Het heeft geen haar gescheeld, of Bagdad was opnieuw onder een bommentapijt bedolven geweest. Dat hierbij vele onschuldige slachtoffers zouden gevallen zijn, werd zelfs toegegeven door de Amerikaanse administratie. Natuurlijk zou het niet hun fout zijn geweest, maar die van Saddam Hoessein die de Amerikanen en hun "bondgenoten" geen andere keus zou gelaten hebben dan zijn land in vuur en vlam te steken. Dat het uiteindelijk zover niet is gekomen heeft verschillende oorzaken. Niet zozeer de diplomatieke talenten van Kofi Annan zijn verantwoordelijk voor het uitblijven van geweld, maar wel de ongunstige krachtsverhoudingen in binnen- en buitenland voor een gewapend treffen. Kofi Annan onderhield tijdens zijn onder-handelingen met de Irakese auto-riteiten trouwens continu contacten met Madeleine Albright, wat aantoont dat ook de Amerikaanse regering wanhopig op zoek was naar een diplomatieke oplossing. Eens de oorlogsmachine op gang was gekomen, was ze moeilijk te stoppen. Enkel een volledige capitulatie van Saddam Hoessein voor de eisen van de VN kon Washington nog van een te groot gezichtsverlies redden. Hoe dan ook, met hun militair machts-vertoon in het Golfgebied hebben de Amerikanen niet alleen Irak, maar de hele wereld één zaak duidelijk willen maken: "Wij zijn de baas op planeet aarde, en ieder die niet naar onze pijpen danst weze gewaarschuwd." En deze boodschap was vooral gericht aan de zogenaamde Derde Wereld, waar de kapitalistische crisis onvermijdelijk nieuwe sociale en politieke omwentelingen zal inluiden.
Crisis
Inderdaad, de economische crisis in Zuid-Oost Azië laat zich nu reeds voelen in een hele reeks andere zogenaamde "opkomende economieën". De belof-tevolle investeringsgebieden van gisteren worden thans risicogebieden. Deze crisis begint nu reeds het fragiele evenwicht in het Midden-Oosten, een cruciaal strategisch gebied voor de belangen van de westerse mogend-heden, te verstoren. De prijzen van ruwe olie, het belangrijkste exportproduct van de regio, staan immers onder zware druk. Door de ineenstorting van het stalinisme is Amerika thans de on-betwiste wereldmacht, met een economisch en militair potentieel waaraan niemand kan tippen. Vooral de Derde Wereld is met handen en voeten gebonden aan Uncle Sam en de andere imperialistische mogendheden, niet door rechtstreekse overheersing zoals in het verleden, maar door de mechanismen van de wereldmarkt.Ten eerste gaat de Derde Wereld gebukt onder een loodzware schuld aan westerse banken (deze is gestegen van 700 miljard dollar tien jaar geleden tot 1200 miljard vandaag), die ze met forse intresten moet terugbetalen. En ten tweede liggen de handels-verhoudingen zwaar in het nadeel van de onderontwikkelde landen. Kijk maar naar de prijs van de olie: deze ligt vandaag lager dan in ’73, één jaar voor het uitbreken van de "oliecrisis". Dit betekent dat de Derde Wereld steeds meer grondstoffen moet uitvoeren om hetzelfde of minder te bekomen. Daarbij komt dat de liberaliseringsgolf vernietigende gevolgen heeft voor de zwakke lokale industrieën, die niet kunnen optornen tegen de verpletterende macht van de westerse multinationals. "Onafhanke-lijkheid" van de voormalige koloniale landen is dan ook een holle frase. Dit leidt onvermijdelijk tot enorme sociale spanningen, die de weg voorbereiden van enorme sociale uitbarstingen.
