“The ocean is rising, and we are too” (De zeespiegel stijgt en wij komen in opstand) lezen we op een plakkaat bij de recente #YouthStrike4Climate in Londen. Over de hele wereld gaan jongeren de straat op om de brandende kwestie van ons tijdperk aan te pakken: de dreigende klimaatramp. Afgelopen augustus zijn de protesten in Zweden gestart, met de wekelijkse protesten van één scholier, Greta Thunberg, en verspreidden deze zich internationaal snel in de vorm van jongerenstakingen. In elk land is de situatie dezelfde: een nieuwe, geradicaliseerde generatie wordt politiek actief en eist actie en systeemverandering om de vernietiging van het milieu tegen te gaan.
Klimaatverandering is niet langer iets van de toekomst. Orkanen worden steeds krachtiger, bossen branden, mensen sterven aan hittegolven, droogte, overstromingen en hongersnood. Dergelijke extreme weersomstandigheden worden al snel de regel, niet de uitzondering.
De oceanen zijn vervuild door plastic en chemisch afval, waaraan vis en ander zeeleven sterven. De ondergrondse watervoorraden zijn leeg of vervuild, wat leidt tot een wijdverspreide schaarste van dit meest essentiële levensmiddel. Elk jaar sterven soorten uit door de zinloze vernietiging van ecosystemen.
Er is onmiddellijk actie nodig. Een omvangrijke daling van emissies en verontreinigingsniveaus is essentieel. Ook moeten op grote schaal preventieve maatregelen genomen worden, zoals dammen bouwen en herbebossen. De kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers zijn echter totaal niet in staat om de radicale veranderingen die nodig zijn uit te voeren.
Om dit wereldwijde probleem op te lossen, is er wereldwijd actie nodig, maar kapitalistische regeringen zijn hier niet toe in staat. De traagheid aan de top is echter niet alleen te wijten aan de afwezigheid van politieke wil. Wereldleiders zijn niet passief i.v.m. deze kwestie omdat het hen aan vastberadenheid zou ontbreken, maar vooral omdat hun eerste doel de verdediging van het kapitalistische systeem is, niet de toekomst van de mensheid of de planeet. Greta Thunberg verklaarde in haar toespraak tot de VN-conferentie over klimaatverandering:
“Als oplossingen binnen het systeem zo onmogelijk te vinden zijn, moeten we misschien het systeem zelf veranderen. We zijn hier niet gekomen om wereldleiders te smeken hun bezorgdheid te tonen. Jullie hebben ons in het verleden genegeerd en jullie zullen ons opnieuw negeren. De excuses zijn op en we hebben bijna geen tijd meer. We zijn naar hier gekomen om jullie te laten weten dat er verandering komt, of jullie dat nu leuk vinden of niet. De echte macht behoort de mensen toe.”
Dit raakt de kern van de zaak. Thunberg wijst erop dat wetenschappers genegeerd worden en vraagt de regeringen te luisteren naar het wetenschappelijk bewijs en advies. Maar de kapitalisten en hun politici zullen zich niet laten overtuigen door morele argumenten, noch door feiten en cijfers. Uiteindelijk kunnen we niet verwachten dat deze wereldvreemde elite iets doet om de aarde te beschermen, omdat haar enige criterium winstmaximalisatie is, ten koste van ons allemaal.
Het is het huidige economische systeem, het kapitalisme, dat onze planeet vermoordt. Het onverzadigbare streven naar maximale winst op korte termijn is verantwoordelijk voor de neerwaartse spiraal waarin de milieunormen en levensomstandigheden steeds verder naar beneden worden getrokken. Big business beslist wat en hoe er wordt geproduceerd. Dit gebeurt echter niet volgens een plan. In plaats daarvan wordt onze economie overgelaten aan de zogenaamde ‘onzichtbare hand’. Dat wil zeggen: de anarchie van de markt.
"Kapitalistische politici hebben geen antwoord op de vernietiging van het milieu" / Afbeelding: Socialist AppealBedrijven gebruiken achterpoortjes en lappen waar nodig de regels aan hun laars om kosten te besparen, hun rivalen te verslaan, nieuwe markten te veroveren en hun winsten te maximaliseren.
