In zijn roman ‘Catch 22’ beschrijft Joseph Heller de waanzin van de oorlog en hoe de grootste idiotie in het leger toch volgens de regels is. De autoriteiten kunnen alles rechtvaardigen op basis van het mysterieuze voorschrift Catch 22. Tegenwoordig dient de ‘oorlog tegen het terrorisme’ als mysterieus alibi om allerlei waanzinnige maatregelen door te drukken.
Elders in dit nummer kan u lezen hoe de heersende klasse de nieuwe Catch 22 gebruikt om thuis de repressie en uitbouw van het staatsapparaat (militair, inlichtingen, ) op te voeren. Internationaal loopt het imperialisme in een open val. Strategen weten dit heel goed, maar het imperialisme wordt voortgestuwd door zijn eigen logica, en het leger is niet meer dan een instrument daarin.
De terroristen vragen, Bush draait
De terroristen en Osama bin Laden vechten op twee fronten. Het Westen willen ze politiek, economisch en moreel destabiliseren via aanslagen. In landen met een Islamitische bevolking willen zij moslims winnen voor de zaak van het fundamentalisme en de marionettenregimes van het imperialisme ten val brengen door een opstand. Beide tactieken zijn overigens innig verbonden want via aanslagen willen de terroristen geweld tegen moslims uitlokken zodat die revolteren. En de imperialisten kunnen niet anders dan in deze open val trappen omdat de enige andere optie, steun aan de klassieke vijand van het fundamentalisme, tegen hun belangen ingaat. De arbeidersbeweging en het socialisme zijn immers nog grotere vijanden.
De terroristen van hun kant zijn ervan overtuigd dat het Westen dit gevecht niet kan winnen omdat de VS moreel verdorven zijn en God aan de kant van de islamisten staat (1). Maar los van dit moralistisch denken weten zij ook heel goed dat: 1) buitenlandse machten een massarevolte zo goed als nooit kunnen onderdrukken, zeker niet als die zich voordoet in verscheidene landen tegelijk; 2) de belangen van het Westen in het Midden-Oosten zeker groot zijn, maar niet groot genoeg om de menselijke, materiële en strategische kosten van een grootscheepse invasie en bezetting te rechtvaardigen.
Highway to Hell
Ook Washington vecht een oorlog op verscheidene fronten. Ten eerste op het diplomatieke front. De ‘haviken’ die na 11 september onmiddellijk om oorlog riepen tegen Irak en Afghanistan, moesten het afleggen tegen de ‘duiven’ die eerst een brede alliantie wilden smeden. Zich bewust van de broeiende onrust wilde het Amerikaans establishment zich in elk geval verzekeren van de trouw van hun bevriende regimes in de moslimwereld. Zo maakte onder meer Minister van Defensie Rumsfeld een rondtrip door het Midden-Oosten. Ook Megawati, de presidente van het grootste moslimland Indonesië, mocht op veel eerbetoon en cadeaus rekenen tijdens haar gesprekken met Bush. De boodschap: loyaliteit loont. En plots zouden de Palestijnen zelfs recht hebben op een eigen staat. De diplomatieke machine draait op volle toeren.
De eigenlijke militaire strategie is nog in haar beginfase. Bij het ter perse gaan van Vonk hebben de VS en hun schoothond Tony Blair het luchtruim boven Afghanistan al veroverd via bombardementen. De bedoeling is de fundamentalistische Taliban ten val te brengen aangezien zij Osama bin Laden, het vermeende brein achter de S11-aanslagen, herbergen. Het is overigens handig meegenomen dat de VS zo ineens opnieuw een prominente speler worden in het olierijke Centraal-Azië, waar ze voordien naar de achtergrond waren verdrongen door Rusland en Iran. En om te tonen dat “dit geen oorlog is tegen het Afghaanse volk”, regent het tegelijk voedselpakketten. Wel lief, moest het niet zo doorzichtig zijn. Sinds de Kosovo-oorlog is humanitaire hulp inderdaad niet meer weg te denken uit de public relations van het imperialistisch wapengekletter.
