Bijna 100.000 betogers en talrijke spontane werkonderbrekingen in nauwelijks vier dagen tijd! Dit is zelden gezien in België. Zelfs in het rurale Luxemburg, betoogden 3.500 vakbondsmensen. Nooit gezien in de provinciehoofdstad Aarlen. Grappig is wel dat deze keer - mogelijk ook de eerste keer - de politie meer betogers telde (3.500) dan de vakbonden, die er maar 3.000 zagen! In Antwerpen kwam 7.500 man en vrouw betogen. Minstens drie keer meer dan werd gepland door de vakbondstop. In Luik waren het er 20.000 en in Bergen 15.000. De gutsende regen in Brussel heeft niet verhinderd dat er zeker 10.000 actievoerders door het centrum stapten. In Hasselt liepen 4.000 vakbondsleden door de stad. Opvallend was de aanwezigheid van jongeren, zeer veel gewone vakbondsleden en natuurlijk de nieuwe generatie van militanten die zich na de sociale verkiezingen voor de eerste keer kan ‘outen' in actie. De eenheid tussen Vlaamse, Brusselse, Waalse, autochtone arbeiders en migrantenarbeiders is een mooi antwoord op het communautaire gekrakeel in de regering!
Een gedeelte van de SP.a- en PS-top was zeer discreet aanwezig op sommige betogingen. Het is echter hoog tijd om van het balkon neer te dalen en volledig ten dienste te staan van de sociale strijd.
Ongekende stuwing van onderuit
De poging van een gedeelte van de vakbondsleiding om een limiet te plaatsen op het aantal deelnemers (via quota per bedrijf of centrale) kon niet lang weerstaan aan de drang tot actie van de achterban. Een delegee uit een groot voedingsbedrijf uit het Brusselse vertelde ons het volgende: "Mijn secretaris kwam weer af met het idee van een quotabetoging. Ik heb hem geantwoord dat ofwel iedereen van het bedrijf deelnam aan de actie ofwel niemand. Het werd... iedereen. Of bijna toch. 96 procent van de arbeiders kwam niet werken en betoogde mee. De fabriek lag plat! Binnenkort gaan we onze eisenbundel binnenbrengen waar koopkrachtverhoging hoog op ons verlanglijstje pronkt."
Ook de lauwe respons van de leiding van de rode metaalcentrale (ABVV Metaal in Vlaanderen) op de actieweek heeft niet verhinderd dat duizenden metallo's het werk neerlegden. Dikwijls waren het jonge arbeiders of de vloerdelegees die het vuur aan de lont hebben gestoken in die bedrijven. Gevolg? Bij General Motors draaide de productie op een laag pitje, bij Atlas Copco kwam veel volk niet werken en bij Crown Cork eveneens. Arbeiders van de DAF-fabriek uit de Kempen kon je aan het hoofd van de betoging horen roepen: "Tous ensemble, tous ensemble, tous, tous, tous!". Franstalige slogans op een arbeidersbetoging in Antwerpen, niet iedereen moet daar even gelukkig mee zijn.
Delegees die tegen hun zin maar onder druk van hun centrale de rem op acties hebben gezet in het voorjaar zagen met deze actieweek een unieke kans aangeboden. Bij de bewakingsfirma Groep 4 in het Zaventemse bood vijftig man van de honderd twintig die er werken, zich aan om mee te betogen.
Kris Van Dael, delegee bij Total, vertelde ons dat er 83 arbeiders waren meegekomen naar de betoging in Antwerpen. "Dat heb ik nooit meegemaakt bij Total." Zulke voorbeelden kunnen over het hele land worden gegeven.
De Antwerpse afdeling van de Algemene Centrale was tevens opvallend aanwezig samen met de 20.000 Luikenaars. Niet alleen droegen ze een spandoek tegen de splitsing van de sociale zekerheid. Een delegee nam er ook onder luid applaus het woord.
De sector die de hele week regio per regio als het ware spontaan het werk heeft neergelegd is De Lijn en de TEC. Het voorbeeld van de chauffeurs van Antwerpen, waar slechts één op vijf voertuigen was uitgereden, werkte aanstekelijk. Een delegee van De Lijn uit West-Vlaanderen die we diezelfde avond nog telefoneerden, vertelde ons dat ze gingen proberen hetzelfde te doen als de Antwerpenaren. Woensdag tijdens de actiedag in dezelfde provincie reed het openbaar vervoer niet uit aan de Kust en was de dienst in de rest van provincie slechts zeer onregelmatig verzekerd. Zo gaat dat tegenwoordig in Vlaanderen! De spontane beweging van stakingen voor meer koopkracht blijft verder zinderen in het hele land. Gestart bij de onderaannemers van Ford Genk, krijgt die beweging bijna elke week of zelfs elke dag nog navolging. Dikwijls halen de stakers hun slag thuis na enkele uren werkonderbreking of gewoon de dreiging van staking. De arbeiders van Heinz Turnhout gingen eergisteren niet aan het werk uit woede wegens het lange aanslepen van de onderhandelingen over de loonschalen. Bij de afvalintercommunale IVAGO in Gent wordt er de hele week prikacties gevoerd voor loonsverhoging en de dertiende maand.
Grote actiebereidheid. Nationale stakingsdag nu bepalen!
De stuwing van onderuit voor actie is zeer groot in alle vakbonden en alle regio's van het land. Tijdens de actieweek overspoelde een gedeelte van de achterban duidelijk de leiding. Als dat geen bewijs van de grote actiebereidheid is. Het succes van de actieweek roept om een degelijk vervolg. Een nationale interprofessionele 24-urenstaking is volgens ons de volgende stap. We moeten nu de druk opdrijven en een concrete datum voorstellen voor de volgende weken. Op 24 juni staken het personeel van gemeenten en OCMW's. Dat zou een goede dag zijn om allemaal samen het werk neer te leggen.
De regering wil tegen 15 juli maatregelen nemen voor de koopkracht. De vakbonden stellen concreet de verlaging voor van de BTW op de energiefactuur van 21 procent naar 6 procent, wat de gezinnen 300 à 400 euro per jaar kan opbrengen. Het prijskaartje hiervoor is berekend en bedraagt 1,1 miljard euro. Dat is minder dan de helft van de kost van de schandalige notionele interestaftrek. De regering luistert dus beter naar het discrete oorgefluister van de patroons en bankiers dan naar de kreet van de straat. Hier moeten we verandering in brengen met een grote nationale staking. De mensen zijn hier klaar voor.
Wat de regering niet bereid is te geven, zullen we bij het patronaat moeten halen.
Het patronaat is ook duidelijk bezig met het wetten van de messen. De index ligt weer in het vizier. Guy Quaden, gouverneur van de Nationale Bank, probeert verwarring en verdeeldheid te zaaien tussen de loontrekkenden, tussen diegenen die weinig verdienen en zij die iets meer verdienen. Hij laat een ballonnetje op over een index die enkel geldt voor de lage lonen. Ook pleit hij voor een centenindex in plaats voor een procentenindex (lees ons antwoord hierover in ons artikel Voor een echte index, in België en heel Europa!). De index zou beter weer producten als de brandstoffen in de prijzenkorf opnemen. Ook zou de index best ook voor iedereen toepasselijk moeten zijn.
Het ijzer wordt best gesmeed als het heet is. De mensen willen nu actie. Op naar een 24-urenstaking!
