“Twee derden van de kiesgerechtigde Antwerpenaren vindt dat alle politieke partijen met het Vlaams Blok moeten kunnen onderhandelen en dat het cordon sanitaire dus niet langer gewenst is.” Dat is het opmerkelijke resultaat van een opiniepeiling die het bureau TNS/Dimarso uitvoerde in opdracht van Gazet van Antwerpen. Bij een zelfde bevraging in maart 2000 was een bijna even grote groep voor het cordon als tegen (48,1 procent tegen en 46,9 procent voor). Nu is 66 procent tegen het behoud van het cordon en nog slechts 33 procent voor.
Dit betekent echter niet dat het vertrouwen van de Antwerpenaren in het Vlaams Blok groot is: 36 procent denkt dat het met het Vlaams Blok in het bestuur minder goed zou gaan, 28,5 procent is van mening dat het een verbetering zou zijn, 22,5 procent verwacht dat het net hetzelfde zou zijn en 13 procent weet het niet. Zelfs vier op de tien kiezers van het Vlaams Blok zelf gelooft niet dat het Blok het beleidsalternatief is.
Wat moeten we hier nu van denken?
Wanneer we dit gegeven als een op zich staand feit gaan interpreteren, dan komen we niet verder dan de oppervlakkige stelling dat de mensen verrechtsen. En daar zijn we niet veel mee. Het bewustzijn van de mensen is immers geen vast gegeven maar evolueert voortdurend van links naar rechts, onder invloed van allerlei gebeurtenissen, de politiek, de media enzovoort. We kunnen ons dan beter de vraag stellen waarom de mensen vandaag verrechtsen. Waarom gaan de mensen hun heil zoeken bij het Vlaams Blok en waarom gaan zelfs mensen, die in het Blok geen alternatief zien, vooropstellen dat er toch maar met dat Blok gepraat moet worden?
We kunnen natuurlijk stellen dat de mensen het Vlaams Blok toch maar eens verantwoordelijkheid willen geven, zodat ze op hun bek kunnen gaan. Hoogstwaarschijnlijk is dat inderdaad gedeeltelijk zo. Vonk vindt dit echter een, op z’n zachtst gezegd, ‘gevaarlijke’ strategie en bovendien biedt deze piste geen antwoord op onze vraag. Om op onze vraag wel een antwoord te vinden, levert de enquête van Dimarso eveneens interessant materiaal. Zo is de tevredenheid van de Antwerpenaren over het huidige stadsbestuur maar erg matig. 51 procent geeft de Antwerpse meerderheid een onvoldoende, 48 procent een voldoende.
De coalitiepartners van SP.a in het Antwerpse stadsbestuur gebruiken die ontevredenheid ten opzichte van de Antwerpse coalitie al jaren om te schieten op de socialisten in het stadsbestuur. De socialisten krijgen de schuld van alles wat fout loopt in Antwerpen en het cordon sanitaire zou enkel maar een middel zijn om de socialisten aan de macht te houden.
Dat is natuurlijk onzin. Patrick Janssens heeft overschot van gelijk wanneer hij stelt dat het cordon sanitaire op zich geen zaak is voor de socialisten. Door onze ideeën en ons mens- en maatschappijbeeld is het sowieso uitgesloten dat de socialisten in een coalitie zouden stappen het met Vlaams Blok. Het cordon is dan eerder een zaak van de rechtse partijen. CD&V en VLD hebben het cordon sanitaire nodig om hun eigen rechtse ideeën te verdoezelen. Zij lopen het Vlaams Blok al langer achterna in plat opportunisme en het zijn vooral de kiezers van CD&V en VLD die om gesprekken met het Vlaams Blok vragen. Indien zij een coalitie met extreem rechts willen aangaan, dan moeten zij dat weten. Ze doen maar, links heeft haar eigen programma.
Of zou dit toch moeten hebben! En daar wringt misschien wel het schoentje? Want hoewel SP.a het niet nalaat om het Vlaams Blok moreel te veroordelen, vergeten zij in de praktijk hun eigen ideeën en springen zij zelfs mee op de rechtse trein. De afwezigheid van SP.a in de debatten die in de Antwerpse politiek de afgelopen weken gevoerd zijn, is op z’n minst gezegd zielig te noemen. Volgens Janssens komt het er op aan om met goed bestuur en een heldere communicatie de proteststemmers opnieuw bij het stadsgebeuren te betrekken. SP.a blijft dus volharden in haar ontkenning van de ernst van de sociale problemen die leven in Antwerpen en blijft vooral afwezig in het formuleren van een links alternatief.
Welk links programma?
Want alhoewel Janssens op zich gelijk heeft met zijn stelling dat we de proteststemmen van het Vlaams Blok moeten afpakken, is de behandeling die hij voorschrijft verkeerd. Hij zegt immers dat we goed bezig zijn. We krijgen het alleen niet verkocht. En zo gaan de socialisten jammerend ten onder. Koken kost immers geld. Zolang de Antwerpse schuldenlast als een blok op het beleid blijft wegen en zolang de socialisten zich hierbij blijven neerleggen, zullen we geen stap vooruit komen. Vonk heeft dit in het verleden genoeg benadrukt.
Waarom zwijgt SP.a over het gebrek aan middelen in Antwerpen (een vijfde van de jaarlijkse begroting verdwijnt naar de banken in plaats van geïnvesteerd te worden in de stad), over de jarenlange onderfinanciering van de stadsdiensten, over de verschillende herstructureringen die tot een gebrekkig management hebben geleid, over het tekort aan personeel en de hoge werkdruk enzovoort?
Waarom laat SP.a toe dat de VLD keer op keer mag scoren met haar simplistische voorstellen en waarom laat SP.a toe dat Marc Van Peel zich keer op keer kan opwerpen als de verdediger van het stadspersoneel?
Omdat het SP.a aan kloten (vergeef ons deze uitdrukking) ontbreekt. Het is natuurlijk makkelijker om hier en daar nog wat te besparen op de kap van het stadspersoneel dan in Brussel te gaan uitleggen dat Antwerpen zijn schulden niet meer zal afbetalen omdat die schuld onrechtvaardig is, Antwerpen al genoeg heeft terugbetaald en vooral omdat de problemen in Antwerpen zo dringend zijn dat we dat geld beter in de stad kunnen investeren. Patrick Janssens en Robert Voorhamme zouden het nogal te horen krijgen wanneer ze de volgende keer met Verhofstadt of met Lippens gaan dineren. Hun credibiliteit bij het establishment zou er eens onder kunnen lijden. En dus zwijgen ze maar. Wordt ineens duidelijk waar hun prioriteiten liggen!
Feit is wel dat het Vlaams Blok ondertussen slapend groot wordt en er niets wordt gedaan aan de problemen in de stad. Het wordt dus de hoogste tijd dat SP.a ophoudt met rondjes te draaien rond het Vlaams Blok en het echte cordon sanitaire doorbreekt, het cordon sanitaire rond de stadsschuld. Want Antwerpen heeft honger en koken kost geld!