Na de oorlog tegen Joegoslavië bleek echter tevens dat bombardementen op zich weinig uithalen tegen een regime dat zijn troepen en tanks kan verschansen in de bergen. Het Pentagon heeft dus grondtroepen nodig. Kleine eenheden special forces kunnen waarschijnlijk even kleine successen boeken, die ‘onpartijdige’ media zoals CNN dan wel met de laatste manipulatietechnieken uitvergroten. Maar de Taliban kunnen daarmee niet ten val worden gebracht. Daarvoor is een groot grondleger nodig dat bereid is een lange stellingenoorlog uit te vechten in de bergen, met veel slachtoffers. Het Amerikaanse establishment heeft zich echter nooit hersteld van de traumatische ervaring in Vietnam, een conflict dat ze ook op het thuisfront hebben verloren. De heersende klasse is als de dood voor massale betogingen. Ze weten dat het huidige patriottisme na de eerste lijkzakken makkelijk kan omslaan in zijn tegendeel, zeker nu de ‘antiglobalisten’ al brede netwerken van verzet hebben opgebouwd. Bovendien zou een grondoorlog hun militaire krachten wegzuigen uit andere strategische regio’s zoals Oost-Azië, en hen zo verzwakken tegenover belangrijker concurrenten dan het fundamentalisme, in het bijzonder China.
Een andere optie is de Taliban van binnenuit ten val brengen door fracties te steunen, ook een klassieke strategie. Op die manier kwamen de Taliban trouwens aan de macht. Nu wordt de Noordelijke Alliantie naar voor geschoven als alternatief, mogelijk onder leiding van ex-koning Zahir Sjah. Die alliantie is echter zelf een amalgaam van splintergroepen, gaande van fundamentalisten tot oud-stalinisten, en heeft onder de Afghaanse bevolking geen al te beste reputatie aangezien tijdens hun bewind van 1992 tot 1996 krijgsheren evengoed het volk uitpersten. Het toekomstig regime zal dus verre van stabiel zijn, des te meer omdat het een marionet van de VS zal zijn. Nog zo’n overeenkomst met ex-Joegoslavië: bombardementen leggen een tijdbom onder het wankel evenwicht in de regio. In Pakistan zal zich een gelijkaardig scenario voordoen als in Macedonië. Met dit verschil: Pakistan is een kernmacht! Alle fundamentalistische generaals zijn ondertussen ontslagen door dictator Musharraf. Dat zal het intern conflict enkel maar verhogen want zij zullen nu de leiding nemen van alle muitende islamisten. Indien zij aan de macht zouden komen, dan hebben terroristen mogelijk toegang tot kernwapens. En een atoombom hoeft niet op een raket te staan, iemand kan ze ook in zijn rugzak een vliegtuig binnensmokkelen
Socialisme of barbarij
Zowel fundamentalisten als imperialisten jagen een strategie na die het conflict zal doen escaleren met vérstrekkende gevolgen op wereldschaal, zelfs indien atoomwapens in ‘veilige’ handen blijven. Maar Vonk weigert zich neer te leggen bij die destructieve strategieën. Ook wij vechten op verscheidene fronten. Daarbij gaan wij uit van het principe dat alleen de arbeidersklasse samen met andere verdrukte lagen een positief antwoord kan formuleren op de huidige wereldchaos. Alleen de verdrukten hebben immers belang bij een andere maatschappij en de arbeidersklasse is door haar positie in het productieproces de sterkste tegenmacht. Arbeiders kunnen door het lamleggen van de economie heel de samenleving op haar kop zetten.
In Pakistan loopt al geruime tijd de Campagne ter Verdediging van de Vakbonden (PTUDC), een initiatief van de Pakistaanse marxisten rond het blad ‘The Struggle’. De PTUDC wordt gedragen door een brede basis linkse vakbondsmilitanten. Zij zijn de enige binnenlandse kracht – in de echte zin van het woord – die stelling inneemt tegen fundamentalisme én imperialisme. Steun aan hen is een eerste vereiste om stabiliteit te brengen in de regio. U kan hen financieel steunen op rekeningnummer 001-25559675-18. Maar we moeten tegelijk een langgerekte strijd voeren op het thuisfront, want het imperialisme zal niet verdwijnen door enkel te betogen voor vrede of tegen het IMF. Vonk is de enige groep die het marxisme structureel binnen de massaorganisaties van de arbeidersbeweging uitwerkt. Wij staan niet zoals extreemlinks van op de zijlijn te wuiven met radicale plannen. Wij staan zelf op het veld. Het imperialisme is echter een geduchte tegenstander. Alle hulp is dus welkom, financieel op nummer van ons strijdfonds, maar meer nog als activist die samen met ons de strijd voert.
________________________
Voetnoot:
(1) Islamisme is een andere naam voor moslimfundamentalisme.
