Nu de Amerikaanse economie begint te slabakken en het tekort op de buitenlandse handel een recordhoogte heeft bereikt, zal Bush zich genoodzaakt zien om kordaat te handelen op het internationale terrein. De kapitalisten vormen de heersende klasse in de VS en Bush is hun vertegenwoordiger. Ze zullen dan ook op hem een beroep doen om hun belangen op wereldschaal veilig te stellen.
De buitenlandse politiek die Bush heeft geërfd is een ware nachtmerrie. Clinton had het geluk te regeren gedurende een periode van relatieve kalmte na de ineenstorting van het stalinisme.
Maar de afgelopen jaren werd het duidelijk dat het kalmte voor de storm was. De VS grijpen terug naar hun oude methoden van gewapend onderhandelen. Bush verklaart: “De beste manier om de vrede te bewaren, is oorlog te herdefiniëren in ons eigen belang.” Hij zal genoodzaakt zijn “vrede” af te dwingen door middel van militaire interventie, maar zal onmogelijk de situatie kunnen blijven controleren.
Isolationisme?
Voor de Tweede Wereldoorlog concentreerden de VS zich vooral op hun binnenlandse politiek en mengden zich niet rechtstreeks in bijvoorbeeld Europa. Na hun economische en militaire tussenkomst in de oorlog bevonden de VS zich in een uiterst gunstige positie. De VS waren de meest ontwikkelde economische, militaire en politieke kracht in de wereld, enkel bedreigd door de USSR en haar satellietstaten. De VS controleerden ‘s werelds grootste goudreserves, bezetten West-Europa en bevonden zich in een positie om de hele koloniale wereld te domineren.
Door hun nederlaag in de Vietnam-oorlog konden de Amerikanen niet meer zo makkelijk militair interveniëren als voorheen. De oppositie van de arbeidersklasse tegen de oorlog en de opstandigheid en desintegratie van het Amerikaanse leger deden de Amerikaanse burgerij huiveren. Ze kon niet langer troepen inzetten, uitgezonderd in het Midden-Oosten waar de VS vitale oliebelangen moeten verdedigen om de economische welvaart te garanderen. Voor de rest voerden de VS oorlog via bevriende regeringen en luchtbombardementen.
Militaire alertheid
Serieuze analisten, met inbegrip van voormalige topgeneraals, stellen dat de VS zich in een belabberde staat bevinden. Om hun rol te vervullen als “politieman” van de wereld is het Amerikaanse leger veel te ver en verspreid gestationeerd. Dat is niet efficiënt en slecht voor het moreel van de troepen. De monolithische vijanden van weleer zoals de nazi’s of ‘communisten’ zijn verdwenen. Er zijn naar schatting 100.000 troepen in Europa gestationeerd en een gelijkaardig aantal in Azië (vooral in Japan en Zuid-Korea). Verder hebben de VS nog ruwweg 25.000 troepen in het Midden-Oosten. Om deze trend (om) te keren, zullen Bush en het leger het troepenaantal in het buitenland terugdringen en vervangen door hoogtechnologische veiligheidssystemen. Ook zullen ze de grootte van het leger reduceren, maar het wel uitrusten met de nieuwste technologieën zodat de uitgaven zullen stijgen.
Technologie en leger
Bush kondigde een opwaardering van de technologische mogelijkheden van het leger aan. Hij wil het budget voor onderzoek en ontwikkeling verhogen met 2,6 miljard $ als deel van een globale verhoging van de militaire uitgaven met 14 miljard $. Dit is dezelfde verhoging die de “pacifist” Clinton al eerder voorstelde. Het totale militaire budget voor 2002 bedraagt 310 miljard $, evenveel als tijdens de Koude Oorlog en de Reagan-jaren en zelfs meer dan tijdens de Golfoorlog! Op technologisch vlak troont de militaire macht van de VS met kop en schouders boven die van haar rivalen, maar we spreken hier nog altijd vooral over conventionele oorlogsvoering.
National Missile Defense
Het door Bush voorgestelde ‘National Missile Defense’ (NMD) systeem dat 60 miljard $ zou kosten, werd slecht onthaald door de meerderheid van zijn bondgenoten. Hij wil een theatraal defensieschild dat het hele territorium van de VS zou bestrijken. Hij wil het ‘Star Wars’-plan uit de Reagan-periode nieuw leven inblazen. Ironisch genoeg zou een dergelijk systeem, zelfs wanneer het technologisch haalbaar zou blijken, steeds voorbijgestoken worden door nieuwe technologieën in de toekomst. Een permanent anti-rakettenschild is uiteindelijk onmogelijk. Ondanks het feit dat dit project in strijd is met verschillende verdragen over de uitbreiding van nucleaire bewapening en bijna zeker een nieuwe impuls zou geven aan de nucleaire bewapeningswedloop, beweert secretaris van defensie Rumsfeld dat het een “verstandige” stap is om de VS te beschermen tegen de uitbreiding van massale vernietigingswapens. De “rakettenparaplu” zou de VS in staat stellen te doen en te laten wat ze willen, zonder vrees voor vergeldingen.
