De reportage van Terzake afgelopen donderdag bracht de verder zeurende interne malaise van de SP.a weer pijnlijk aan het licht. Dat een radicaal rechtse politicus als Dedecker vooruitgaat tijdens een diepe crisis van het kapitalisme, terwijl de socialisten blijven dalen in de peiling, kan natuurlijk tellen als teken van onvermogen om de stemming onder de bevolking te vertalen. De eerste dag van het SP.a-visiecongres heeft alvast weinig kunnen verhelpen aan die stuurloosheid.
Dat veel partijleden het op hun zenuwen krijgen van dit gebrek aan visie, was ook te lezen in de brief die de jongerenorganisatie Animo uitdeelde aan de toegang van het congres. Wij citeren: "We hoeven ons verhaal noch te verwateren noch af te zwakken voor de centrumkiezer. In de politieke supermarkt, vechten we niet voor de centrumkiezer. De centrumkiezer bestaat niet. In de politieke supermarkt, zijn wij het product en dienen wij ons te differentiëren en dit kan niet door een diffuus en onduidelijk verhaal, zoals sp.a het vandaag de dag vertelt. De kiezer wordt niet overtuigd door een light-product in die supermarkt. De kiezer kiest voor de socialisten als hij of zij ervan overtuigd is dat wij zijn of haar zekerheid garanderen."
Alle mooie woorden over visie, verontwaardiging en inspirerende debatten kunnen niet verhullen dat de partijleiding weigert af te stappen van haar Derde Weg. Op een moment dat zelfs de massamedia graag verwijzen naar Marx, is een linkse visie op socialisme blijkbaar het laatste wat de SP.a-top in overweging wil nemen. Nee, ze nodigt liever sprekers uit zoals Christian van Thillo, gedelegeerd 
bestuurder van De Persgroep en aandeelhouder van de Vlaamse Mediamaatschappij, en Michel Vermaercke van Febelfin, de koepel van de financiële instellingen. Het is ver gekomen met de SP.a dat vertegenwoordigers van het patronaat meer spreekrecht krijgen op haar congressen dan vakbondsmensen.
De veel geprezen "openheid" en "warmte" slaat echter onmiddellijk om in openlijke vijandigheid wanneer de partijleiding in aanraking komt met linkse socialisten à la Erik De Bruyn. Uiteraard was er geen plaats voor sprekers van SP.a Rood in de panels, ondanks hun expertise op veel van de besproken thema’s. Nochtans toonde de reactie op de debatten dat er nogal wat vraag is naar klare socialistische ideeën.
Het ‘debat’ over economie is een mooi voorbeeld. Onder de titel "It’s the economy, stupid!" mochten vijf – burgerlijke – topeconomen hun expertise met ons delen. Zij staken daarbij regelmatig de partijleiding langs links voorbij. Professor Van der Vennet oogstte zelfs applaus toen hij de SP.a aanspoorde enkele taboes te doorbreken zoals nationaliseringen, een gepland beleid, het grote onevenwicht tussen arbeid en kapitaal en een taks op meerwaarde van aandelen. Nadat de sprekers alle vijf twee keer hadden gesproken en dus de geplande tijd hadden opgesoupeerd, kreeg de zaal, de basis, toch nog even het woord, "maar enkel vijf korte vraagjes". Aangezien de panelleden het erover eens waren dat nationalisatie een soort "noodzakelijk kwaad" is, stelde Erik De Bruyn de volgende vragen:
1) Als de financiële crisis haar oorsprong vond in de afbetalingsmoeilijkheden die veel werkende mensen in de VS ondervonden, moet de SP.a dan niet samen met de vakbonden op de barricaden staan voor jobzekerheid en koopkracht? En had dit al niet op 6 oktober moeten gebeuren? Zijn koopkracht en jobzekerheid dan niet de hoekstenen van een sociaal beleid én van een stabiel financieel stelsel?
2) We moeten toch niet enkel de zombies onder de banken nationaliseren om ze dan met belastinggeld te saneren en met een strik er rond weer aan de privé te geven? Hebben we dan geen recht op openbare kredietinstellingen in goede en in slechte tijden? Zijn openbare kredietinstellingen geen instrumenten in het aansturen van een sociale en ecologische economie?
Met de eerste vraag wisten de topeconomen zich niet echt raad. Op de tweede vraag antwoordde professor Schoors van de UGent uiteindelijk ‘ja’! Professor Van der Vennet van diezelfde universiteit werd er echter heel zenuwachtig van en antwoordde: "ja maar, ja maar dat nationaliseren is geen spelletje hé, er is binnen Europa duidelijk afgesproken dat het maar tijdelijk is."
Dat SP.a Rood een groot deel van de zaal op haar hand had, werd duidelijk toen André Gonsalis opriep om met de SP.a nu eens eindelijk politieke conclusies te trekken: "Ik heb in dit debat onder economen de term nationalisatie al vaker horen gebruiken dan in de afgelopen twintig jaar in de SP.a!" De toehoorders verwelkomden deze uitspraak op een daverend applaus. Wij hoorden een buitengaande partijbureaucraat tegen iemand anders kermen: "Ze willen daarbinnen heel de economie nationaliseren!"
