De krant ‘De Standaard’ publiceerde het afgelopen weekend in dat verband een zeer interessant interview met Günter Wallraff. Walraff is journalist en houdt zich reeds jaren bezig met allerhande sociale problematiek. Met zijn boek Ganz unten (vertaald als Ik (Ali)) werd hij in 1985 internationaal bekend. Hij schreef het boek nadat hij een tijdlang vermomd als Turks gastarbeider in de Duitse industrie had gewerkt. Het werd een ophefmakend verslag van allerhande wantoestanden, slechte leef- en werkomstandigheden en racisme. In 2008 deed hij opnieuw schokkende ervaringen op in de Duitse industrie. Dit keer vermomd als een zwarte man.
Geconfronteerd met o.a. de vraag of België best de Duitse sociaaleconomische politiek zou kopiëren antwoordde Wallraff het volgende:
“Men zegt dat de voorbije jaren in Duitsland twee miljoen nieuwe jobs zijn gecreëerd. Dat klopt. Maar men vergeet eraan toe te voegen dat slechts een kwart van die nieuwe arbeidsplaatsen een loon heeft dat voldoende is om van te leven. Er zijn 1,4 miljoen Duitse werknemers die wel werk hebben, maar niet genoeg verdienen om in hun basisonderhoud te voorzien. We spreken hier over jobs waarvoor 5 tot 8 euro per uur wordt betaald. Dan kom je aan een maandloon van zo'n 900 euro per maand.”
“Dat zijn armen die werken, working poor. En dan heb ik het niet eens over de zogenaamde mini-jobs. Dat zijn klussen en karweien die werklozen verplicht moeten opknappen voor soms maar één euro per uur. Vindt u dat normaal? Het zijn mensen die stickers en kauwgom van verkeerspalen moeten krabben. Zulke mensen beroof je van hun waardigheid.”
“Zonder waardigheid ben je geen mens. Ik zie te veel landgenoten die hun waardigheid kwijt zijn. Ze doen zwaar werk of héél nuttig werk, maar ze worden er niet voor gewaardeerd. Men geeft hen het gevoel er niet meer bij te horen. Dat zijn niet alleen arbeiders die vuil werk doen in fabrieken, maar ook opvoeders in Kindergärten. Er waren nog nooit zo veel Duitsers met psychische problemen. Een vader die maar zes euro per uur verdient, die kan niet eens met zijn zoon of dochter op vakantie. Welk beeld krijgt zo'n kind van zijn ouder?”
Moeten wij dan ook maar inleveren?
Toppolitici bij ons zijn vol lof over de 3,6 procent groei die de Duitse economie realiseert zonder oog te hebben voor de effecten op de bevolking. Het is een mooi cijfer natuurlijk en een groot deel ervan wordt gerealiseerd door een verhoogde consumptie binnen het land zelf. Wat men er echter meestal niet bij vertelt is dat ook in Duitsland de kloof tussen arm en rijk toeneemt. Alexander De Croo, voorzitter van Open VLD, beweerde onlangs tijdens een radio-interview zelfs dat de armoede in Duitsland daalt. Geconfronteerd met die uitspraak gaf Günter Wallraff in het eerder geciteerde interview in De Standaard het volgende antwoord. “Evangelische kerken, katholieke organisaties, sociale instellingen en ook de overheden houden de armoede goed in de gaten. Ik ken geen enkele studie of enquête waaruit zou blijken wat die Belgische mijnheer zegt. De armoede neemt toe. Erger nog, de armoede wordt structureel, ze gaat sneller over van de ene op de volgende generatie. Ook door het slechte onderwijssysteem in Duitsland. Wat dat betreft worden we stilaan een onderontwikkeld land. Dus wie het tegendeel beweert zoals die mijnheer die u citeert, doet gewoon aan propaganda.”
Dagelijks wordt via de media dan ook een bak rechts-conservatieve propaganda over ons uitgestort. Bij een staking ligt de nadruk op het ongemak en het financiële verlies dat door sommigen geleden wordt. Over Walen wordt veelal een beeld opgehangen dat het dwarsliggers zouden zijn die alleen nee kunnen zeggen en bovendien niet willen werken. Ze zouden leven op de kap van de hardwerkende Vlaming en abstractie makend van hun persoonlijke politieke voorkeur worden ze omschreven als ‘Links’. Over migranten wordt vooral gepraat in de context van criminaliteit en samenlevingsproblemen. Als het woord moslim valt, volgt een halve minuut later ook het woord terrorisme. Werklozen willen niet werken want er zijn massa’s vacatures die niet ingevuld geraken enzovoort.
