100 Dagen die Groot-Brittannië deden beven. Dat zou de naam moeten zijn die historici geven aan deze zomer, waarin de campagne voor het labour-leiderschap plaatsvond. Als het niet daarvoor is, dan misschien voor de komende 100 dagen, waarin Corbyn hoogstwaarschijnlijk als nieuwe leider van de partij, Groot-Brittanië nog meer zal doen daveren.
Het kwam goed uit dat Corbyn’s slotbijeenkomst in Islington zijn 99e meeting en een thuiskomst voor deze lokale MP zou worden (de bijeenkomst van morgen na de aankondiging van het resultaat zal de 100ste zijn).
Tijdens een ontroerend moment kregen de lokale activisten van Corbyn's CLP, die tientallen jaren onvermoeibaar gewerkt hebben, maar steeds genegeerd en bespot werden door de Labour leiding, tijd om de menigte van meer dan duizend mensen, samengepakt in Tufnell Park’s Rocktower, toe te spreken. Velen van hen hadden tranen in de ogen en waren vol ongeloof dat hun lokale kampioen en parlementaire rebel morgen de leider van de grootste partij in het Verenigd Koninkrijk kon zijn. Het leek alsof de wereld op zijn kop stond.
Geschiedenis in de maak
Het evenement leek meer op een mega rockconcert dan op een politieke bijeenkomst. Zoals bij een rockconcert werd de menigte vol spanning gehouden en stond iedereen met ingehouden adem te wachten tot er iets gebeurde. Plots werden, een half uur na de geplande start, de lichten gedimd. Op schermen toonde men de inmiddels legendarische beelden van Corbyn die in 1984 zijn sjofele uiterlijk verdedigde tegen een Tory MP. Het is duidelijk dat de explosieve populariteit van deze man in schril contrast staat met zijn sjofele uiterlijk. Het illustreert zijn status als buitenstaander van Westminster en als man in de straat.
Het starten van de videobeelden lokte een golf van spanning en gelach uit bij het publiek. Je kon in de zaal het vertrouwen voelen van een massabeweging die weet dat ze geschiedenis aan het schrijven is.
Na Kat Fletcher's introductie, was Len McCluskey van Unite de eerste spreker. Hij viel het Britse establishment aan dat zo grondig geschokt was door de campagne van Corbyn. Men moet echter toegeven dat zijn toespraak niet kon anticiperen op de aanwezige strijdbaarheid en stemming in de zaal, evenals de gefundeerde kennis van vele andere sprekers over de nood aan een duidelijk en concreet beleid in de komende strijd tegen de rechtervleugel van de partij. In plaats daarvan sprak hij in vage termen over hoe Corbyn ons allemaal 'hoop' heeft gegeven, en dat ‘hoop de meest krachtige is van alle menselijke emoties’. Achteraf bleek ook nog eens dat McCluskey Corbyn in het oor fluisterde dat hij de verslagen Burnham van de rechtervleugel best tot zijn vice-voorzitter zou benoemen.
Een aantal van de sprekers waren onlangs verkozen parlementsleden van Labour die Corbyn nomineerden: Clive Lewis (Norwich South), Cat Smith (Lancaster en Fleetwood), Richard Burgon (Leeds East), Kate Osamor (Edmonton) en Rebecca Lange Bailey (Salford en Eccles ). Het is duidelijk dat de nieuwste instroom van parlementairen linkser is dan die van de afgelopen periode, en dit weerspiegelt de verandering in het bewustzijn die sinds 2008 heeft plaatsgevonden.
De toespraken van Richard Burgon en Rebecca Lange Bailey waren opmerkelijk omdat ze op een aantal punten in scherpe tegenstelling waren met de 'consensus' die de partij 30 jaar lang heeft gedomineerd - dat leiderschap tegenovergesteld is aan het vleien van de burgerlijke media. Om het met de woorden van Long Bailey's te zeggen "het Britse publiek wil horen wat je denkt - niet wat je denkt dat ze denken. Zij willen een sterke leider die openlijk vecht voor waar ze in geloven. We moeten laten zien dat de Labour Party je leven zal veranderen, niet zomaar wat prutst in de marge. Consensus is geen optie. We moeten ons eigen lot smeden. "
Deze woorden zijn erg goed. Het is een vlaag van verfrissende wind dit soort uitspraken te horen van een beweging die op de vooravond staat het leiderschap van de Labour-partij te nemen. Heel wat van de sprekers hadden het erover dat ze half verwachtten wakker te worden na een droom.
