Joepie! Jullie kunnen voortaan mee-eten van de koek! Dat was het gevoel dat de regering met haar voorstel tot winstparticipatie begin deze zomer in de bedrijven wou meegeven aan de vakantiegangers. Deelnemen aan de winst is een alternatief op loonsverhogingen dat gedeeltelijk de vorm kan aannemen van aandeelhouderschap van de werknemers. Zo worden we morgen allemaal aandeelhouder. De Romeinse wijsheid waarschuwde ons al voor de komst van de Grieken in de volgende termen: “Betrouw ze nooit, vooral als ze zich aanbieden met hun armen vol geschenken.” Inderdaad een vergiftigd geschenk, die winstparticipatie en het aandeelhouderschap als je het ons vraagt.
Wij vroegen het aan de ABVV-delegatie van Caterpillar uit het “Zwarte Land” van Charleroi. Begin dit jaar stelde de directie voor om van alle arbeiders aandeelhouders te maken. Hier volgen uittreksels uit het uitstekende pamflet (gedateerd van 14/01/2000) dat de Metaalcentrale van het ABVV verspreidde. Andere delegees kunnen hieruit ideeën en argumenten putten.
“Vandaag stelt de patroon ons voor om ‘gedeeltelijk’ eigenaar te worden van de fabriek, d.w.z. aandeelhouder. Illusies! Alsof het voldoende zou zijn om eigenaar te worden van een deel van het bedrijf om al onze problemen op te lossen. (...) Mr. Vittecoq (van de directie n.v.d.r.) schrijft aanlokkelijk dat de aandelen van Caterpillar van 1990 tot 1999 met 400% gestegen zijn.
Het is juist omdat de aandeelhouders 20% “return on investment” eisen, dat we gedurende dezelfde periode drie herstructureringen hebben gekend met als gevolg een verlies van 1700 jobs. Bovendien blokkeerden ze ons loon drie jaar lang, beëindigden ze de anciënniteit, werden onze lonen niet aangepast aan de index, moesten we gaan stempelen en werden de nieuw aangeworven arbeiders zeer slecht betaald. Het bedrijf maakt daarenboven onmatig gebruik van contracten van beperkte duur.
Kameraden, de sluiting van Renault Vilvoorde en het verlies van 7000 jobs bij Michelin France deden de aandeelhouders jubelen toen ze de aandelenkoers de lucht zagen in vliegen. De arbeiders die over aandelen beschikten eveneens, maar ze hebben nu wel geen job meer. Het zijn de “bazen-aandeelhouders” die de “arbeiders aandeelhouders” hebben buitengezet. (...) De directie wil de krachtsverhoudingen wijzigen en probeert onze “trouw” aan het bedrijf op te vijzelen. De “aandelenoperatie” heeft tot doel om ons tot volgelingen te bekeren van Caterpillar. Willen ze ons de illusie geven dat we ook baas zijn? Het is zeker niet de uitdrukking van de wil om de rijkdommen die wij allemaal geschapen hebben collectief te herverdelen. Het moet gezegd: de grote aandeelhouders zullen altijd over de macht beschikken. We mogen geen illusies koesteren. Het tegendeel is waar.
Kameraden, er bestaan geen mirakels. Als de aandelen ‘stijgen’ is het meestal ten koste van de werkers. De sociale drama’s van Renault en Michelin hebben dit aangetoond, de dictatuur van de aandeelhouders en de financiële speculatie vernietigen de tewerkstelling. (...) Kameraden, opgepast, de directie valt onze geestesgesteldheid aan. Ze probeert onze solidariteit, onze enige kracht te breken. Juist onze eenheid heeft ons in staat gesteld om tot nu toe stand te houden. Juist onze klassengeest maakte het ons mogelijk om sociale vooruitgang te boeken gedurende meer dan 100 jaar. Deze geest mogen we niet verkopen voor een aandeel.
Kameraden, zullen we komen tot een situatie waarbij we de sluiting van een bedrijf als Caterpillar wensen om onze aandeelkoersen te zien ‘stijgen’? Zullen we een werkmakker die het slachtoffer is van een arbeidsongeval met andere ogen bekijken? Zullen we niet in een situatie belanden waarbij we zelf de afdanking wensen van degenen die volgens de directie niet genoeg renderen?
De directie moet weten dat we bewust zijn van wat er hier op het spel staat: enerzijds de illusie om zich te kunnen verrijken als aandeelhouder, anderzijds zijn het juist de aandeelhouders die het personeel verarmen en hen werkloos maken.
(...) Kameraden, wij hebben andere prioriteiten. Het bewijs is nu geleverd dat Caterpillar over geld beschikt. Geld bestemd om het aandeelhouderschap te stimuleren. Wij zijn voorstander van de herverdeling van de rijkdom, maar dan via het verwerven van nieuwe sociale voordelen (...): behoud van de koopkracht bij werkloosheid, stabilisering van de tewerkstelling door middel van de aanwerving met contracten van onbepaalde duur, een gratis medisch plan, enz.
Het geld dat gebruikt wordt om het aandeelhouderschap te promoten is afkomstig van onze arbeid. Het is aan ons om het collectief te herverdelen.
Individualisme of solidariteit... Het is een maatschappijkeuze, het ABVV van Caterpillar heeft zijn keuze gedaan.”