Impotente lokale burgerij
De plaatselijke heersende klasse in de voormalige koloniale wereld is te laat op het toneel van de geschiedenis ver-schenen om een progressieve rol te kunnen spelen. Ze zijn met handen en voeten gebonden aan hun imperialis-tische broodheren en kunnen zich plaat-selijk vaak slechts via dictatoriale mid-delen (én met Westerse steun) hand-haven. Saddam Hoessein is daar geen uitzondering op. Jarenlang hebben de Amerikanen hem trouwens militair en financieel gesteund, omdat ze in hem hun belangrijkste bondgenoot zagen tegen het door mullahs geleide Iran. Op kapitalistische basis is het onmogelijk de maatschappij in deze landen verder te ontwikkelen. In een groeiend aantal voormalige koloniën zijn tro-wens elementen van ware barbarij opgedoken: in Oeganda, Ruanda, Burundi, Siërra Leone, Liberia, Cambodja, Haïti, Afghanistan, Algerije, enz. De golf van fundamentalisme die het Midden-Oosten en de Arabische wereld overspoelt is de prijs die betaald wordt voor de misdaden van het stalinisme, dat op basis van zijn criminele "twee-stadia-theorie" (eerst de burgerlijk-democratische revolutie, vervolgens kapitalistische ontwikkeling die de weg moet voorbereiden naar een socialistische revolutie) de macht in de handen gaf van een rotte, corrupte lokale bourgeoisie (die trouwens grotendeels samenviel met de feodalen), ook al waren ze potentieel in staat zélf de macht te nemen (vooral in Iran, Irak, Indonesië). Overal leidde deze politiek tot een catastrofe en de opkomst van monsterachtige dictaturen, die van Saddam incluis. Deze laatste was een trouwe bondgenoot van de Amerikanen, tot hij besliste Koeweit binnen te vallen (onder meer "dankzij" de blunders van de Amerikaanse diplomatie die de schijn gaf dat ze instemde met die onder-neming). Hierdoor zou de dictator van Bagdad een te grote invloed verwerven op de olierijkdommen van de regio en bovendien de positie van de reactionaire feodale regimes van o.m. Saoedi Arabië ondermijnen.
Washington slaagde erin een labiele coalitie op de been te brengen, met inbegrip van de reactionaire Arabische regimes die zich bedreigd voelden, als vijgenblad om zijn agressie te kunnen botvieren op Irak. Gesteund door een heel mediacircus die plotseling in Saddam de nieuwe Hitler had gevonden werd de publieke opinie klaargestoomd om de oorlog te slikken.
Terrorisme
In de Golfoorlog stierven minstens 100.000 mannen, vrouwen en kinderen. Hiermee werd ook de hypocrisie van de zogenaamde "smart-bommen" ont-maskerd. De oorlog werd immers als een reusachtig hoog-technologisch videospel via de camera’s van CNN in de huiskamer gebracht, waarbij "slimme bommen" zorgvuldig militaire doelwitten zouden uitkiezen en een brede bocht zouden nemen rond onschuldige burgers. Met de Golfoorlog wou Washington zijn militaire overheersing van de wereld bevestigd zien. Het was niet alleen een boodschap aan de volkeren van het Midden-Oosten, maar aan die van de hele Derde wereld. Maar de Golfoorlog was vooral een oorlog die in de lucht werd uitgevochten. Om de vijand op de knieën te krijgen, zijn grondtroepen noodzakelijk. Maar hier zijn de VS nog steeds getraumatiseerd door hun Vietnam-avontuur, hun eerste militaire nederlaag. Amerika verloor de Vietnam-oorlog daarenboven in de eerste plaats op het thuisfront, wegens een massale anti-oorlogsbeweging én omdat de troepen ter plaatse volledig gedemoraliseerd waren. Sindsdien hoedt Washington zich ervoor grondtroepen in te zetten, wat meteen ook de beperkingen aantoont van de militaire spierkracht van de wereldleider. Zo ook in Irak in ’91. Washington verkoos Saddam verzwakt achter te laten, eerder dan op te rukken naar Bagdad. Want het is één zaak om een land militair te bezetten, de troepen vervolgens terugtrekken is een ander paar mouwen. Bovendien vreesde Washington dat met het verdwijnen van Saddam de instabiliteit in de regio nog zou toenemen. Het gevaar van een uiteenvallen van het land (o.a. met de Koerden) of de vestiging van een regime naar Iraans model maakten de Amerikanen nog zenuwachtiger. Ze lieten de nieuwe Hitler dus liever zitten, maar zorgden er wel voor dat het land (lees de Irakese bevolking, niet meneer Hoessein) zou bloeden. Eerst legden ze de zogenaamde "vliegvrije zones" op, een schandalige schending van de soevereiniteit van Irak, en niet tevreden daarmee legden ze een economische blokkade op, die het land op de rand van de hongersnood bracht. De gevolgen hiervan konden we onder meer lezen in De Standaard van 26 december ’98, dus voor het uitbreken van het recente conflict: "Irak is een derdewereldland geworden. Het land is gebroken. De gevolgen van de sancties van de Verenigde Naties zullen lang voelbaar blijven," aldus Georges Dallemagne, directeur van de hulporganisatie Handicap International België. ( ) "Voor de Golfoorlog lag het gemiddelde maandloon van de Irakees tussen 10.000 en 18.000 frank. Nu is dat gezakt tot 1.000 tot 1.800 frank. Zeventig procent van de bevolking is werkloos. Vijftien procent van de kinderen lijdt aan ondervoeding. Vooral het onderwijs en de sociale sector zijn zwaar getroffen." Je ziet, een land dat klaar staat de wereld militair te veroveren
Het enige gevolg van deze blokkade, die de Irakezen in de grootste ellende heeft gestort, is dat de positie van Saddam versterkt werd. De populariteit van Saddam is doorheen heel de regio toegenomen, iets wat zijn propagandamachine nooit had kunnen bewerkstelligen. Hij wordt gezien als een Arabische held die een vuist maakt tegen de gehate Amerikanen, ook al wijst heel zijn palmares erop dat hij dit helemaal niet is.
Chemische wapens
Het idee alleen dat Saddams vermeende chemische en biologische wapens via bombardementen kunnen uitgeschakeld worden is waanzinnig. Zoals een Frans diplomaat het stelde: "Dit is erger dan een misdaad, het is een fout!" Ten eerste is het hele punt van de VN-inspecties er achter proberen te komen waar ze zich bevinden. Maar zelfs indien ze zouden weten waar de anthrax en andere leuke stoffen die in het verleden geleverd werden door de Amerikanen en de Britten zich bevinden, is bombarderen ervan de laatste geschikte methode om hoogst besmettelijke en dodelijke bacteriën uit te schakelen. Dr. Douglas Holdstock zegt hierover het volgende (The Guardian 11/2/98): "Zenuwgassen als VX en biologische substanties als anthrax (miltvuur) zouden breed verspreid kunnen worden ten gevolge van bombardementen; enkel precisiebombardementen kunnen zorgen voor de hoge temperaturen en druk die nodig zijn om de wapens effectief uit te schakelen en de kennis om tot dergelijke precisie te komen lijkt niet beschikbaar. Indien Irak beschikt over chemische en biologische wapens in bruibare raketten, zouden deze kunnen ingezet worden in een vroege respons op een aanval. Een gebied dat besmet wordt met anthraxsporen is voor jaren onbewoonbaar. Slechts een milligram VX, die door de huid kan worden opgenomen, is dodelijk binnen enkele minuten " Om deze wapens uit te schakelen zijn dus ware vuurzeeën van doen, waarbij duizenden onschuldige slachtoffers zouden vallen. Bovendien zou het de positie van Saddam doorheen de Arabische regio enorm versterken.
