Bij Crown Deurne werd op 1 februari de intentie tot sluiting aangekondigd. We hadden een gesprek met Joppe Van meervelde, hoofdafgevaardigde ABVV Metaal bij Crown, over wat er ondertussen gebeurde en hoe de werknemers en hun vakbonden zich verzetten tegen de sluiting van het bedrijf.
Vonk: 1 februari dit jaar kregen de werknemers van Crown Cork het nieuws te horen dat men het bedrijf wil sluiten. De afdeling in Deurne boekte de voorbije jaren nochtans ruime winsten. Crown Holdings is de grootste verpakkingsproducent met 40 vestigingen ter wereld en 20.000 werknemers en ontwikkelde de laatste jaren ook succesvolle activiteiten in Brazilië, Vietnam en China. Komt het er op neer dat men de afdeling in Deurne wil sluiten omdat er elders meer te rapen valt?
Joppe: Het is een algemene tendens die we opmerken dat Crown Holdings de laatste jaren en in de nabije toekomst volop inzet op de Bevcan-divisie. Deze markt van aluminium drankenblikken is een groeiende markt, vooral buiten Europa en voornamelijk in Zuid-Amerika en de oosterse landen. De intentie tot sluiting van Crown Deurne is volgens ons vooral ingegeven door een verschuiving in de strategische belangen van Crown Holdings. Men wil vooral investeren in Bevcan en heeft hiervoor geld nodig. Geld dat er eigenlijk nooit is geweest binnen Europa. We zijn dan ook jaren ‘gerust’ geweest, tot op het moment dat Crown Holdings een grote spaarpot heeft kunnen aanleggen. Die spaarpot wil men nu aanwenden om op korte termijn veel winst te boeken. Het is algemeen geweten dat een bedrijf op zeer korte termijn slechts geld kan verdienen voor de aandeelhouders door ofwel te fusioneren en dus te groeien ofwel door te herstructureren en dus te krimpen. Volgens ons is er nog een derde optie, die wel meer tijd vraagt en waarbij nood is aan een langetermijnvisie, en dat is investeren. Investeren in meer duurzame projecten met oog op winst maken, wat immers nog steeds nodig is in een economische realiteit, met dien verstande dat men op termijn een meer ecologisch verantwoorde onderneming kan worden en minder afhankelijk is van externe factoren. We denken hierbij bijvoorbeeld aan het zelf voorzien in energie met behulp van onder andere zonnepanelen.
Vonk: Hoe reageerden de werknemers van Crown Deurne op het nieuws? Wat zien jullie nu als mogelijke uitweg of oplossing?
Joppe: Van de 322 werknemers zouden in de intentie 305 betrokken zijn en de 17 anderen zijn gevrijwaard en worden ondergebracht in een andere entiteit. Uiteraard was er een grote verslagenheid onder de mensen. Als je veel winst kan realiseren en een goed gevuld orderboek hebt, waarom zich dan zorgen maken? Bovendien is er nog de hoge gemiddelde leeftijd (47 jaar) en een hoge gemiddelde anciënniteit (20 jaar) met bijkomend veel laaggeschoolde arbeiders. Deze mensen zijn wel zeer goed in wat ze doen op Crown, laat dat wel duidelijk zijn. Anderzijds is het besef ook groot dat men door de hoge leeftijd, hoge graad van anciënniteit en lage scholingsgraad, niet snel een andere betrekking zal vinden op de arbeidsmarkt. Hierdoor voelden velen zich bij de aankondiging dan ook koud gepakt en waren de gevoelens zeer uiteenlopend, van zeer emotioneel en tranen in de ogen tot echte woede-uitbarstingen naar de directie toe. Zij zijn dan ook letterlijk moeten gaan lopen uit de kantine na de aankondiging aan het personeel. We zullen in de toekomst dan ook blijven strijden voor tewerkstelling, voor zoveel als het kan en voor een zo lang mogelijke periode.
Vonk: Welke acties hebben jullie ondernomen als vakbond? Ondervinden jullie veel solidariteit vanuit andere bedrijven? Zou er soms niet meer druk op directies en overheden gezet kunnen worden door de strijd van verschilleden bedrijven met elkaar te verbinden?