De nood aan socialisme
Er ontbreekt echter nog een woord of idee in de hierboven geciteerde speech. Wat is die sterke overtuiging waar we moedig genoeg moeten voor zijn om campagne rond te voeren, tegen de virulente aanvallen van de media in? Hoe kunnen we de levens van de werkende mensen verbeteren in plaats van enkel te prutsen in de marge?
Dat onuitgesproken geloof zijn de ideeën van het socialisme - het alternatief voor het kapitalistische systeem. Het idee van een samenleving die gebaseerd is op massale publieke eigendom van de productiemiddelen is impliciet in de hele campagne aanwezig en verklaart het succes van Corbyn, maar zelfs deze campagne vond het moeilijk om die overtuiging ook openlijk te benoemen.
John McDonnell’s toespraak sprong eruit die avond en niet in het minst omdat hij openlijk een oproep voor socialisme deed. Zijn toespraak was daardoor de meest militante en daardoor duidelijk. Hij sprak meer dan elke andere spreker over een concreet beleid, niet alleen een stijl. Hij zei;
"Als mensen huisvesting nodig hebben, zullen we sociale woningen bouwen. We zullen het inschrijvingsgeld schrappen, we zullen alle privatiseringen beëindigen en brengen de diensten terug naar de gemeenschap. De Labourparty zal de partij van de vrede zijn. Geen invasies meer. Ik ben trots om mijn vriend als levenslange socialist bij te staan. Wat er zaterdag, ook mogen gebeuren, we hebben al een overwinning behaald: zaterdag is het begin van een nieuwe beweging tegen de bezuinigingen gebaseerd op de socialistische ideeën die de beweging mobiliseren. We moeten stand houden. "
Al zijn gedurfde beleidsbeloftes en elke verwijzing naar het socialisme, kregen een daverend applaus en vele vuisten gingen de lucht in. Zowel hij als Owen Jones in zijn speech nadien zegden dat de echte strijd pas na zaterdag begint.
Het moet een echte massabeweging worden waarbij miljoenen werknemers in comités op werkplekken, in vakbonden en in maatschappelijke organisaties doorheen het hele land gemobiliseerd worden. Dit is absoluut juist. Als een dergelijke beweging ontstaat - die voor het eerst een beweging is die niet in tegenspraak is met de leiding van de officiële arbeidersbeweging, maar die leider zal zijn - zal dit revolutionaire gevolgen hebben. De basis voor die beweging is reeds gelegd. Een dergelijke beweging zal absoluut noodzakelijk zijn als Corbyn wil kunnen overleven als leider van de partij. Maar een dergelijke beweging moet worden gebouwd op duidelijke ideeën - de werkende klasse moet worden gemobiliseerd om duidelijk en bewust te vechten voor hun eigen belangen, die van een socialistische samenleving.
Een veranderend bewustzijn
Er is iets fundamenteel veranderd in de Britse samenleving. De aap is uit de mouw. Uit het laatste onderzoek van Lord Ashcroft’s gerenommeerde bureau op het vlak van polls, bleek dat van alle kiezers, 52 procent geloofde dat een radicaal socialistisch alternatief een positieve kracht zou zijn die Groot-Brittannië ten goede zou komen indien ze aan de macht was... Mensen die in 2010 voor Labour stemden, maar in 2015 voor UKIP, waren enthousiaster over een radicaal Labour partij dan de bevolking in het algemeen, waarvan 59 procent meent dat het een goede zaak zou zijn. "
Dit voedt de leugen en de lege mantra van de rechterzijde, met name dat links nooit een verkiezing kan winnen. Hun enige bewijs hiervoor is de nederlaag van 1983, maar ze deden nooit de moeite die te analyseren. Men vermeldt nooit dat het precies dezelfde rechtervleugel is die de partij toen het mes in de rug stak door de splitsing in een rivaliserende partij te organiseren. Maar afgezien van dit feit is het duidelijk dat de samenleving enorm veranderd is. De crisis van 2008 is de grootste crisis in de geschiedenis van het kapitalisme en is nog steeds aan de gang. Ongelijkheid stijgt en is de laatste tientallen jaren tot obscene hoogten geklommen. Schulden lopen uit de hand, en jonge mensen hebben geen hoop meer op het vinden van een betaalbare woning. Dit was helemaal niet het geval in 1983, noch in 1997. De historische achtergrond was volkomen anders.