Hemeltergende hypocrisie
Tijdens de voorbereidingen van de militaire aanval op Irak werden opnieuw alle middelen ingezet om Saddam te demoniseren ten einde de slachtpartij te verrechtvaardigen. Maar wat geen diezelfde dames en heren vandaag doen tegen Saddam, nu op het laatste nipperke een bloedbad werd vermeden? Clinton, Blair en de andere westerse leiders die meesmuilend de Amerikanen achterna liepen zouden zich tot over hun oren moeten schamen. Ze durven zelfs beweren dat ze begaan zijn met het lot van de Irakese bevolking. Maar het is hun economische blokkade die ervoor zorgt dat het volk geteisterd wordt door armoede en hongersnood. Bovendien is het monster van Bagdad tot in 1991 hun beste vriendje geweest in de regio. Oliver North, een toch onverdachte bron in dit verband, vertelde zelf hoe de Amerikaanse regering vanaf het prille begin van de oorlog tussen Iran en Irak de zijde koos van de dictator van Bagdad. Na de afloop van de oorlog acht jaar later waren Washington en Londen er als de kippen bij om wapens te verkopen aan Saddam. Indien hij over vreselijke vernietigingswapens beschikt, dan zijn ze geleverd door vooral Amerikaanse en Britse wapenfabrieken. Maar daar houdt de hypocrisie niet op. Waar bevinden zich de grootste voorraden chemische en biologische wapens? In de VS! Alle grote mogendheden zijn overigens betrokken in de productie van dergelijke smerige wapens. Na de Tweede wereldoorlog ontwikkelden de VS wapens die miltvuur gebruiken, gele koorts, tularaema, bruccelosis en andere koortsen, evenals ziektes die erop gericht zijn oogsten te vernietigen. Het toppunt van de recente schijnheiligheid is wel dat "De Verenigde Staten die de weg aan het voorbereiden zijn om oorlog te voeren tegen Irak wegens het verzet tegen de internationale wapeninspecties, een wetgeving betreffende de inspectie van hun eigen chemisch arsenaal dusdanig ontworpen hebben dat de president de toegang kan weigeren aan internationale inspecteurs. Het wetsontwerp stelt de president eveneens in staat om de inspecteurs zelf uit te kiezen en de toegang te weigeren tot individuen van bepaalde landen zonder hierbij enige redenen op te geven en waarbij geen enkele rechtbank kan ingaan tegen zijn beslissing." (The Guardian 12/2/98). M.a.w., de VS zijn bereid een land te bombarderen omdat zijn leider zich hetzelfde recht toeeigent als de Amerikaanse president.
Waar zijn de vroegere bondgenoten?
In tegenstelling tot de vorige Golfoorlog liggen de internationale kaarten voor de VS nu veel ongunstiger voor een gewapende interventie. Van de oude coalitie schiet niets meer over. Alleen de dwergstaten Koeweit en Bahrein stemden in hun basissen ter beschikking te stellen van de Amerikanen. De trouwste Arabische bondgenoten van de VS, Jordanië en Saoedi-Arabië verzetten zich tegen bombardementen. Niet uit bekommernis voor het Irakese volk, maar wel voor hun eigen hachje. Nog erger voor de Amerikanen was de tegenkanting van Rusland, China en Frankrijk. Ook dit is uiteraard geen toeval. In 1990 steunde Rusland het Amerikaanse initiatief in de hoop hulp te krijgen van Washington voor zijn economische hervormingen. Daarbij kon Moskou zich verschuilen achter de VN-vlag. Zeven jaar later zit het land aan de grond en neemt de reactie tegen het kapitalisme en de vernederende afhankelijkheid van het Westen enorm toe. Vooral de militaire kaste is de opeenvolgende nederlagen en vernederingen meer dan beu en een militaire aanval op de voormalige bondgenoot Irak zou de onrust in de barakken dermate kunnen doen groeien dat een militaire staatsgreep in Rusland met rasse schreden dichterbij zou komen. Dit verklaart de paniekerige houding van Jeltsin, die het zelfs had over een "Derde Wereldoorlog". China staat voor een economische crisis en groeiende sociale onrust en heeft zich inmiddels stiletjes bewapend om zijn belangen in Azië en op wereldvlak te verdedigen. De verhouding met de VS is op zijn zachtst uitgedrukt "gespannen" te noemen wegens het groeiend handelsoverschot, waardoor China stilletjes aan het niveau van Japan begint te benaderen. De steun van de VS aan Taiwan en de groeiende Amerikaanse invloed in Azië doet China dichter opschuiven bij Rusland. De oppositie tegen de hegemonie van de VS bereidt aldus een toekomstig blok voor tussen Moskou en Peking, wat de Amerikanen zeer ongemakkelijk maakt.Frankrijk ten slotte verkeert nog steeds in het waanidee een wereldmacht te zijn en willen de Amerikanen een hak zetten wegens hun tanende invloed in Afrika ten voordele van Washington. In het Zaïrese conflict kozen de Fransen de zijde van de verliezer (Moboetoe), terwijl de Amerikanen hun kaarten op Kabila hadden ingezet. De Fransen willen toegang tot de oliereserves van Irak en hopen op winstgevende bouwprojecten in de toekomst eens de situatie terug genormaliseerd is. Hun recente houding zal ze dan ook geen windeieren opleveren.