Het maakt allemaal deel uit van een nieuwe ruimterace voor militaire en economische overheersing van het luchtruim. Het gebruik van de ruimte voor communicatie, navigatie, verkenning, meteorologie e.d. is enorm in belang toegenomen. In de recente periode investeerden de VS op dat vlak 100 miljard $. Dit alles is in conflict met het antiballistische rakettenverdrag (ABM) uit 1972, dat het gebruik van laserwapens in de ruimte verbiedt. Bush liet echter weten dat hij het verdrag wil herzien of gewoon schrappen. In een poging het ABM-verdrag te redden, heeft Rusland een gezamenlijk initiatief voorgesteld rond een van zijn eigen onderscheppingraketten waarvan experts beweren dat ze beter zijn dan de Amerikaanse Patriotraket. Dit plaatst de VS in een penibele situatie omdat Rusland eigenlijk een van de landen is waartegen het zich wil verdedigen!
Het Midden-Oosten
De arrogante houding van het VS-imperialisme is vooral duidelijk in relatie tot de ex-koloniale wereld. De bombardementen op Irak, Afghanistan, Soedan en Joegoslavië waren daarvan duidelijke voorbeelden. De houding van Bush t.o.v. de hele koloniale wereld was het duidelijkst te zien in de recente bombardementen op Irak. Het hele Midden-Oosten staat op de rand van een revolutionaire uitbarsting en het Amerikaanse imperialisme wil een voorbeeld stellen aan elk land dat nog maar de kleinste poging onderneemt om zijn eigen politieke agenda te volgen. Door de mensonwaardige en hopeloze leefomstandigheden in het Midden-Oosten zijn de massa’s wel verplicht om te strijden.
De coalitie van landen die Irak sancties opleggen, begint uit elkaar te vallen. Vele landen (vooral Rusland en Frankrijk) hebben belangen in de regio die diametraal t.o.v. die van de VS staan. Ze zijn dan ook reeds begonnen met het organiseren van commerciële vluchten en het aanknopen van handelsbetrekkingen met Irak. Dit alles zal de spanningen in de regio verhogen en een herhaling van de Golfoorlog uiterst moeilijk maken. Zelfs de Arabische landen die in 1991 de VS steunden, voelen nu de druk van onderuit om niet te buigen voor de belangen van het imperialisme. De Arabische massa’s hebben de hypocrisie van het Amerikaanse buitenlandbeleid en de VN door. Er bestaat momenteel geen enkel stabiel regime in het Midden-Oosten, maar de heersende klasse in de VS wil kost wat kost de stabiliteit bewaren.
Latijns-Amerika
Latijns-Amerika is een ander uiterst belangrijke regio voor het Amerikaanse imperialisme, vooral omdat het zo dichtbij is. Van Argentinië, Chili en Brazilië tot en met de landen rond het Andesgebergte, van Centraal-Amerika tot en met Mexico heerst er instabiliteit. De VS zullen er geen troepen willen inzetten, dus zullen de plaatselijke regeringen het vuile werk moeten opknappen. Dit zal echter niet zo makkelijk zijn. Anti-imperialisme en anti-Amerikanisme zitten in heel Latijns-Amerika in de lift. De massa’s tolereren niet langer hun miserabele levensomstandigheden. Grote massabewegingen zijn er aan de orde van de dag. Washington zal alles in het werk stellen om zijn plaatselijke marionetten op hun plaats te houden. Het beleid van Bush t.o.v. Latijns-Amerika zal doorspekt zijn van contradicties en plotse koerswijzigingen en zal niet het verhoopte resultaat opleveren. Het zal een totale mislukking worden.
Wat nu?
George Bush is onbekwaam om af te rekenen met de gebeurtenissen die zich op wereldschaal afspelen. In de komende periode zullen conflicten elkaar zeer snel opvolgen en Bush zal niet in staat zijn ze allemaal onder controle te krijgen. Economische overwegingen binnen de VS zullen ook een belangrijke rol spelen in het buitenlands beleid van Bush. De Amerikaanse economie vertoont nu al tekenen van een verzwakking en de Federal Reserve heeft de interestvoeten drastisch verlaagd om een groeivertraging te vermijden, maar dit zal enkel tot verdere problemen leiden in de toekomst. Het gevaar voor inflatie is nog altijd zeer reëel op korte termijn en het is mogelijk dat Alan Greenspan te overhaast te werk ging door de interestvoeten zo drastisch te verlagen. Hij had evenwel geen andere keuze. Wanneer het vertrouwen van de investeerders en de consumenten daalt, is het gedaan met de boom.
Het enorme tekort op de buitenlandse handelsbalans zal de beleidsbeslissingen beïnvloeden. Ook de strijd tussen protectionisten en voorstanders van de vrijhandel zal oplaaien. Maar buiten het Midden-Oosten en Latijns-Amerika zal het Amerikaanse imperialisme nog andere katten te geselen hebben. De grootste strategische tegenstanders van de VS op wereldschaal zijn Rusland en China. Naarmate de wereldeconomie dieper in crisis glijdt, zal de economische rivaliteit met Europa en Japan toenemen evenals de koortsachtige zoektocht naar nieuwe markten.
Zoals Marx al stelde: de arbeiders hebben geen vaderland. De machtspositie van het marxisme verder uitbouwen, stevig geworteld in de arbeidersbeweging, is de enige weg vooruit voor de arbeidersklasse in de VS en de hele wereld.
Een uitgebreide versie van dit artikel (Engelstalig) kan je vinden op www.newyouth.com