Het moge duidelijk zijn: deze ideeën kunnen enthousiasmeren. Iets wat volledig voorbijgaat aan de partijleiding. Geen ergere blinde dan hij die niet zien wil.
Daarom organiseerde SP.a Rood zelf maar een meeting, en ze waren nog zo beleefd dit tijdens etenstijd te doen omdat er dan geen andere meetings bezig waren. Niettemin zat het zaaltje stampvol. Wij telden 64 aanwezigen. Na een welkomstwoord van Stephen Bouquin, waarin hij de reden van de bijeenkomst uiteenzette, gaf Erik De Bruyn de volgende toespraak:
"Eerst privatiseerden ze onze openbare kredietinstellingen, telefoonmaatschappijen en andere openbare bedrijven die opgebouwd waren met onze belastingen. De waarde ervan werd omgezet in aandelen en naar de beurs gebracht. De beurskoersen stegen en de socialisten zwegen, want we mochten niet blijven vasthouden aan oude dogma’s en taboes.
Dan privatiseerden ze een stuk van onze sociale zekerheid. Het wettelijk pensioen gebaseerd op repartitie werd op sekreet gezet en de mensen zochten noodgedwongen hun heil in pensioensparen. Zij werden daartoe aangemoedigd met fiscale vrijstellingen. Dat spaargeld werd ondergebracht in fondsen en naar de beurs gebracht. De beurskoersen stegen en de socialisten zwegen, want ideologische verhalen werden als ouderwets bestempeld.
Tenslotte kapseisde de beurs onder haar eigen dood gewicht. Nu was het hek helemaal van de dam. Het geld van de belastingbetaler werd nu rechtstreeks naar de beurs gesleept en niet meer via de omweg van de privatiseringen. De beurskoersen klapten in elkaar en de socialisten zwegen, want ondertussen waren ze ideologisch totaal ontwapend. De partij had zich eerst tot consumentenpartij uitgeroepen, vervolgens tot netwerkpartij, progressieve partij, radicaal sociaal-democratische partij, centrumlinkse en tenslotte een centrumpartij. Als identiteitscrisis kan dit tellen. Aan haar rechterzijde werd een reservaat gecreëerd voor de met uitsterven bedreigde politici van Vl.Pro. Haar linkerzijde die goed was voor 34 procent in de voorzittersverkiezingen daarentegen wordt straal genegeerd. Maar niet alleen de linkerzijde wordt genegeerd. De hele sociale, economische en politieke realiteit samen met haar. Op straffe van een verdere daling in de opiniepeilingen, waar de SP.a keldert tot een historisch dieptepunt van 14 procent. De partijleiding meent een cordon sanitaire rond SP.a Rood te moeten leggen maar legt van de weeromstuit een cordon sanitaire rond zichzelf.
Meelijkwekkend dieptepunt in de identiteitscrisis van de SP.a was het televisieoptreden van Caroline Gennez op donderdag 16 oktober in Terzake: "De Decker is een charlatan, en Yves Leterme presenteert een begroting die met haken en ogen aan elkaar hangt. Als socialisten moeten we eerlijk zijn en de mensen geen rad voor ogen draaien." Wie kan het oneens zijn met al deze stellingen? Er werden zoveel open deuren ingetrapt dat het begon te tochten in de studio. De vraag blijft echter: wat is het wervende project van de SP.a? De vraag is: wat koopt de man in de straat van al deze vage en brede bewoordingen Caroline? U vertoont storend rondhanggedrag in het centrum! Stop daar nu eindelijk mee! U vertoont een gevaarlijke vorm van politiek autisme! Louis Tobback noemde de toenmalige CVP in de jaren ’80 een vormeloze kwal. De SP.a begint meer en meer op die kwal te lijken. Met dat verschil dat de CVP méér stemmen haalde. Want de CVP of CD&V hoort thuis in het centrum of zelfs aan de rechterkant. Maar jouw plaats en die van de SP.a – laten we die modieuze a er terug afgooien – de plaats van de socialistische partij zonder a is aan de linkerzijde. En als je je daar niet thuisvoelt Caroline dan moet je er dringend mee stoppen en anderen de kans geven!
We hebben eergisteren op Terzake twee concrete programmapunten gehoord uit de mond van Caroline:
"Ik klamp mij aan de voorzitterszetel vast tot 2011…" Daar ga ik geen commentaar op geven.
En verder. Een woongarantieverzekering. Maar wat is daar nu het probleem? De private verzekeringsmaatschappijen willen zoiets niet aan een redelijke prijs aanbieden. Zelfs Ethias, beheerd door kameraad Stevaert, vraagt daarvoor exuberante prijzen, want die zijn op zoek naar 1,5 miljard. Dus hebben we openbare verzekerings- en kredietinstellingen nodig. Wij willen onze ASLK terug! Beste Caroline, met regelmaat van een klok zeg je dat we met duidelijke standpunten naar buiten moeten treden. Doe het dan ook! Zoniet verliezen we nog meer geloofwaardigheid. Als SP.a Rood denken we dat het hoogtijd is om in het offensief te gaan.