Crisis in het Midden-Oosten
De positie van de Amerikanen in het Midden-Oosten is niet meteen comfortabel te noemen. De Golfoorlog heeft de haat tegen het imperialisme enorm doen toenemen. Het is niet omdat reactionaire, feodale regimes uit de hand van Washington eten dat de plaatselijke bevolking dit ook doet. Tot hiertoe zijn het vooral de fundamentalisten die op basis van hun anti-imperialistische en anti-Amerikaanse propaganda profiteren van de huidige situatie. Op een door het Westen georganiseerde economische top in de regio stuurden vrijwel alle landen hun kat, terwijl op een soortgelijke top in aartsvijand Iran alle Arabische landen vertegenwoordigd waren, Irak incluis. Uiteraard baart dit Washington zorgen. Het is trouwens een van de hoofdredenen van de recente militaire machtsontplooiing: laten zien wie de baas is. Een nieuwe aanval op Irak zou de al ziedende anti-Amerikaanse gevoelens nog meer doen opwakkeren, en de voorbode zijn van de val van een reeks plaatselijke marionetten van de VS, denken we maar aan Hoessein van Jordanië, Moebarak van Egypte en de feodale oliesjeiks van o.m. Saoedi- Arabië. Dit laatste regime verkeert trouwens nu al in crisis. Door de dalende olieprijzen kan de heersende kliek de sociale vrede niet langer afkopen. De onvrede neemt toe en er kan zich een soortgelijk scenario voordoen als in Iran twintig jaar geleden met de val van de sjah. Maar de centrale kwestie in het Midden-Oosten blijft de Palestijnse. Sedert de val van het stalinisme zijn de krachtsverhoudingen op wereldvlak fundamenteel gewijzigd. Washington heeft geen belang bij oorlogen en instabiliteit in het Midden-Oosten, dat van fundamenteel strategisch belang is. Daarom zette het zijn vroegere enige steunpilaar in de regio, Israël, onder druk om tot een deal te komen met de Palestijnen. Ze hoopten dat een overeenkomst tussen Tel-Aviv en de PLO de spanningen in de regio zou doen verminderen. IJdele hoop. Rabin en de Arbeiderspartij toonden zich als trouwe bondgenoten van Washington bereid de klus te klaren, maar rechts en de Joden in de nederzettingen bleven onvermurwbaar. De moord op Rabin en de verkiezing van Netanyahu veranderde de situatie compleet. Palestina was reeds een karikatuur van een afhankelijk, versnipperd dwergstaatje dat met handen en voeten gebonden was aan Israël, met de overwinning van rechts werden zelfs de weinige toegevingen aan de Palestijnen teruggeschroefd. Dit heeft geleid tot een explosieve situatie onder de Palestijnen, met een potentiële nieuwe Intifada als gevolg. Arafat verbood zelfs de anti-oorlogsmanifestaties ten voordele van Irak, wat aantoont dat hijzelf en de andere PLO-leiders echte stromannen zijn geworden van Tel-Aviv. Dit houdt in dat zijn positie bedreigd is. Hetzelfde lot ondergaat koning Hoessein van Jordanië. Ook hij is doodsbang voor een militair treffen in de regio en ging uithuilen in Londen om toch maar niet te bombarderen. De val van Hoessein door een volksopstand zou een inval van Israël provoceren en de hele regio destabiliseren door revolutionaire opstanden in andere Arabische landen. Ook in Iran heerst een explosieve situatie. Na twintig jaar heerschappij van de mullahs beginnen de massa’s zich te roeren. Ook hier heeft de val van de olieprijzen tot grote problemen geleid: minder staatsinkomsten, dus minder geld voor onderwijs (er zijn 20 miljoen studenten in Iran) en andere overheidsvoorzieningen, minder investeringen in industrie, bouw en detailhandel en groeiende sociale onrust als gevolg. De verkiezing van Khatami was een indicatie van de groeiende oppositie, hoewel de fundamentalistische vleugel dankzij de recente bemoeienissen van Amerika tijdelijk kan versterkt worden. Washington probeert Teheran economisch op zijn knieën te krijgen opdat het een meer pro-Amerikaanse koers zou volgen. Maar deze politiek zal eerder een tegenovergesteld effect bewerkstelligen. De stupiditeit van de Amerikaanse diplomatie in de regio en het recente militair avontuur dat bijna tot bloedvergieten leidde (waarbij de gevaren trouwens nog lang niet geweken zijn) wijst op een extreme kortzichtigheid. Madeleine Albright is hiervan de vleesgeworden incarnatie. Als een provinciaalse Amerikaanse schooljuffrouw spreekt ze de leiders van het Midden-Oosten toe als kleine kinderen. Maar haar intimidaties bereiken het tegenovergesteld effect. Zelfs Norman Schwartzkopf, de hoofdcommandant van operatie Desert Storm waarschuwde voor een militaire interventie tegen Irak.
