De eerste vakbondsacties tegen een de toekomstige regering zijn achter de rug. De eerste grote actie op 13 december in Brussel bracht verschillende duizenden militanten bijeen van de drie vakbonden en alle economische sectoren. De actie dient in de hoofden van de vakbondsleiders vooral om druk uit te oefenden op de onderhandelingen en vooral dan op Vooruit.
De eerste vakbondsacties tegen een de toekomstige regering zijn achter de rug. De eerste grote actie op 13 december in Brussel bracht verschillende duizenden militanten bijeen van de drie vakbonden en alle economische sectoren. De actie dient in de hoofden van de vakbondsleiders vooral om druk uit te oefenden op de onderhandelingen en vooral dan op Vooruit. Dat is een ijdele hoop die enkel kan leiden tot wanhoop. De partij van Conner Rousseau klampt zich meer vast aan de N-VA van Bart De Wever dan aan haar uitgedunde arbeiders en syndicale basis. Zoveel is al jaren duidelijk.
Geen smeekbedes en waarschuwingen meer
Geleidelijk aan sijpelt het besef binnen dat de Arizona regering geen ‘gewoon’ rechts beleid zal voeren. De ‘waarschuwingen’ of de ‘smeekbedes’ van de vakbondstop gaan hier geen iota aan veranderen. De nota die besproken wordt door de regeringsonderhandelaars kondigt een echt sociaal bloedbad aan. De regering in spe heeft zo haar eigen manier om de 80 kaarsen van de sociale zekerheid uit te blazen. Een laag vakbondsmilitanten volgt de onderhandelingen op de voet. Een bredere laag mensen in de bedrijven hebben een besef dat de regering hen droog brood wil doen eten. Maar de draagwijdte van de maatregelen is nog niet goed doorgedrongen. In de volgende weken zal er veel moeten geïnformeerd en gediscussieerd worden op de werkvloer. Eerst en vooral via talrijke individuele discussies met de collega’s, maar ook en vooral door het organiseren van democratische algemene vergaderingen op het werk tijdens de werkuren. Deze vergaderingen mogen geen eenrichtingsverkeer zijn tussen een paar delegees of vrijgestelden en de achterban. Het moeten ‘open micro’ vergaderingen zijn waarbij er vrijuit niet alleen vragen kunnen gesteld worden, maar ook opinies kunnen gedeeld worden. Ook zal er op deze vergaderingen over het soort vakbondsacties moeten gediscussieerd worden, over algemene strategie en wat we willen bereiken.
Een ambitieus actieplan, snel!
Informatie is slechts een aspect van de mobilisatie die nodig is onder de arbeidersklasse. Er is vooral een duidelijk actieplan nodig waarin de militanten en de achterban vertrouwen hebben dat ze tot het uiterste gaat gevoerd worden. Zo een actieplan zorgde in 2014 voor een opgaande cyclus van stakingen 6 weken lang tot dat de vakbondstop in ruil voor ‘overleg’ de dynamiek van stakingen saboteerde en verdere acties stopzette. Vandaag ontbreekt een dergelijk actieplan. De vakbondstop wil elke 13de dag van de volgende maanden actie voeren. Hoe die actiedagen gaan ingevuld worden is niet duidelijk. De enige taal die de regering en het patronaat begrijpen is deze van de staking. Dat weet elke bewuste werker. Dus een actieplan de naam waardig moet in de eerste plaats de kapitalisten pijn doen. De werkstaking is hier het middel bij uitstek. Enkel het stoppen van de winstmachine doet de bazen pijn. Alle andere acties (betogingen, blokkades van kruispunten, symbolische bezettingen zoals deze van het VBO) dienen best om de stakingen te versterken en te populariseren.
Franse lessen
Dat idee om één keer per maand op een vaste datum actie te voeren, werd anderhalf jaar geleden al in Frankrijk uitgetest tijdens de strijd tegen de verhoging van de pensioenleeftijd. Zo een dertien ‘actiedagen’ volgden elkaar op over verschillende maanden, zonder dat de regering verplicht was van koers te veranderen. Ook recentelijk voerden de Franse vakbonden weer een ‘actiedag’ zonder dat die gevolgd werd door verdere acties. Dit type ‘acties’ raakte de koude kleren van de regeringen niet. Een dergelijke strategie zorgde voor de uitputting van de actievoerders. Het is een recept voor een nederlaag. De enige strategie die kans op slagen heeft, is deze die leidt tot een beweging van stakingen van onbeperkte duur, startend in economische vitale sectoren. In Frankrijk zagen we toen hoe verschillende sectoren (zoals de energiesector) de spits afbeten met zulke stakingen. De leiding van de vakbonden, ook die van de linkse CGT, weigerde deze richting te volgen. Hier moeten we lessen uit trekken voor België. Snel gaat het duidelijk worden, zelfs voor de meest conservatie arbeider, dat deze regering de natte droom van het patronaat wil uitvoeren. Een actieplan met stakingen in crescendo, dat uitmondt in een algemene staking ‘tot de finish’ is daarom nodig. De ‘finish’ is voor ons niet de belofte dat er ‘overleg’ zal gepleegd worden, maar de onherroepelijke terugtrekking van alle antisociale maatregelen. Dit is een minimum. We mogen deze keer niet met een kluitje in het riet worden gestuurd. Om dit te vermeiden moeten de linkse vakbondsmilitanten werken aan de democratische controle over de vakbonden en vooral op de syndicale top.
Bouwen aan de strijdbaarheid
De arbeiders zijn hier niet klaar voor zal er opgeworpen worden. Dat is vandaag zeker het geval. Maar de bereidheid tot strijd moet opgebouwd worden over verschillende weken. De strijdbaarheid of het gebrek aan strijdbaarheid van de werkende klasse is geen vast gegeven. Het is een dynamisch element van de klassenstrijd. Zeker is dat de strijdbaarheid het best wordt uitgetest in de strijd zelf. Er bestaan geen sociale barometers waarmee men vanuit de hoogste verdieping van een vakbondsgebouw kan peilen naar de bereidheid tot strijd van de werkende klasse.
De voorzitter van het ABVV, Thierry Bodson, heeft het bij het rechte eind als hij verwijst naar de strijdbaarheid in het Franstalig onderwijs en in de non-profit. De betoging van de ‘non-profit’ bracht meer dan 30.000 mensen op de been, of één tiende van alle personeelsleden in de sector. “Dit betekent dat mobiliseren werkt” stelt Bodson vast. Tegelijkertijd kondigde hij op 13 december een mogelijke staking of nationale betoging aan deze maand ‘indien niets veranderd’ (1). Dat er niets ging veranderen aan de koers van de volgende regering wist hij al een tijdje of hij moet naïef zijn. Dus er moet snel werk worden gemaakt van een eerste 24 uren staking die het hele land plat legt, als een eerste stap van een actieplan.
1) Le Soir, 13 december 2024.
