Het was me het jaartje wel in het onderwijs. 1998 zou het jaar worden van de grote hervorming van het middelbaar onderwijs, zo had onderwijsminister Van Den Bossche aangekondigd. Na maandenlange informele besprekingen met de inrichtende machten en de vakbonden, een putsch van de CVP op de gelden van het gemeenschapsonderwijs, een grote onderwijsbetoging en een afgeblazen staking, nieuwe onderhandelingen tijdens de paasvakantie, ... heeft de berg een muis gebaard. Slechts een ordinaire besparingsoperatie is overgebleven van al de grote plannen.
Toegegeven: de ergste dreigingen voor het onderwijs (enveloppe-financiering, overheveling van honderden miljoenen van het middelbaar onderwijs naar het lager onderwijs of van het gemeenschapsonderwijs naar de andere netten, ...) waren door onderhandelingen met de vakbonden gepareerd. Maar het prijskaartje bevatte toch nog een verlies van 2000 arbeidsplaatsen tegen het jaar 2004, een kleine Renault zeg maar. Tot grote verwondering van Van Den Bossche weigerden de socialistische, christelijke en liberale vakbonden dan ook het akkoord goed te keuren.
Het nationaal comité van ACOD
Wie A zegt moet ook B zeggen. Als de vakbonden de regeringsplannen verwerpen moeten zij ook acties ondernemen om die plannen te veranderen. Wat de ACOD betreft werd daarover beslist op een nationaal comité in Leuven, enkele weken na de paasvakantie. De grootste discussie draaide om het al dan niet organiseren van een staking. Vooral militanten uit West en Oost-Vlaanderen verdedigden die stelling. Natuurlijk was de periode - vlak voor de examens - moeilijk, maar indien vroeg genoeg een stakingsdatum werd vastgesteld, zou het wellicht nog mogelijk geweest zijn om één 24-urenstaking te organiseren voor het einde van het schooljaar. Er werd geargumenteerd dat staking nu eenmaal het enige duidelijke signaal was naar de politiek, maar ook naar de eigen leden. De vakbondsleiding verzette zich hiertegen met de verwijzing naar de moeilijke periode en vooral met het argument dat de Christelijke vakbond COC hoe dan ook niet bereid was tot staking. Uiteindelijk werd na veel getouwtrek unaniem een veel beperkter strategie goedgekeurd: bezoeken aan onderwijs-politici om hen te overtuigen de plannen bij te schaven en een nationale militantenconcentratie op 28 mei, net voor het begin van de onderwijsdebatten in het Vlaamse parlement.
De concentratie
We willen niet ontkennen dat we met weinig enthousiasme naar de concentratie van 28 mei in de Brabanthallen te Leuven vertrokken. De voorbereiding was stroef verlopen, veel leden en militanten zagen niet het nut in van de te brave strategie en de bussen richting Leuven waren lang niet allemaal vol. Ondertussen had de Vlaamse regering bij de goedkeuring van het plan toch al de helft van de besparingen van het omkaderingspersoneel (o.a. opvoeders) geschrapt.
Zou de vakbondsleiding toch gelijk hebben dat bijschaven van de regeringsplannen het beste was dat we konden verhopen? Die indruk veranderde vlug zodra de ongeveer 1500 onderwijs-militanten in de Brabanthalle aan het woord kwamen. Men had het uitstekende idee gehad om te werken met een open micro. Dit prachtige systeem, dat bv. ook gebruikt werd bij de militante vakbondsdelegaties als Boel en Forges de Clabecq laat alle aanwezigen toe, na de inleiding van de secretarissen het woord te nemen. Opeens hoorden we een volledig ander verhaal. Spreker na spreker herhaalde dat er na 20 of meer jaren besparingen eindelijk meer geld op tafel moet komen voor het onderwijs. Gedaan met discussiëren over punten en komma's!
Als een wereldberoemd psychopaat enkele uren ontsnapt komt er dadelijk 5 miljard op tafel; dat moet des te meer kunnen voor het onderwijs. Herhaaldelijk werd verwezen naar de witte woede: het onderwijs is ook een non-profit sector en als zij de kwaliteit van het onderwijs wil waarborgen, dan zullen de vakbonden zich even duidelijk en militant moeten opstellen. Onder druk van de basis werd nu al afgesproken om in september tot staking over te gaan. Er was geen enkel verschil tussen de christelijke en socialistische militanten. Beiden zaten spontaan op dezelfde golflengte. Beiden waren bv. ook zeer kritisch tegenover hun inrichtende macht (de ARGO voor het gemeenschapsonderwijs en de Guimardstraat voor het vrij onderwijs) en eisten meer zeggingskracht voor de onderwijsmensen aan de basis.
Iedereen die de concentratie heeft meegemaakt heeft de boodschap verstaan. Nadat het jarenlang de achtereenvolgende onderwijsministers waren die de agenda bepaalden, moeten het vanaf het volgend schooljaar de vakbonden zijn die de krijtlijnen uittekenen met een offensief eisenprogramma. Alleen zo kan de kwaliteit van het onderwijs bewaard blijven. In zijn antwoord benadrukte ACOD-secretaris Van Sweevelt de eenheid: er moet gevochten worden voor meer middelen , allemaal samen. We moeten ons niet laten verdelen naar netten of naar landsdeel. Afspraak in september!