VN: een schaamlap
Socialisten mogen zich niet laten vangen aan illusies in de rol van de Verenigde Naties. De autoriteit van de VN mag dan toegenomen zijn door het diplomatiek succes van Kofi Annan in Bagdad, de echte reden van deze "diplomatieke overwinning" ligt eerder in het feit dat Washington er zelf voor begon terug te deinzen militair in teDeze laatsten waren bitter gekant tegen bombardementen op Irak, wat hen tot eer strekt. Maar het probleem met hun standpunt is dat hun anti-oorlogsinstinct vooral te maken heeft met pacifisme. Ze argumenteren niet vanuit een socialistisch klassenstandpunt, maar roepen zich op het "internationaal recht", op "diplomatieke oplossingen" en bovenal op de "Verenigde" Naties. Probleem is dat internationaal recht en diplomatie geen bal meer te betekenen hebben eens de fundamentele belangen van het imperialisme op het spel staan. Dan spreekt de stem van het geweer, tot spijt van wie het benijdt. De politiek van de VN wordt uitsluitend gedicteerd door de grote mogendheden, de VS op kop. De hele geschiedenis van de VN toont aan dat deze organisatie enkel in staat is secondaire problemen op te lossen (en dan nog), wanneer de belangen van de grote mogendheden niet in het gedrang komen. Bij belangrijke conflicten werd de VN vaak gebruikt als dekmantel om de agressie van de groten te verbergen. Zo werden de Golfoorlog, de Koreaanse oorlog en de reactionaire interventie in Kongo in 1960 gevoerd onder het vaandel van de VN. Indien we voorts de politiek van de VN tegenover Israël gaan vergelijken met die tegenover Irak, dan zien we duidelijk dat er hier met twee maten en twee gewichten wordt gewerkt. Israël kan rustig de VN-resoluties betreffende de Palestijnen en de bezette gebieden aan zijn laars lappen, terwijl tegen Irak meteen het kanon wordt bovengehaald. Als socialist moet je dus een onafhankelijke positie innemen, gebaseerd op een internationalistisch en klassen-standpunt. Het is juist dat Saddam een wrede dictator is en een vijand van het Irakese volk en dat we als socialisten volledig gekant zijn tegen zijn regime. Maar hoe moeten we hem bestrijden? Ten eerste is de taak om met hem af te rekenen in eerste instantie een taak van de arbeiders en boeren in Irak zelf. Deze taak kan niet worden overgelaten aan de imperialisten die hem laten we niet vergeten- decennia lang hebben gesteund. Zelfs indien ze erin zouden slagen hem te verdrijven, is het enkel om hem te vervangen door een andere dictator die beter naar hun pijpen danst. We moeten ons bijgevolg onverzoenlijk opstellen tegen de agressie van het imperialisme (zowel economisch als militair) tegen het Irakese volk. We moeten voorts elke inspanning om een onafhankelijke arbeiders- en socialistische oppositie in Irak steunen in haar poging om komaf te maken met de dictatuur en ze te vervangen door een echte arbeiders-democratie. Een socialistisch Irak zou een baken vormen voor alle volkeren in het Midden-Oosten, de basis vormen voor een Socialistische Verenigde Staten van het Midden-Oosten. Dit is uiteindelijk de enige manier waarop een einde kan gemaakt worden aan alle oorlogen, etnische en religieuze conflicten waaronder deze regio reeds decennia lang gebukt gaat en de basis kan gelegd worden voor een harmonieuze en progressieve toekomst voor alle volkeren.