Laten we eindelijk eens samen met de vakbonden in het offensief gaan rond koopkracht en jobzekerheid. Momenteel sneuvelen er in België 200 jobs per dag! Het heeft geen zin te zitten grienen in een hoekje van het parlement omdat we in de minderheid worden gesteld door rechts. Laten we de buitenparlementaire oppositie nieuw leven inblazen. Dat was onze sterkte in de glorieuze jaren tachtig, toen we met een wervend SP-alternatief de straat op trokken, actie voerden en 30 procent van de stemmen haalden! Vandaag hebben we ook een SP-alternatief nodig, een SP-alternatief gebouwd rond koopkracht en jobzekerheid voor werkende mensen. Koopkracht en jobzekerheid zijn de hoeksteen van een gezonde, sociale economie en een stabiel financieel systeem. Samen met de vakbonden in het offensief daarrond!
We hebben openbare krediet- en verzekeringsmaatschappijen nodig. Wij willen onze ASLK terug, maar dan wel transparant en democratisch bestuurd door de gemeenschap en door de werknemers. Niet politiek verkaveld zoals destijds. Geen jobs for the boys & girls, daar gaat het niet om. Waar het wél om gaat is dat iedereen zich tegen aanvaardbare tarieven moet kunnen verzekeren. En iedereen heeft het recht om zijn of haar spaarcenten onder te brengen bij een overheidsbank die niet speculeert op de beurs. We hebben ook overheidsbanken nodig om onze economie sociaal, democratisch en ecologisch aan te sturen. Of is de klimaatopwarming nu plots gestopt omdat het crisis is? Of zijn de millenniumdoelstellingen om de armoede uit de wereld te helpen nu plots niet meer belangrijk? Integendeel, we hebben overheidsbanken nodig om die doelstellingen en die klimaatplannen te verwezenlijken!
En over armoede gesproken. Anderhalf miljoen Belgen leven vandaag in armoede. Het dubbele van tien jaar geleden. En dat met een periode van economische bloei die achter ons ligt. En dat na bijna twintig jaar socialistische regeringsdeelname kameraden… Dat het met socialisten in de regering per definitie altijd beter gaat is voor die anderhalf miljoen alvast niet duidelijk. Laten we maar niet te hoog van de toren blazen over onze verwezenlijkingen in de paarse en andere regeringen. Laten we het maar eens over een andere boeg gooien. Laten we campagne voeren voor de radicale uitroeiing van de armoede in België!
Is daar geen geld voor? Komaan zeg! Leterme loopt zich het vuur uit de sloffen voor 20.000 spaarders bij Kauphting Bank. 20.000 mensen die het geld dat ze over hadden, dat ze niet direct nodig hadden, belegd hebben in een risicobank. Dat vindt de regering belangrijk. Maar voor 1,5 miljoen armen is er geen geld. De regering heeft juist zeven miljard in de richting van de banken gegooid! Geen geld? Van die boer dus geen eieren meer. Er is wél geld: laten we campagne voeren voor eerlijke belastingen. Dat betekent dat de vermogens eindelijk eens belasting moeten betalen. Een vermogensbelasting van twee procent op vermogens van méér dan 1 miljoen euro (vastgoed zelfs buiten beschouwing gelaten) zou de staat jaarlijks zeven miljard euro opbrengen. Zoveel als we nu hebben uitgegeven aan het redden van de banken. We zouden ze dus elk jaar opnieuw kunnen redden, maar er zijn andere sociale noden.
Caroline ik daag je uit: als je morgen deze vier strijdpunten, dit klavertje vier (ik herhaal: koopkracht, openbare bank en energiesector, uitroeiing armoede, vermogensbelasting om het te betalen) ter stemming zou voorleggen aan het congres, dan halen ze stuk voor stuk geen 34 procent, maar driekwart van de stemmen. Maar je zal dat morgen niet doen. Wat een gemiste kans weeral Caroline!
SP.a Rood zet daarom zélf een socialistische oppositiecampagne in de steigers onder de noemer "Trek de Rode Kaart". We trekken een rode kaart voor het falende kapitalisme. Tegelijk trekken we de rode kaart van het socialistische programma. Rond die vier thema’s. Zodat de SP.a-afdelingen en individuele SP.a-leden die naar links en vooruit willen, ook naar links en vooruit kunnen met de partij!
Als u geen socialistische oppositie wil voeren, zullen we met SP.a Rood onze verantwoordelijkheid moeten nemen en het zo goed en zo kwaad als het kan in uw plaats doen. En naar de volgende verkiezingen eisen wij met SP.a Rood verkiesbare of minstens strijdplaatsen op. Zodat de kiezer zélf kan oordelen of de partij naar links moet, zonder dat we de SP.a electoraal pijn doen. Integendeel, linkse kandidaten op de lijst zullen de partij versterken.
Nu, meer dan ooit: SP.a ROOD!"
