Een deel van het establishment begreep na bijna 200 dagen ‘onderhandelen' dat het lang genoeg geduurd had en dat er een oplossing moest komen. Het gaat vooral om een poging het gezichtsverlies van de gevestigde politieke clans te beperken. Hoewel de stijl van Verhofstadt minder agressief overkwam dan wat we van Leterme de laatste tijd allemaal gezien hebben, werden onder zijn premierschap de belastingen voor de kapitalisten verder verlaagd, de notionele intrestaftrek ingevoerd en het Generatiepact in leven geroepen.
De terechte indruk dat de politiek ondoorzichtig is en zich veel te weinig bezig houdt met de verzuchtingen van de gewone werkende mens, zal deze interim-regering niet kunnen wegnemen. Bovendien is interim geen begrip dat de doorsnee werkmens met zekerheid associeert. Leterme heeft ondertussen tijd om zijn aanval op de arbeidersklasse nog beter voor te bereiden.
Een toenemend deel van de hardwerkende Vlamingen en Walen staat reeds tientallen jaren bloot aan een verhoging van de werkdruk, toenemende flexibiliteit en tegelijkertijd een daling van de koopkracht. Nu blijkt ook nog dat de voedselprijzen bij ons drie maal zo snel stegen als in onze buurlanden. Zowel onder premierschap van de christen-democraten als van de liberalen werden de minst kapitaalkrachtigen armer en de meest kapitaalkrachtigen rijker. Dit terwijl het zogenaamd goed ging met de economie. Deze tegenstelling is afgelopen januari met een knal aan de oppervlakte gekomen, uitgedrukt in een domino-effect van stakingen waarbij de eisen allen draaien rond verlaging van werkdruk en verhoging van koopkracht. Ondertussen blinkt ook de interim-regering niet uit in initiatieven om daaraan gevolg te geven. Er worden wel mediagenieke uitspraken gedaan over ‘het probleem van de koopkracht' maar over de hoge werkdruk voor de ‘werknemer' heerst algemene stilte. De gezondheidsproblemen van Leterme zijn wel aanleiding voor de gevestigde media om in de verf te zetten wat een veeleisende en harde stiel het toch is om professioneel politicus te zijn.
Het socialistische kamp, waarvan de Waalse vertegenwoordiger in de interim-regering zetelt, is vanuit haar historische oorsprong natuurlijk het meest gevoelig voor de druk van de werkende klasse. De PS-leiding formuleert enkele voorstellen die een bescheiden uitdrukking willen geven aan wat leeft onder de achterban. Di Rupo wil bijvoorbeeld de BTW op gas en elektriciteit verlagen van 21 naar 6 procent. Toch blijft de zwakke opstelling van de ‘socialistische' leiding opvallend. De PS-leiding stapt mee in een project dat er op gebrand is het openbare bezit, en vooral dat van de loontrekkende, verder uit te verkopen. De SP.a-leiding blijft herhalen hoe zeer zij er had willen bij zijn en dat ze gekrenkt is door het veto van haar liberale ex-partner om aan dit of het volgend asociaal project deel te nemen. Gennez blijft zeggen zelfs vanuit de oppositie mee te willen werken aan een nieuwe ronde in de staatshervorming. Die staatshervorming heeft nochtans tot doel het arbeidsmarktbeleid en de sociale zekerheid te splitsen. Zwakheid is een uitnodiging tot agressie. Agressie is wat er overblijft voor de werkende mensen, dag na dag, in elk facet van ons korte bestaan.
Dit laatste wordt bevestigd via een studie van het departement Toegepaste Economie van de ULB op aanvraag van het ABVV. "De tendens is zichtbaar in heel Europa: het aandeel van het inkomen uit arbeid in het BBP wordt alsmaar kleiner, een evolutie die werd ingezet in de jaren tachtig", luidt de conclusie. "De koek wordt dus alsmaar groter, maar de werknemers krijgen een steeds kleiner deel, waar ze steeds harder voor moeten werken", zegt ABVV-voorzitter Rudy De Leeuw. Hij waarschuwt dat deze situatie sociale onrust creëert. Daarom eist de ABVV-leiding een rechtvaardigere fiscaliteit, de bestrijding van de inflatie en de verhoging van het loonaandeel van de werknemers.
Op een moment dat spontaan het werk wordt neergelegd in talrijke bedrijven komt de huidige leiding er echter niet toe deze strijd te organiseren en te bundelen. Half december vorig jaar kwamen op initiatief van de vakbonden reeds 20.000 mensen in Brussel op straat met de centrale slogan ‘Red de koopkracht en de solidariteit'. Wat ontbreekt is niet de actiebereidheid bij de mensen maar wel de wil op de hoogste niveaus van onze politieke en syndicale organisaties om deze beweging krachtdadig leiding te geven. De sociale vrede, die in realiteit niet bestaat, blijft blijkbaar de prioriteit.
De socialistische beweging werd geboren uit het belangenconflict tussen arbeid en kapitaal. Het is goed dat de socialistische partijen en vakbonden streven naar macht, maar gebonden aan compromissen met de vertegenwoordigers van de meest kapitaalkrachtigen zal er nooit sprake kunnen zijn van echte beslissende macht.
De cijfers en bewijzen zijn overvloedig aanwezig en blijken uit de studies die vakbonden en socialistische partijen hebben laten uitvoeren. Het opvoeren van de strijd tegen fiscale fraude, die nu naar schatting 30 miljard euro per jaar bedraagt, zou op zich al een pak middelen opleveren. De rijkdom groeit, maar ze wordt niet herverdeeld", zegt Anne Demelenne, algemeen secretaris van het ABVV. "Omdat de lonen trager stijgen dan de productiviteit", aldus professor Robert Plasmans. Waarom dan nog meegaan in een overduidelijk patronaal project dat verdere ‘lastenverlagingen' voor bedrijven wil doorvoeren, de werkenden langer wil laten werken, voorstander is van een nieuw soberheidsplan om de put te dichten gecreëerd door de notionele intrestaftrek en Vlaamse en Waalse loontrekkenden tegen mekaar opzet?
Anne Demelenne wijst er op dat de politieke crisis het land al 2,5 miljard euro heeft gekost. Als wij enkele dagen het werk neerleggen en van onze neus maken wordt er geen loon uitbetaald en met dwangsommen gedreigd. Dat op zich toont dat wat wij doen veel essentiëler is dan wat deze dames en heren uitvreten.
De vakbonden en vooral het ABVV benaderen deze zaken op een kritische manier en dat siert hen. Door de golf van spontane actie zouden ze zich echter gesterkt moeten voelen in het offensief te gaan. De spontane actie moet worden omgezet in georganiseerd verzet en de socialistische partijen moeten onder druk worden gezet om een strijdbare oppositie te voeren, die zich niet beperkt tot het parlement. Eisen zijn er genoeg: de afschaffing van de notionele interestaftrek, het herstel van de echte index, de nationalisatie van de energiesector, verlaging van de pensioenleeftijd en, waarom niet, de invoering van de 32-urenwerkweek met loonsverhoging en verlaging van de werkdruk!
