Eind juni verraste een bonte en luidruchtige groep actievoerders het gemeentebestuur van de Brusselse gemeente, Sint-Gillis. Talrijke personeelsleden uit alle diensten van het OCMW en de Gemeente verrasten ook de kern van vakbondsmilitanten van de CGSP -ALR: zoveel volk hadden ze in meer dan dertig jaar nooit kunnen optrommelen voor een syndicale actie
Met 450 stonden ze daar op het plein voor het gemeentebestuur: arbeiders, administratieve bedienden, schoonmaaksters, kinderverzorgsters, sociaal assistenten, enz. Ze willen allemaal meer loon. De meest voor de hand liggende eis voor het personeel is de toekenning van maaltijdcheques. In Sint-Gillis bestaan die niet. Het hoofdprobleem is echter de lage lonen. Gemiddeld verdient een personeelslid in het Brusselse 10 procent minder dan een Antwerpse of Luikse collega. Sommige personeelsleden, die 1.100 of 1.200 euro verdienen, hebben tegen het einde van de maand niet genoeg geld om te eten…
We vroegen aan Annick Hébrant, vakbondsafgevaardigde voor CGSP-ALR hoe deze toch uitzonderlijke mobilisatie op gang is gekomen.
“Alles is drie maanden geleden begonnen. De sociaal assistenten, veelal jonge mensen bij het OCMW, namen contact op met de vakbond. Ze wilden maaltijdcheques. 140 euro per maand extra in de hand is immers zeer concreet. Hun lonen zijn relatief laag. Soms is het verschil in inkomen tussen een sociaal assistent en een OCMW-steuntrekker klein.“
“Toegegeven, wij zien niet echt happig op maaltijdcheques. Ze ondermijnen de sociale zekerheid en worden niet opgenomen in de weddeschaal enz. Maar als vertegenwoordigers van het personeel hebben we beslist hen te helpen met het opstellen van een petitie. Snel verzamelden ze 200 handtekeningen, ongeveer de helft van het personeel. Het overleg met de directie van het OCMW hierover liep uit op een sisser. Het OCMW bood goedkope of gratis broodjes aan en was bereid hierover te onderhandelen met een traiteur… Dit was natuurlijk ontoereikend. De personeelsvergadering die hierop volgde hield voet bij stuk en herhaalde haar eis voor maaltijdcheques. Ook werden nieuwe eisen opgenomen zoals de afschaffing van het niveau E van de weddeschalen. Dit is het niveau van de laagste lonen (1.100 euro afhankelijk van de familietoestand). Het personeel wilde ook een barema herziening. De laatste dateert immers van 2004… Ook werd de vierdagenweek op tafel gegooid, zonder loonsvermindering en met bijkomende aanwervingen. Op de algemene vergadering werd beslist tot een werkonderbreking op 22 mei van 9 tot 11 uur. Deze korte stakingsactie werd een voltreffer. Met meer dan 200 stonden we voor het hoofdgebouw van het OCMW. De sfeer was strijdbaar, dynamisch, kleurrijk, luidruchtig. Veel personeelsleden hadden hun eigen plakkaten of spandoek gemaakt. Een paar djembé’s zorgden voor ‘ambiance’. Wat een verschil met onze traditionele betogingen! Hier hebben we veel van te leren.“
“Tijdens het overleg dat diezelfde namiddag plaats vond, merkten we een veranderde houding van de directie. De voorzitter van het OCMW verklaarde zich akkoord met de toekenning van de maaltijdcheques, maar moest het geld hiervoor vinden. Gezien het OCMW afhankelijk is van het gemeentebestuur wilde de voorzitter hierover met het gemeentecollege overleggen.”
“Nu de bal zich in het kamp van de gemeente bevond, beslisten we om de strijd ook uit te breiden naar het gemeentepersoneel. De vakantieperiode naderde en het eerstvolgende geplande overleg was voorzien voor 26 juni. Eerst en vooral riepen we een gemeenschappelijke algemene vergadering bijeen van zowel het OCMW als het gemeentepersoneel. Het was als het ware een primeur in onze lokale vakbondsgeschiedenis. Op 14 juni was het zover: 160 mensen namen eraan deel, waaronder 120 van de gemeente. Dit was echt uitzonderlijk. De algemene vergaderingen in het verleden brachten meestal nul tot 20 mensen op de been… Twee personeelsleden van het OCMW legden uit hoe ze tot de staking waren gekomen. Ons idee was dat het personeel echt de staking in eigen handen moest nemen. Van de 160 deelnemers stemden er slechts 4 tegen een nieuwe staking op 26 juni. De rest stemde unaniem voor. We lieten een petitie circuleren die veel bijval kende. Ook zorgden we voor pamfletten. Belangrijk waren de honderden individuele discussies die we hebben gevoerd met het personeel. Hiervoor moesten we soms om 5 uur opstaan om bij het begin van de diensten met het personeel te praten. Dan zijn ze het meest ontvankelijk. Verrassend genoeg kregen we ook steun van sommige dienstchefs. Andere dienstchefs probeerden onze campagne wat te saboteren. Tevergeefs. De bal was al aan het rollen in talrijke diensten. Op de dag van de staking vetrokken we in stoet met het OCMW personeel van de hoofdzetels naar de andere diensten. De groep bleef maar aanzwellen tot we aan het gemeentehuis toekwamen. Daar stonden we uiteindelijk met 450. Oudere personeelsleden kwamen de vakbondsmensen feliciteren. Zoiets hadden zal al lang niet meer gezien.”
“Het gemeentebestuur moet ook verrast zijn geweest. Het personeel maakte oorverdovend geluid dat te horen was tot in de vergaderzaal waar het overleg plaats vond. De hele tijd door. Ze beseften dat het menens was. Nu wimpelden ze onze eisen niet zomaar af. De schepen engageerde zich om de betaling van maaltijdcheques op te nemen in de begroting van het jaar 2019. Ook zouden ze een brief schrijven naar de minister president van het Brusselse gewest die nog steeds de voogdij heeft over de gemeente Sint-Gillis. Dit was duidelijk een overwinning. Maar de maaltijdcheques zijn nog niet binnen. Daar zal meer strijd voor nodig zijn.“
Wat hebben jullie geleerd uit deze acties?
“In de eerste plaats dat we over een ontzettende mobilisatiekracht beschikken. Met deze twee stakingsacties hebben we de krachtsverhoudingen met de werkgever doen kantelen. In de toekomst zullen de besturen twee keer nadenken vooraleer ze ons proberen met een kluitje in het riet te sturen. Dit is niet vanzelf gebeurd. Het is het resultaat van minstens 1 jaar hard werk aan de basis, in de diensten, met het personeel. Zo hebben we het vertrouwen gewonnen van het personeel. Het succes van onze actie is ook een antwoord op het syndicaal pessimisme. Teveel horen we in de vakbond dat de mensen niet meer te mobiliseren zijn. Wij hebben bewezen dat het kan. Soms moet je ook een omweg doen wat de formulering van het eisenpakket betreft. De dienstencheques is iets dat enorm leeft. Wij hebben deze eis opgenomen samen met andere eisen.”
Wat willen jullie volgende keer beter doen?
“Ik denk dat we volgende keer een soort actiecomité moeten oprichten, open voor alle personeelsleden die praktisch willen meewerken. Dat kan op een algemene vergadering gebeuren. Deze keer waren het vooral een aantal delegees die aan de kar trokken.”
Volg ook de website van CGSP Sint-Gillis