Iedereen weet dit. Dit alles verklaart het fenomenale succes van Corbyn. Het is het harde bewijs voor de 'verkiesbaarheid' van zijn politiek. De crisis van het kapitalisme zal verergeren en niet verbeteren. De schuld is niet afbetaald, maar heeft zich verder opgestapeld. China kan in crisis geraken. Osborne heeft verdere bezuinigingen van 40 procent op de overheidsuitgaven aangekondigd. Dit bovenop al wat er al gebeurde en dit nog voor een andere mogelijke financiële crisis toeslaat. In deze omstandigheden zou een linkse Labour partij onder Corbyn gemakkelijk winnen in 2020.
Verdedig Corbyn! Vecht voor het socialisme!
Corbyn sloot natuurlijk de bijeenkomst met de langste toespraak van de avond en een geweldig applaus. Hij benadrukte dat de Tories nu geconfronteerd moeten worden met het argument “dat de crisis niet is veroorzaakt door rijkelijk betaalde straatvegers, maar door de steun aan een uit de hand gelopen banksysteem." In een aanval op privatisering zei hij dat zijn beleid die zou ontmoedigen en dat hij tegenstander is van belastingvoordelen voor wie excessieve winsten maakt en openbare activa aan solden prijzen kan opkopen." Dit is misschien een goede stap voorwaarts, weg van de dominante pro-privatisering politiek, maar lang niet genoeg. De enige manier om de privatisering te stoppen is door opnieuw te nationaliseren!
Hij eindigde met te zeggen dat – "fundamenteel de zeer rijken nog heel veel rijker geworden zijn en de armen veel armer – dat is het Groot-Brittannie van de Tories. Nochtans is er nog nooit zoveel rijkdom geweest; "Technologie ontwikkelt zich met sprongen. Dus het is een kwestie van houding. Mensen zeggen dat het deze generatie slechter af zal zijn, en de volgende nog veel erger enz. Het is duidelijk dat dit niet het geval hoeft te zijn."
Ook dit is juist, maar roept dan weer de volgende vraag op: waarom worden we dan steeds armer? Corbyn gelooft dat het een kwestie is van houding. Dat is ook wat Tsipras geloofde. Hij ontdekte al snel dat deze slechte houding zeer krachtig was en gesteund werd door sterke belangen.
Dat is de reden waarom we de behoefte aan duidelijkheid benadrukken, voor een duidelijke socialistisch inzicht dat de crisis van het kapitalisme leidt tot bezuinigingen. Corbyn zegt dat dit alles zal betaald worden door een nationale investeringsbank gefinancierd door ‘quantitative easing’ (n.v.d.r. bijdrukken van geld). Helaas, is dat economisch niet erg geloofwaardig en zullen vele kiezers dit ook doorzien. Als het succes van Corbyn het gevolg is van zijn 'rechtuit spreken en eerlijke politiek', dan moeten we ook rechtuit zijn wat dit punt betreft; de enige manier om nieuwe sociale woningen, gratis universitair onderwijs en banen voor iedereen te betalen is door de nationalisatie van de grote bedrijven, zodat de arbeidersklasse op democratisch wijze de productie kan plannen.
De campagne van Corbyn heeft deze ideeën naar voor geschoven en bewezen dat ze populair zijn. Het is het begin van een enorme verandering in de samenleving en een langgerekte heropleving van de klassenstrijd. We hebben een wereld te winnen.