Het Volkswagen-emissieschandaal heeft dit duidelijk aangetoond. De meeste van de gigantische dieselautofabrikanten bleken vals te spelen wanneer hun voertuigen getest werden, waardoor ze strengere emissienormen konden omzeilen. Ondertussen hebben politici belastingvoordelen aangeboden op dieselauto’s. Het gevolg was een drastische daling van de luchtkwaliteit in de steden.
Micro-plastics zijn een ander voorbeeld. Bedrijven – overgelaten aan hun eigen winstgevende apparaten – hebben de oceanen en hun bewoners vervuild met kleine stukjes plastic. De gevolgen daarvan konden van tevoren gemakkelijk voorspeld (en vermeden) worden. Maar het systeem reageert enkel wanneer reeds enorme schade is toegebracht en dan nog op een zeer halfslachtige manier.
Kapitalistische politici hebben geen antwoord op deze vernietiging. Het enige wat ze kunnen voorstellen is dat we samen moeten hokken en individuele keuzes moeten maken, om onze ecologische voetafdruk te verkleinen.
Maar de ‘oplossingen’ die hieruit voortvloeien zijn volledig reactionair. In essentie zijn ze gewoon een ‘greenwashing’ van de soberheid – werknemers en armen vertellen dat ze hun broekriem moeten aanspannen om een probleem op te lossen dat is gecreëerd door de kapitalisten en hun rotte systeem.
Deze liberale, individualistische mantra is in strijd met de feiten. Een recente studie toonde bijvoorbeeld aan dat 100 grote bedrijven (voornamelijk grote producenten van fossiele brandstoffen) verantwoordelijk zijn voor meer dan 70 procent van de uitstoot van broeikasgassen.
Dit geeft aan waar de echte schuld voor klimaatverandering ligt. Het toont ook de weg vooruit. Deze grote monopolies genereren het leeuwendeel van de milieuschade. Genationaliseerd en ingeschakeld in een socialistisch productieplan, zouden ze echter binnen een tijdspanne van enkele jaren moderne groene technologieën kunnen aanwenden om emissies en vervuiling drastisch te reduceren.
Door de knapste wetenschappelijke koppen te combineren met de vaardigheden van werknemers in de industrie, onder democratische arbeiderscontrole, kunnen we alle technologische capaciteiten en middelen van de samenleving ten dienste stellen van de mensheid en de planeet.
Linkse politieke en sociale bewegingen roeren zich over de hele wereld. De huidige taak bestaat erin de strijdbaarheid en het radicalisme van de klimaat stakingen over te brengen op deze bredere bewegingen, waarbij arbeiders en jongeren samen vechten voor een gedurfd socialistisch milieubeleid.
In sommige landen hebben de klimaatstakers de vakbonden terecht benaderd voor ondersteuning. Dat is de juiste aanpak. De vakbonden moeten nu reageren door studenten te ondersteunen via mobilisaties en stakingen. Dit is niet alleen een probleem voor jongeren, maar iets dat iedereen treft.
De kracht van de georganiseerde arbeidersklasse, gewapend met een socialistisch programma, zou niet te stoppen zijn. Zoals de marxisten altijd gezegd hebben, er brandt geen enkele lamp en er draait geen enkel wiel zonder de toestemming van de arbeidersklasse.
Enkel door het kapitalistische systeem af te schaffen en het te vervangen door socialisme, kunnen we de hulpbronnen van de planeet op een democratische manier plannen. Alleen door middel van de socialistische transformatie van de maatschappij kunnen we voldoen aan de behoeften van de meerderheid in harmonie met de omgeving, in plaats van winst te maken voor een parasitaire minderheid.
De technologie en wetenschap bestaat om de klimaatverandering aan te pakken. Maar onder het kapitalisme worden deze krachten aangewend om planeet Aarde te vernietigen, niet om ze te redden. Socialisme of barbarij: dat is de toekomst die voor ons ligt. We hebben een revolutie nodig.
- Maximale mobilisatie voor 15 maart!
- Kapitalisme is het probleem – Socialisme is het antwoord!
- Sluit je aan bij de IMT! (Internationale Marxistische Tendens)