Joppe: We hebben ons tot op heden niet laten gaan in nutteloze acties en steeds goed afgewogen welk actiemiddel we hebben moeten aanwenden om ons doel te bereiken. We kunnen dan ook met enige fierheid zeggen dat we sinds de aankondiging tot op vandaag nog geen enkele financiële inspanning hebben moeten vragen van de mensen. Ze hebben steeds hun volledig loon ontvangen en nog geen enkele stakersvergoeding moeten laten uitbetalen. We hebben wel voor bijna twee weken de fabriekspoorten afgesloten om de afgewerkte goederen niet buiten te laten gaan. We wilden hiermee een duidelijk signaal geven aan de directie dat we meer respect en vertrouwen eisten aan de onderhandelingstafel, we wilden dezelfde behandeling als onze collega’s uit de andere Europese vestigingen (het gebruik van een extern en onafhankelijk bureau om de gegeven cijfers te analyseren en alternatieven te onderzoeken). We zijn hierin ook geslaagd, mede ook dankzij het werk van onze afgevaardigden in de Europese Ondernemingsraad en hebben momenteel ook de samenwerking met een extern bureau bekomen. We hebben wat dat betreft dus zelfs een stuk syndicale geschiedenis geschreven in België, want zo’n samenwerking is jammer genoeg niet voorzien in de Wet Renault, al zou dat wel een enorme toegevoerde waarde kunnen zijn voor de syndicaal afgevaardigden in ons land. Hopelijk kunnen we hiervan samen met alle vakbonden een strijdpunt van maken!
Vonk: Crown kon genieten van de notionele interestaftrek en eventuele andere subsidies, hebben jullie daar cijfers van? Wat denken jullie dat er nu met dat geld zou moeten gebeuren?
Joppe: Sinds het ontstaan van de notionele intrestaftrek heeft Crown Deurne al 8 miljoen euro gebruikt in dit systeem van notionele intrestaftrek. We zien hiervan weinig return op het vlak van investeringen (die hebben we zelf grotendeels mee bekostigd door akkoorden te sluiten i.v.m. het niet vervangen van bruggepensioneerden) en vandaag zeer cynisch genoeg al zeker niet op het vlak van tewerkstelling. Volgens ons wordt het stilaan tijd dat de overheid moet gaan beseffen dat wanneer ze bedrijven, soms terecht en broodnodig, financieel gaat ondersteunen, er wel enige garanties dienen te worden nagekomen en dat de gelden ook effectief worden aangewend om doelstellingen effectief na te komen. Als je morgen een lening aangaat bij de bank om een auto te kopen, moet je hiervoor ook een factuur kunnen voorleggen, of gaan we massaal op vakantie misschien met het ontleende geld? Ik denk dat de bank daar niet mee zal kunnen lachen.
Vonk: Hoe reageert de overheid? Is er een politiek verlengstuk voor jullie eisen?
Joppe: We hebben een afspraak met de Vlaamse Regering om ons dossier op tafel te leggen. We zullen hiervan alleszins gebruik maken van de gelegenheid om de houding van Crown in dit dossier aan de kaak te stellen. We zullen dan ook al ons gewicht in de schaal werpen om steun te krijgen van de overheid in het belang van de 305 werknemers van Crown Deurne, alsook in de toekomst voor alle syndicalisten die te maken krijgen met strategische en bedrijfspolitieke spelletjes van multinationals.
Vonk: Crown is niet het enige industriële bedrijf dat sinds de crisis van 2008 gesloten wordt. Men kan zelfs spreken van een tendens de afgelopen tientallen jaren. Hoe denken jullie dat de industriële leegloop van België een halt toegeroepen kan worden?
Joppe: We gaan er nog niet van uit dat Crown Deurne gesloten zal worden, temeer omwille van de bedrijfspolitieke en strategische beslissing. Een intentie tot sluiting die niet wordt ingegeven door economische motieven zal worden aangevochten, laat dat duidelijk zijn! Indien er niet wordt overgegaan tot verdere innovatie van de industriële sectoren in België, ziet het er niet rooskleurig uit voor de werknemers in deze sector. Vandaar dat vakbonden ook moeten inzetten op het vlak van innovatie en ook moeten openstaan voor duurzame projecten met een langetermijnvisie. Dit zouden de delegees moeten meenemen in elke onderhandeling met een werkgever.
Vonk: Wat is jullie mening over het toenemend protest tegen de besparingen wereldwijd en het in vraag stellen van het kapitalisme als economisch systeem?
Joppe: We kunnen niet anders dan vaststellen dat de industriëlen steeds meer en meer de macht teruggrijpen op mondiaal vlak. Het ontstaan van wereldwijde crisissen en daartegenover de toenemende welvaart bij de ‘happy few’ wordt meer en meer een bittere pil. Indien we hier niet tegen reageren en op bedrijfsvlak al beginnen, zie ik de toekomst nog somber in. Vergeet niet dat een crisis de perfecte groeibodem is voor een oorlog en aangezien de crisis vandaag wereldwijd is, hoop ik dat iedereen het vervolg op deze stelling voor zichzelf weet in te vullen en wakker wordt en de strijd durft aan te gaan. We moeten durven elke kleine strijd aan te gaan, want hoe gaan we anders de oorlog winnen? Hasta la victoria siempre!
