Op zaterdag 23 maart werd op een druk bijgewoonde meeting in de Lahore Press Club een nieuw boek van Lal Khan voorgesteld aan het publiek. De titel is ‘Partition – can it be undone?’ (Kan de opsplitsing ongedaan worden gemaakt?). Hoewel de capaciteit van de zaal tweehonderd mensen is, zat de zaal stampvol en moest men op de trappen zitten. Er waren zowel mannen, vrouwen, arbeiders als studenten aanwezig.
Sprekers op de meeting waren, behalve de marxistische auteur Lal Khan, de bekende historicus Dr. Mubarak Ali; Alan Woods, redacteur van het Britse marxistische magazine Socialist Appeal en de website In Defence of Marxism (www.marxist.com); Altaf Qureshi, secretaris van de Pakistan People’s Party; Manzoor Ahmed, redacteur van The Struggle; en Ana Muñoz, die ook tot de redactie van In Defence of Marxism en Wellred Books behoort.
De eerste spreker was Dr. Mubarak, die een accurate en degelijke analyse gaf van de inhoud van het boek en de ware betekenis van de opsplitsing van India. “Dit boek legt voor de eerste maal de rol van de communistische beweging (met een stalinistische leiding – nvdr.) uit in de periode vóór de opsplitsing, en de manier waarop ze faalden ten gevolge van de verkeerde politiek, die opgelegd werd door Stalin.”
Verder gaf Altaf Qureshi een lange speech, waaruit bleek dat hij de inhoud van het boek niet echt begrepen had. Zijn punten van kritiek werden daarop beantwoord door Lal Khan.
Alan Woods gaf ook een lange uiteenzetting, gestaafd met een heleboel feitenmateriaal en cijfers, en sprak over het totale fiasco van de Pakistaanse burgerij om ook maar één probleem van Pakistan op te lossen in de laatste vijftig jaar. “Pakistan hangt nu nog meer af van het imperialisme dan in 1946,” zo vertelde hij. Hij wees op de revolutionaire tradities van 1968-69 en voorspelde dat er nieuwe explosies van strijd op komst waren. “De reactionaire oligarchie heeft reeds 55 jaar aangetoond dat ze ongeschikt is om te regeren.” Als antwoord op de secretaris van de PPP zei hij: “De PPP moet zich eens beraden over welke klasse ze verdedigt: ofwel de feodalisten en kapitalisten, ofwel de massa’s arbeiders en boeren. Je kan geen twee meesters dienen!”
Op zondag 24 maart werd het volgende korte verslag van de bijeenkomst gepubliceerd in The Dawn, het Engelstalige dagblad met de grootste oplage in Pakistan:
Nog steeds slaven. (van onze reporter ter plaatse)
Zowel Pakistan als India zijn slaven van het imperialisme, zelfs na 55 jaar onafhankelijkheid”, zo stelde Alan Woods, redacteur van een socialistisch blad, op zaterdag 23 maart in Lahore. Mr. Woods sprak daar op een plechtigheid die bijeengeroepen werd voor de presentatie van een boek. Hij zei dat het de schuld was van het Britse imperialisme dat er bloed vergoten werd in Kashmir, Palestina, Ierland en Cyprus. Hij vertelde dat de Britten nog steeds hun imperialistische greep behouden door middel van het onderwijssysteem dat ze opgezet hebben en onder hun controle hebben. Historicus Dr. Mubarak Ali zei dat de wereldgeschiedenis het beste bewijs was dat de opdeling van volkeren de problemen vergroot in plaats van oplost. De secretaris van de Pakistan People’s Party, Altef Qureshi, zei dat sektarische rellen de strijd van de have-nots enkel maar schade toebrachten. Mr. Lal Khan legde er de nadruk op dat de verspreiding van kennis door het onderwijs de sleutel was om het volk te ontdoen van een valse geschiedenis en een valse ideologie.
Het was misschien te veel gevraagd om een verslag te verwachten dat 100 procent nauwkeurig is. Alan Woods vertelde niet dat de dominantie van het imperialisme bewerkstelligd werd door het onderwijssysteem (hij verwees hiernaar in een andere context), maar door het mechanisme van wereldhandel en schulden. Bijna zestig procent van de begroting van Pakistan gaat bijvoorbeeld naar de afbetaling van intresten op buitenlandse schulden, een veertigtal procent gaat naar ‘landsverdediging’ en minder dan twee procent wordt gespendeerd aan onderwijs. Dit verklaart waarom slechts veertien procent van de bevolking kan lezen of schrijven.
De fout was ongetwijfeld te wijten aan een misverstand van de journalist, die een eerlijk verslag trachtte te geven van de bijeenkomst, maar die moest werken binnen de beperkingen, in de huidige situatie opgelegd door het regime. In het huidige klimaat is het zeker niet in het belang van de autoriteiten om informatie over de activiteiten van de marxisten te verspreiden. Maar de verspreiding van het nieuws gaat snel in Pakistan, en het is onmogelijk om de groei en invloed van The Struggle te verbergen.
(Het boek 'Partition - can it be undone?' kan besteld worden bij de redactie.)
