Hugo Chávez is niet meer. De bewegingen voor vrijheid, socialisme en menselijkheid hebben een dappere kampioen verloren. Hij stierf op dinsdag, 5 maart, om 16.25 uur lokale tijd. Het nieuws werd meegedeeld door vicepresident Maduro. De President was slechts 58 jaar oud, en was gedurende 14 jaar aan de macht geweest. Twee jaar lang vocht hij tegen kanker, maar toen het nieuws bekend werd, sloeg het in als een bom.
De mensen stroomden toe op de naar Simón Bolívar genoemde pleinen in het centrum van de steden en dorpen in heel het land, toen ze het trieste nieuws vernamen. Er zijn vele meldingen van huilende mensen, van sprakeloosheid. Een massa radeloze mensen kwam samen aan het militaire hospitaal in Caracas, waar hij stierf.
De spontane uiting van verdriet werd snel een massale demonstratie van opstandigheid. Bij vele gelegenheden, toen de Revolutie bedreigd werd, nam het volk de straten van Caracas in.
De reden achter deze stroom van steun en emoties is dan ook gemakkelijk te begrijpen. In de ogen van de massa’s vertegenwoordigt Chávez de Revolutie, hun eigen politiek ontwaken, de geleverde strijd van het laatste decennium, het gevoel dat gewone werkende mensen en armen voor het eerst de leiding hadden. Hij is de man die zich verzette tegen het imperialisme en tegen de oligarchie.
Sommige oppervlakkige burgerlijke commentatoren beweren dat de massa’s zo veel van Chávez hielden omdat hij de levensstandaard verbeterde door sociale programma’s. Dat speelt natuurlijk een belangrijke rol. Maar er is meer dan dat. Deze sociale verwezenlijkingen, die zeer indrukwekkend zijn, kwamen tot stand via strijd. De massa’s moesten zich bij verschillende gelegenheden mobiliseren en op straat komen om de Revolutie te verdedigen tegen de contrarevolutionaire oligarchie en tegen het imperialisme. Dit versterkte de band tussen het volk en de President.
Laat ons niet vergeten dat niet iedereen huilde vorige nacht. In de rijke buurten in het oosten van Caracas reden auto’s claxonnerend door de straten en in Miami vierden de reactionaire escuálidos openlijk feest. De heersende klasse en het imperialisme haatten Chávez en wilden zo snel mogelijk van hem af, en wel om dezelfde redenen waarom de massa’s hem steunden.
Uitingen van verdriet bij het verlies van Hugo Chávez waren niet beperkt tot Venezuela. In heel Latijns-Amerika toonden arbeiders en boeren hun waardering voor de revolutionaire leider. Zelfs in andere werelddelen kwam er steun van linkse en progressieve organisaties.
Vorige nacht zongen de mensen in Caracas en andere steden: “We zijn allemaal Chávez!” en “Chávez leeft!”. Duizenden kwamen naar Plaza Bolívar en trokken op naar het presidentieel paleis Miraflores. Ze riepen opstandige slogans als: “Het verenigde volk zal nooit verslagen worden!”, “Ze zullen niet terugkeren!”, “De strijd gaat verder!”.
Dat is het allerbelangrijkste. De massa’s beseffen dat dit een oorlog is, en op het slagveld neemt een soldaat de plaats in van een gesneuvelde. Wat er ook gebeurt: de strijd zal verder gezet worden. Dat is de boodschap vanuit de straten van Caracas, elke andere stad en dorp.
Met heel ons hart voelen we mee met dit oprecht verdriet van de mensen die openlijk huilen in de straten van Caracas. De tranen van de arbeiders en de armen zijn oprecht en drukken een puur en eerlijk gevoel uit. Maar naast de echte tranen vloeien er ook bij anderen krokodillentranen.
De Minster van Buitenlandse Zaken van Groot-Brittannië, William Hague, zei dat hij “zich triest voelde” bij de dood van Chávez en dat deze een “blijvende indruk” nagelaten had aan Venezuela. De BBC moest toegeven dat Chávez “de blijvende steun van de armen en verschillende verkiezingen gewonnen had door de opbrengsten van de olierijkdom aan te wenden voor sociale projecten” (BBC nieuws, 6 maart).