Dit soort propaganda dat vooroordelen, simplificaties, halve waarheden en hele leugens constant herbevestigt bij massa’s slecht geïnformeerde mensen, vormt voor de rechterzijde de perfecte omstandigheden om haar afbraakprogramma op te leggen. Wanneer er ideologische chaos en verwarring heerst en iedereen mekaar met de vinger wijst kan de rechterzijde het best scoren.
Zo pleit N-VA-Kamerlid Siegfried Bracke tegenwoordig voor de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd, omdat "de makkelijkst bespaarde gelden, die gelden zijn die niet naar uitkeringen moeten". Open Vld-collega Gwendolyn Rutten is het daar volmondig mee eens. "De N-VA is daarvoor de mosterd in ons programma komen zoeken."
Van mosterd hebben wij geen kaas gegeten maar dat de economische programma’s van N-VA en Open VLD mooi overeenkomen, verbaast ons geen moment. Dat was ook het punt dat het ABVV begin dit jaar wou maken met haar campagne gericht tegen de N-VA. De titel van die campagne, ‘men bedriegt u’, stootte op heel wat weerstand. Nochtans zit er heel wat waarheid in. De N-VA beweert het beste voor te hebben met de gemiddelde Vlaming maar wil eigenlijk het economisch programma van de Open Vld uitvoeren.
Heel wat arbeiders, bedienden, werklozen en kleine zelfstandigen weten dat de VLD niet hun partij is en dat ook nooit zal zijn. Bij de N-VA ligt dat moeilijker. Het ‘wij-zij’-verhaal waarin constant de Walen, de socialisten, de migranten, de uitkeringstrekkers en alles wat niet aan de ultraconservatieve opvattingen van de N-VA voldoet, geplaatst wordt tegenover de abstractie van de rechtschapen hardwerkende Vlaming oogst succes bij mensen die er helemaal geen voordeel bij hebben. Nadat het Vlaams Belang er jaren in geslaagd is prangende maatschappelijke problemen en frustraties te kanaliseren heeft de N-VA deze taak op een hoger en ‘aanvaardbaar’ niveau overgenomen.
Vlaams front om antisociale hervormingen door te voeren
Bart De Wever is een gerespecteerd spreker in werkgeverskringen en zijn ideeën spreken zowel Vlaamse als Franstalige ondernemers aan. Dit voor de simpele reden dat politiek uiteindelijk een weerspiegeling is van de economische belangen van maatschappelijke klassen. In De Standaard lezen we: "‘Ik vind dat de afspraken over hervormingen nu moeten gemaakt worden en erg concreet moeten zijn'. Dat zei N-VA-voorzitter Bart De Wever dinsdagmiddag tijdens een lunchmeeting met 160 ondernemers in Houthalen-Helchteren. 'Met een Vlaams front moet het mogelijk zijn hervormingen naar Duits model door te duwen.' 'Kijk naar Duitsland, dat is de locomotief van de Europese economie,' aldus De Wever. 'De sociale hervormingen waren er hard, maar werpen wel hun vruchten af. Dat moet hier ook gebeuren: besparen op de uitgaven en structureel hervormen. De Franstaligen willen dat niet, uit vrees voor een sociaal bloedbad. Dus moeten we een Vlaams front vormen. Met de partijen die het meest enthousiast zijn om hierin mee te stappen'.”
Eerder deze maand had Open Vld-voorzitter Alexander De Croo al aangegeven dat we naar Duitsland moeten kijken. Hij zei toen dat Elio Di Rupo de Gerhard Shröder van België kan worden: onder het bewind van de ‘socialistische’ kanselier Shröder werden begin jaren 2000 zware hervormingen doorgevoerd in Duitsland.
De Wever gaf enkele voorbeelden van wat de hervormingen moeten inhouden. “Het beperken van werkloosheidsuitkeringen in de tijd, bijvoorbeeld. Wie nooit heeft bijgedragen aan de sociale zekerheid kan toch geen volwaardig pensioen ontvangen? Het kan evenmin dat het pensioen van iemand die stopt op 56 jaar even hoog is als van iemand die niet vervroegd stopt met werken. Er moet ook een lineaire lastenverlaging voor bedrijven komen in plaats van subsidies. En de notionele interestaftrek moet behouden blijven, want anders wordt de belastingdruk voor onze ondernemingen nog extremer. Rijkdom verdelen vind ik goed, maar dan moeten we die rijkdom wel eerst creëren.”
