkse BBP van het land, iets wat sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog niet meer is voorgekomen.
Ondertussen heeft de inflatiecrisis, veroorzaakt door al deze uitgaven en verergerd door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne, de Federal Reserve (de ‘Fed’) gedwongen om de rente te verhogen in een poging om de economie af te koelen. Het moeten uitbetalen van een hogere rente droeg bij tot de ondergang van twee middelgrote banken (SVB en Signature) eerder dit jaar.
De Fed heeft het vertrouwen in zichzelf verder ondermijnd door te verklaren dat de inflatie in 2021 "tijdelijk" was, om vervolgens een reeks van 10 opeenvolgende renteverhogingen door te voeren. De heersende klasse zit dus gevangen in een moeilijke situatie: ze moet meer uitgeven (en de bestaande uitgaven dekken), maar de uitgaven moeten ook beperkt worden om de inflatie te drukken. Ondertussen overweegt de Fed een aantal onsmakelijke opties, zoals het opkopen van staatsobligaties (een noodmethode die onlangs door de Bank of England werd toegepast) of banken toestaan om in gebreke blijvende effecten als onderpand te geven voor nieuwe leningen.
Wat zou een wanbetaling betekenen?
Een crisissituatie zou onvermijdelijk zijn. De dollar zou instorten. Er zou ook een golf van faillissementen en bedrijfssluitingen komen, terwijl de kosten voor schuldaflossing zouden stijgen, waardoor het overheidstekort nog verder zou oplopen. Door de staat gesponsorde medische zorg en pensioenfondsen zouden op de helling komen te staan. Importkosten zouden de pan uit rijzen en de daarmee gepaard gaande inflatie zou de huidige prijsstijging kinderspel doen lijken. Volgens Hockett:
"(…) zou de inflatie meer lijken op die in Argentinië of Rusland 20 jaar geleden."
Moody's Analytics schat dat er in totaal 7,8 miljoen banen verloren zouden gaan en dat de rijkdom van huishoudens met 10 biljoen dollar zou afnemen in het geval van een wanbetaling.
Impasse
Vertegenwoordigers van de twee grootste burgerlijke partijen bleven tot op het moment van de deadline met elkaar in de clinch liggen. Biden dreigde er zelfs mee zich te beroepen op het 14e Amendement van de Amerikaanse grondwet, waardoor hij het schuldenplafond éénzijdig zou kunnen verhogen, zonder goedkeuring van het Congres. Een dergelijke coup de force zou de ‘democratische’ instellingen sterk onder druk zetten en onmiddellijk een systeemcrisis veroorzaken.
Hoewel de leiders van beide partijen graag gebruik maken van het theatrale debat over het schuldenplafond, heeft de Amerikaanse kapitalistische klasse er uiteindelijk als geheel geen belang bij dat de federale overheid haar schulden niet betaalt.
Laat de bazen hun schulden betalen!
Het blijvende effect van de heisa over het schuldplafond is dat het vertrouwen in de Amerikaanse economie, in binnen- en buitenland, verder is aangetast. Het komt op een moment dat de wereld reeds gebukt gaat onder diepe instabiliteit en onzekerheid. En zonder dat er een echte oplossing is voor de oplopende schuld.
Toch mogen deze schertsvertoningen niet louter afgedaan worden als politieke spelletjes. Het drama dient de heersende klasse in haar klassenstrijd. Deze discussies over de schuldlimiet eindigen steevast met het doordrukken van besparingen op de kap van de werkende klasse.
Onze kameraden in de VS zeggen daarom: “de arbeidersbeweging moet zich in deze discussies mengen op basis van een onafhankelijk programma.” Alle schulden moeten worden kwijtgescholden en de miljardairs onteigend. Enkel door het aanboren van die rijkdom kunnen de pensioenen en spaargelden van de arbeidersklasse beschermd worden. Het kapitalisme kan zulk een programma niet aan en dat opent de discussie over een nieuw, rationeel economisch model, gebaseerd op socialistische planning en democratische arbeiderscontrole.