Hoe vreemd! Zij die Chávez haatten, en alles deden om hem te ondermijnen toen hij nog leefde, verenigen zich in een cynisch koor van lofzang nu hij dood is.
De echte houding van de imperialisten wordt uitgedrukt door Ed Royce (Republikein, Californië), voorzitter van US House Foreign Affairs Committee, die schriftelijk verklaarde: “Hugo Chávez was een tiran die het Venezolaanse volk verplichtte met angst te leven. Zijn dood is een deuk in de alliantie van anti-VS linkse leiders in Zuid-Amerika. Die dictator zijn we gelukkig kwijt.”
We willen niet weten van hypocrisie, niet gemeende woorden en lege retoriek. We rouwen om Hugo Chávez, maar onze tranen mogen ons niet verblinden. We mogen ons niet van onze koers laten duwen. Na de rouwperiode moet de strijd verder gaan. Chávez zou ook niets anders verwachten. Chávez was een strijder. Als hij nu kon spreken, zouden zijn woorden klinken als die van Amerikaans revolutionair Joe Hill: “Huil niet om mij. Organiseer jullie!”
De manoeuvres van het imperialisme
VS-functionarissen hebben geen tijd verloren om Hugo Chávez’ dood als een kans voor Amerika te presenteren om de betrekkingen met Venezuela te verbeteren en voor het land zelf om ‘betekenisvolle democratische hervormingen’ door te voeren, met president Obama die een ‘nieuw hoofdstuk’ in de geschiedenis van het Latijns-Amerikaanse land inluidde.
Ze beschreven de dood als een ‘tijd vol uitdagingen’. Maar ze zeiden niet wie er uitgedaagd werd, of waarvoor Washington heeft herbevestigd wat het beschreef als zijn ‘steun voor het Venezolaanse volk’. Het zei niet welk volk. Het zegt dat het geïnteresseerd is in het ontwikkelen van een constructieve verhouding met Caracas. Maar het specificeerde niet de aard van deze verhouding.
Wanneer Obama spreekt over ‘betekenisvolle democratische hervormingen’, bedoelt hij het ontrafelen van alle maatschappelijke, economische en politieke veroveringen van de laatste veertien jaar. Wanneer hij spreekt over een ‘nieuw hoofdstuk’ in Venezuela’s geschiedenis, dan bedoelt hij een terugkeer naar het oude tragische hoofdstuk van de geschiedenis, toen Venezuela een slaaf was van de belangen van het Amerikaanse imperialisme en de grote oliebedrijven.
Deze sirenezang van Washington zal niemand voor gek houden. Wanneer zij spreken over ‘steun voor het Venezolaanse volk’, dan bedoelen ze steun voor de contrarevolutionaire oppositie, de burgerij en de sectie van de Bolivariaanse beweging die een akkoord met deze laatste nastreeft.
Deze woorden zijn bedoeld om de rechtervleugel van de Bolivariaanse beweging over te winnen. Zij die voor jaren gedroomd hebben van ‘chavismo zonder Chávez’ zien nu hun kansen. Deze stroming vertegenwoordigt niemand minder dan de Vijfde Colonne van de burgerij in de Bolivariaanse beweging. Zij zijn de gevaarlijkste vijanden van de Revolutie.
De vijanden zijn al aan het proberen om voordeel te halen uit deze tragische omstandigheden om verwarring en intriges tegen de Revolutie te verspreiden. Wij pleiten er zelf voor om het gevecht om de Bolivariaanse Revolutie te verdedigen tegen externe en interne vijanden, voort te zetten en te intensiveren. Van deze twee is de laatste het gevaarlijkst.
Wat nu?
Wat zijn de perspectieven en wat zijn de taken van de Marxisten? Hugo Chávez stierf voordat hij de grote taak kon afmaken die hij zichzelf opgelegd had: het uitvoeren van de socialistische revolutie in Venezuela. Het is nu aan de arbeiders en boeren – de echte motor van de Bolivariaanse Revolutie – om deze taak tot het einde uit te voeren. Hierin falen zou een verraad van zijn nalatenschap zijn.