Dit laatste citaat van De Wever maakt veel duidelijk. Wanneer het tot concrete voorstellen komt wordt er niet meer gediscrimineerd tussen Vlamingen en Walen. Arbeiders en bedienden aan beide kanten van de taalgrens moeten volgens De Wever gewoon zwaar inleveren. Bedrijven moet het daarentegen zo makkelijk mogelijk gemaakt worden en zo weinig mogelijk belastingen opgelegd worden. Het is totaal van de pot gerukt om zo veralgemenend te stellen dat de belastingsdruk op ondernemingen extreem is terwijl tientallen grote bedrijven nauwelijks belastingen betalen. De Wever beweert dat hij rijkdom verdelen goed vindt maar dat die dan eerst gecreëerd moet worden? Excuseer, meneer De Wever? Het kan iemand die zich meer dan een jaar bezig kan houden met ellenlange gesprekken en cynische commentaren misschien ontsnappen, maar het zijn de miljoenen Vlamingen en Walen die elke dag hard en lang werken die de rijkdom creëren, niet de bedrijven.
Verzet is nodig
De vakbonden hebben al heel wat teksten gepubliceerd die doorspekt met het nodige cijfermateriaal aantonen dat wat onder andere N-VA en Open Vld voorstellen voornamelijk de belangen van de rijkere lagen in de samenleving ten goede komt. Het ABVV publiceerde een brochure die de sociaaleconomische visie van de N-VA onder de loep neemt: http://www.vlaamsabvv.be/files/N-VA_anders_bekeken_2010.pdf
Hoewel het kapitaal niets produceert, eigent het zich het merendeel van de rijkdom toe en is het in België grotendeels vrijgesteld van belastingen. Partijen zoals N-VA en Open Vld willen in de meedogenloze strijd tussen internationale kapitalisten ‘onze concurrentiepositie’ vrijwaren. Als men de winstmarges van de bedrijven wil veiligstellen of zelfs verhogen en concurrentieel wil blijven ten opzichte van landen zoals Duitsland, waar uitkeringen zeer beperkt zijn in tijd en lonen bestaan van enkele euro’s per uur, kan dat enkel door een sociaal bloedbad aan te richten. Sinds 2006 zijn in België de inkomsten uit kapitaal groter dan die uit arbeid. De maatregelen die de N-VA en Open Vld voorstaan zijn niets nieuws. Ze willen gewoon meer van hetzelfde maar dan diepgaander en doeltreffender. Het constante inhakken op ‘de Franstaligen’ heeft dan ook als doel de solidariteit tussen de verschillende taalgebieden te breken en zo het gezamenlijke verzet vanuit de vakbonden in de kiem te smoren.
Het is echter een ernstig probleem dat de krachten die tegen deze vernietigende aanval van rechts zouden moeten ageren, niet in staat blijken ernstig weerwerk te beiden. Tientallen jaren waarin rechts vrijwel ongestoord haar conservatieve boodschap kon verkondigen via allerhande media heeft ook zijn effect niet gemist bij de top van de socialistische partijen. De SP.a maar ook de PS, die trouwens tot 1978 BSP-PSB heetten en over de landsgrenzen heen één partij waren, komen meestal niet veel verder meer dan een afgezwakte echo van de ideeën die rechts propageert. De vakbonden die zich niet gesteund weten vanuit de top van de socialistische partijen blijven zich focussen op strijd op sectoraal en bedrijfsvlak en zijn bang om al te politieke stellingen aan te nemen naar een groot publiek toe.
Tradities herontdekken
De rechterzijde heeft echter gelijk als ze zeggen dat we naar Duitsland moeten kijken voor inspiratie. Niet naar de conservatieve kapitaalgezinde politici die de gewone werkende mensen nog maar eens doen inleveren natuurlijk. Wel naar het Duitsland van de 19de en begin 20ste eeuw met haar machtige arbeidersbeweging en leiders zoals Karl Marx en Rosa Luxemburg die de ideeën van het internationale socialisme in de hele wereld verspreid hebben. Zij streden voor een samenleving met gelijke kansen voor iedereen en waar het kapitaal en de grote industrieën in handen van de gemeenschap zijn.
Al kan het in de relatief korte periode die een gemiddeld mensenleven duurt misschien allemaal lang lijken te duren, de miserie die het kapitalisme veroorzaakt dwingt er steeds opnieuw mensen toe zich te verenigen en zich te verzetten. De golf van revoluties die begin dit jaar in de Arabische landen begon en zelfs mensen in de VS inspireerde om in actie te komen, gaat onverminderd verder. Ondertussen is de vonk reeds overgeslagen op landen zoals Spanje, Portugal en Griekenland, waar de bevolking in een wurggreep wordt gehouden door de besparingen van het IMF en de Wereldbank opgelegd als gevolg van de economische crisis. In zulke bewegingen kunnen de massa’s heel snel leren en de conclusies en methoden die de ooit zo machtige Duitse arbeidersbeweging groot maakte herontdekken.
