Orkaan Katrina en de massale schade die ze aanrichtte, legde op brutale wijze de tegenstellingen tussen rijk en arm in de VS bloot. Het waren immers voornamelijk arme mensen die bij gebrek aan transport achterbleven in New Orleans en voor hun leven vochten (terwijl anderen zelfs hun huisdieren lieten overvliegen). Op de koop toe werden ze dan ook nog eens gecriminaliseerd door de media, ze werden als plunderaars afgeschilderd om de aandacht af te leiden van de echte misdaad – de nalatigheid van de regering. Ik interviewde John Peterson van de Workers International League, onze Amerikaanse zusterorganisatie. Het ingedommelde klassenbewustzijn van de Noord-Amerikanen schiet wakker!
In een artikel dat je schreef vlak na de ramp stel je dat de bevolking zich bewust wordt van de klassentegenstellingen en dat dit verreikende gevolgen zal hebben voor de Amerikaanse samenleving. Is het bewustzijn van de bevolking inderdaad wakker geschud? Waaraan merk je dat?
Ja zeker! Het leven onder het kapitalisme schept op termijn allerlei ervaringen die het klassenbewustzijn doen toenemen. Je hebt daarbij bepaalde cruciale ervaringen waardoor dit proces plotseling sprongen vooruit maakt. Katrina en de nasleep ervan waren zo’n ervaring. In de VS kennen we decennia van relatieve welvaart en de daarmee gepaard gaande conservatieve onwetendheid die overwonnen moet worden. Het is duidelijk dat Katrina miljoenen mensen uit die apathische en onverschillige houding heeft gehaald. Anders dan bij 9/11 kon men nu geen ‘slechteriken’ demoniseren. Integendeel, de meerderheid zag een directe weerspiegeling van het grof gebrek aan respect voor menselijk leven bij de huidige leiders. Niet alleen de rampenplanning maar ook de politieke autoriteit van de voltallige regering lieten het fataal afweten. De ramp bracht de lelijke onderbuik van armoede en racisme aan het daglicht en vooral ook de onverschilligheid van de regering ten opzichte van de armen. Er woedt een heuse vertrouwenscrisis in het hele systeem. Er wordt zelfs gerefereerd naar het ‘ancien regime’ van Louis XV en Louis XVI.
Voor veel mensen was dit de druppel die de emmer deed overlopen. Dit zal zeker niet de laatste schok zijn die het bewustzijn van de Amerikaanse arbeiders grondig dooreen schudt, maar ze zal zeker de geschiedenis ingaan als een heel belangrijke. De verkiezingsfraude in 2000, Enron, 11 september, de oorlogen in Afghanistan en Irak, de schandalen over het Witte Huis de laatste tijd: dit heeft allemaal een effect en dit is echt nog maar het begin. Je kan dit merken in de gesprekken die mensen met elkaar voeren, in de steeds populairder wordende stelling dat zowel de Republikeinen als de Democraten vervangen moeten worden, in het besef dat de media volledig beheerst wordt door rechts enzovoort. De werkende klasse ziet haar levensomstandigheden achteruit gaan en de benzineprijzen stijgen terwijl de oliebedrijven (bekende bondgenoten van de Bush-kliek) 30 miljard dollar winst maakten in het derde kwartaal van dit jaar. Dit alles dringt door en in de toekomst zullen we enorme uitbarstingen van de klassenstrijd zien hier in ‘de buik van het beest’.
We horen dat de verzekeringsmaatschappijen er alles aan doen om de schade maar niet te hoeven dekken. Zo willen ze de ramp onder ‘overstroming’ laten klasseren en niet onder ‘orkaan’ zodat ze geen geld moeten uitkeren. “Als Bush er niet in slaagt zijn rijke zakenvriendjes van de insurance business tot inkeer te brengen dreigt er hier een opstand. Zeker weten!”(Humo). Zijn de verzekeraars inmiddels ‘tot inkeer’ gekomen?
