Mohamed Bouazizi, de vernederde jonge Tunesische marktkramer, vermoedde nooit dat zijn zelfverbranding een revolutie zou doen ontvlammen in de hele Arabische regio. Miljoenen Arabieren vereenzelvigden zich immers met zijn lot: werkloosheid, armoede, misprijzen, uitbuiting, vernedering, ontkenning van elke toekomst, corruptie vormen een constante belediging voor de massa’s. Toeval en noodzakelijkheid hebben elkaar in die wanhopige daad ontmoet. Wanhoop zette zich om in hoop. De tijd was rijp voor revolutionaire opstanden. De bestaande regimes, allemaal dictaturen, waren helemaal niet in staat om in te gaan op de elementaire verlangens van een degelijk leven. De dictaturen waren een paradijs voor het kapitalisme maar een nachtmerrie voor de meerderheid van de bevolking. Nauwelijks een maand later kegelden de revoluties in Tunesië en Egypte hun tirannen omver. Nochtans kleefde menig ‘specialist’ het etiket ‘apolitiek’ en ‘onverschillig’ op de mentaliteit van de Arabische massa’s. Wat in Tunesië mogelijk was zou het niet zijn in Egypte, waar het staatsapparaat meedogenloos zou inhakken op een mogelijke opstand. Het duurde slechts 18 dagen voor de moderne Egyptische farao het hazenpad koos. Het repressieve apparaat viel in elkaar als een kaartenhuis. Ja, de massa’s maken de geschiedenis! Het is nogmaals bewezen. Niet alleen droegen de pleinbezettingen toe tot de mobilisatie. Vooral de revoltes en de golf van stakingen in de industrie, de arbeidersklasse in actie, gaven de genadeslag aan de dictaturen. Sindsdien is er geen enkel land in de regio gespaard door een of andere vorm van protest en revolutionaire opstand.
Wat is er afgedwongen?
In twee landen, Tunesië en Egypte, zijn de dictators van hun voetstuk gehaald. In de andere landen beven ze, maar staan ze nog min of meer overeind. De revolutionaire opstanden in beide landen hebben aan de Arabische massa’s getoond dat ze in staat zijn zichzelf te bevrijden. Ook hebben ze een verloren eergevoel herwonnen. Het zelfvertrouwen is opgekrikt en de hele wereld, van de Indignados tot de Occupy Wall Street-beweging, heeft nu inspiratie gevonden in de Arabische lente. De Arabische revolutie is zelfs Israël binnengerold. Ook heeft het Hamas en de PLO-leiders ontmaskerd als bijkomende onderdrukkers van de Palestijnse massa’s. Ook valt het op dat de beste methode om hervormingen af te dwingen niet het lobbywerk is van ngo’s of medeplichtigheid met het regime, maar de revolutionaire methode, d.w.z. door een breuk met het bestaande.
Wat is er niet afgedwongen?
Ben Ali en Mubarak zijn gevallen maar talrijke klonen van de gewezen dictators vinden we nog steeds terug op alle niveaus van het staatsapparaat, het leger en de economie. Het oude onderdrukkende, corrupte en vernederende staatsapparaat is (nog )niet gevallen. Het vecht ook terug. Wat onder druk van de massa-opstanden is toegekend proberen ze weer terug te pakken. ’Democratische’ parlementsverkiezingen worden met weinig geestdrift gevolgd. Rechtse islamitische partijen, die geen rol van betekenis speelden in de revolutie, winnen een pak zetels. Vele actievoerders hebben de indruk dat de revolutie hen uit de handen ontglipt. Dit lokt op haar beurt nieuwe mobilisaties uit. Revoluties volgen een vergelijkbaar patroon. Eerst is het als een ‘festival van de onderdrukten’. Iedereen is euforisch. De overwinning blijkt verworven. Dan dringt het besef door dat niet alles is gewonnen. De krachten in het staatsapparaat en in de economie, de kapitalisten, maken van de tijdelijke roes gebruik om zich te herorganiseren en slaan terug. Hiervoor krijgen ze steun van het Westen en van het bondgenootschap van alle dictators in de regio. In Libië werd de volksopstand in Benghazi tegen het Kadhafi-regime gekaapt door voormalige topfiguren van het regime en door imperialistische agenten. De militaire interventie van de NAVO werkt als een brandmuur tegen de verspreiding van de revolutie naar Saoedi-Arabië. In Syrië proberen imperialistische krachten ook munt te slaan uit de volksopstanden. Meer en meer revolutionaire jongeren beseffen dat de revoluties onvoltooid zijn. De revoluties kunnen zich pas voltooien als socialistische revoluties.