Minister van Buitenlandse Zaken Elías Jaua zei dat er nieuwe verkiezingen binnen 30 dagen gehouden zullen worden. Nicolás Maduro zal de kandidaat van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela (PSUV) zijn. Het is duidelijk dat de Marxisten zullen vechten voor de overwinning van de PSUV en het verlies van de contrarevolutionaire oppositie. Maar tegelijkertijd moeten we verzekeren dat de volgende regering een socialistische politiek zal voeren.
Er is niets gevaarlijker dan het idee van nationale eenheid en reconciliatie tussen de klassen. Er moeten geen overeenkomsten zijn met de oppositie en geen concessies aan de burgerij. Er kan geen eenheid zijn tussen slaven en slavenhouders, boeren en grootgrondbezitters, arbeiders en kapitalisten, uitbuiters en uitgebuitenen, onderdrukkers en onderdrukten.
Gedurende de laatste twee maanden heeft de oligarchie, gebruik makende van Chávez’ ziekte op een walgelijke manier, haar campagne van economische sabotage, oppotten en speculatie verdubbeld. De regering heeft beloofd om snelle maatregelen te nemen. Het enige echte antwoord is de onteigening van de heersende klasse welke de productie en distributie controleert van het voedsel, grote delen van het bankwezen en de sleutelsectoren van de Venezolaanse economie.
Nicolás Maduro heeft beloofd om Chávez’ ‘revolutionaire, anti-imperialistische en socialistische nalatenschap’ te behouden. De arbeidersklasse en het kader van de PSUV moeten verzekeren dat dit het geval is. Het is niet genoeg om redevoeringen te geven waarin Chávez geprezen wordt, wat zelfs zijn ergste vijanden doen nu hij dood is. Het is niet genoeg redevoeringen te geven over liefde, een lege frase die niets betekent.
Wat nodig is zijn niet sentimentele redevoeringen, maar het in praktijk brengen van het socialistische programma dat Chávez altijd heeft voorgestaan: het afschaffen van kapitalisme door de onteigening van de bankiers, grootgrondbezitters en kapitalisten. Dat is de authentieke nalatenschap van Hugo Chávez. Dat is waarvoor we moeten vechten om uit te voeren.
Maar er is een ander doel dat Chávez heeft uitgeroepen dat nog uitgevoerd moet worden, een doel dat hij als fundamenteel beschouwde, maar dat werd begraven en vergeten door bureaucraten: het creëren van een revolutionaire socialistische Internationale.
In juni 2010, op het congres van de PSUV, stelde Chávez de urgente noodzaak van de Vijfde Internationale. Hij deed dit niet als aandenken. Hij gaf het een prominente plaats in zijn redevoeringen omdat hij het als essentieel beschouwde. Hij had zeker gelijk.
Hij stierf voordat hij dit idee in de praktijk kon brengen. Vanaf het prille begin werd dit idee met vijandigheid geconfronteerd vanuit de rechterzijde van de Bolivariaanse beweging. Het was vloeken in de kerk voor de Stalinisten en reformisten die nooit Chávez’ enthousiasme voor socialisme deelden en alles in hun macht deden om al zijn plannen te saboteren, vervormen of te verwateren, inclusief een revolutionaire Internationale.
De International Marxist Tendency wijdt zich aan het voorzetten van de strijd om zo’n revolutionaire Internationale op te richten. We roepen op aan allen die de woorden van de President serieus nemen om ons te steunen met deze grote historische taak. Socialisme is internationaal of het is niets.
De IMT betuigt haar sympathie aan het volk van Venezuela. De zaak van het socialisme heeft een groot voorstander verloren. Het menselijk lichaam is een breekbaar ding. Het is makkelijk te vernietigen met een kogel of een ziekte. Alle mensen zijn geboren om te sterven. Maar er is geen macht op aarde die een idee kan vernietigen van welke de tijd is gekomen.
De man Hugo Chávez is niet langer met ons, maar zijn ideeën leven voort. We pleiten ervoor alles in onze macht te doen om de strijd voor socialisme in Venezuela en over de hele wereld op te voeren. Dat is de enige weg voorwaarts; de enige manier om de herinnering aan Chávez eer aan te doen.
-
Voer de nalatenschap van Hugo Chávez uit, niet in woorden maar in daden!
-
Onteigen de oligarchen!
-
Lang leve het socialisme! De strijd gaat voort!
-
Arbeiders aller landen, verenigt u!