Onder het kapitalisme stellen de kapitalisten de regels op. Ik zou er dus niet op wedden dat de arme mensen van de Golfkust ook maar iets krijgen terugbetaald zolang die gangsters de leiding hebben. Dit wordt gezien als een gigantische geldwinning voor de hoteluitbaters, de casino’s, de oliebedrijven enzovoort. Extraatjes voor de rijken en uitzettingsbevelen voor de armen – dat is de realiteit. Enkel de werkende klasse kan instaan voor jobs, gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting voor iedereen. Dat is de enige hoop voor de mensen uit de getroffen gebieden en in de hele VS (en de wereld!). Daarom hebben de Amerikanen nood aan een partij van en voor de werkende klasse. Een grote arbeiderspartij die strijdt voor een socialistisch beleid.
Er is massale werkloosheid aan de Golfkust. Als de bevolking het fonds voor de heropbouw democratisch zou beheren en besteden, zou dit de levenskwaliteit van de getroffen gezinnen onmiddellijk verbeteren. Ze zouden werk hebben én hun vernielde stad zelf weer vorm kunnen geven. Net als in Irak echter, worden de belangrijke bouwcontracten aan Bush zijn zakenvriendjes gegeven. Miljarden dollars belastingsgeld zullen in de zakken van zijn politieke fanclub terechtkomen. De heropbouw zal dus niet in functie van het algemeen belang gebeuren, maar wel in functie van winst. Wordt hier fel tegen geprotesteerd?
Ja heel wat mensen beseffen dit. Dit speelt ook mee bij het toenemende klassenbewustzijn. De arrogantie van Bush en co is gewoonweg verbluffend. Maar net als in de oude Griekse tragedies zal hun hoogmoed hun val betekenen. Dit is geen kwestie van ‘of’, maar van ‘wanneer’.
Je stelt dat de link met de oorlog in Irak spontaan gelegd wordt. De werken voor het verstevigen van de dijken werden immers gestaakt omdat de regering Bush liever miljarden dollars spendeert aan een oorlog waar steeds minder mensen het nut van in zien. Bovendien zagen de Amerikaanse soldaten vanuit Irak hulpeloos toe hoe hun familie en vrienden thuis vochten om te overleven. Dit zorgt ongetwijfeld voor frustraties. Vlak na de ramp was voor het eerst een meerderheid van de bevolking tegen de bezetting van Irak. Is dit nog steeds zo? Merk je dat de anti-oorlogsbeweging opleeft en sterker is geworden?
Er zijn nu nog meer mensen tegen de oorlog. Een meerderheid vindt dat de troepen zo snel mogelijk naar huis moeten keren. Ze vinden bovendien dat Bush als president moet opstappen als bewezen wordt dat hij gelogen heeft over de oorlogsmotieven. De ‘hoofden en harten’ zijn hier niet meer voor de zaak gewonnen en dat wil zeggen dat de oorlog ook niet meer gewonnen kan worden – net zoals de Amerikaanse marxisten voorspelden. Heel wat voormalige aanhangers van Bush keren zich nu tegen hem omdat ze zien dat de oorlog het volledige systeem dreigt te destabiliseren. De anti-oorlogsbeweging is nog niet massaal zichtbaar op straat, maar de stemming is erg sterk en er is een grote steun voor anti-oorlogsgevoelens in het algemeen. Vroeg of laat wordt er geprotesteerd op straat en het zal om meer dan de oorlog alleen gaan. De regering en het volledige systeem zullen hevige tegenkanting krijgen!
Je haalt in je artikel de chaostheorie aan. Een enkele vleugelslag van een vlinder kan de basis zijn van een luchtverplaatsing die uitgroeit tot een orkaan. Zo kan een enkele gebeurtenis, zeker in een onstabiel systeem als het kapitalisme vandaag, een hele reeks verreikende gevolgen hebben die niet meer in verhouding lijken met het oorspronkelijke voorval. Heeft Katrina de rol van vleugelslag gespeeld?
Yes ma'am, it did!
Dank je wel John!
Lees ook de analyse die John Peterson schreef vlak na de ramp: De ramp van New Orleans: het kapitalisme van de 21ste eeuw toont haar ware gezicht.
