De ‘ezel en de olifant’ hebben altijd hetzelfde bed gedeeld. Amerikanen kennen de incestueuze praktijken van het tweepartijstelsel al jaren. Dit jaar lijkt het of iemand anders zal meespelen in de Greatest Show on Earth, namelijk Ralph Nader, de kandidaat van de Groenen.
Kunnen de Groenen voor opschudding zorgen in de voorverkiezingen? Of zal de hoop tevergeefs zijn en de keuze weer beperkt blijven tot Demopublikein of Republicraat?
Wat is het verschil?
Onlangs zei Michael Moore, links criticus en cineast (Roger & Me): “Ze willen me doen geloven dat er een keuze is tussen twee kerels die beiden hun steun verlenen aan de NAFTA, de WTO (Wereldhandelsorganisatie), de doodstraf, het embargo tegen Cuba, het optrekken van de begroting van het Pentagon, private sociale zekerheid, hebzuchtige ziekenhuisketens, 250 miljoen vuurwapens in onze huizen, meer bommen op Irak en het rijker maken van de rijken.”
Uiteindelijk zijn de verschillen tussen de twee partijen miniem. Een voorbeeld: de Democraten zijn zogezegd voorstanders van het recht op abortus, maar ook onder Clinton werd dit recht fel met de voeten getreden. De VS ondergingen een hele reeks bomaanslagen en moorden tegen abortusdokters en -klinieken, maar de regering trof geen ernstige maatregelen om patiënten, dokters en vrijwilligers in de klinieken te beschermen. Wel verklaarde Gore onomwonden zijn steun aan het recht op abortus tijdens de Democratische Conventie. Door die scherpere profilering wou hij zijn achterstand in de polls goedmaken en vooral scoren bij de vrouwelijke kiezers.
God bless America
Doorgaans vergezelt God de Republikeinen op hun campagnetoer. Maar deze keer hebben “de Democraten God gestolen!”; aldus een humorist. ‘Running mate’ Joe Lieberman is een consequent conservatieve en religieuze jood en niet meteen de beste keuze om het ‘linkse’ imago van Gore te ondersteunen...
Voor het eerst sinds de rellen in 1968 bij de Democratische Conventie in Chicago, waren dit jaar grote protestdemonstraties te zien voor het “Staples Center” waar de Conventie doorging. De rockgroep “Rage Against the Machine” hield vlakbij een gratis concert, net na een betoging van duizenden mensen tegen de politiek van de Democraten. De manifestatie eindigde met rellen en de politie van LA gebruikte peperspray en rubberkogels tegen de betogers, een ‘nieuwe traditie’ in Amerika.
Rich & Poor
Op de eerste dag van de Conventie hield Clinton een enthousiaste speech over “welvaart en vooruitgang”. Ongeveer 60% van de afgevaardigden hebben een jaarlijks inkomen van boven de 75.000$. Twaalf procent zijn dollarmiljonairs.
De dranghekken, barricades en duizenden politieagenten tussen de Conventie en de nabijgelegen arbeiderswijken en getto’s symboliseerden perfect de sociale en klassentegenstellingen die de Democratische partij scheidt van de werkende massa’s. De nacht voordien dineerden “the rich and famous” tegen de ‘Democratische’ prijs van 25.000$ de man ter ere van het afscheid van Clinton en zijn politiek die de rijken rijker maakte. Aan de andere kant tonen de statistieken aan dat vier van de veertien miljoen inwoners van LA County arm zijn.
In Los Angeles werden de voorbije acht jaar tienduizenden jobs gecreëerd, maar sedert 1984 kwamen er 800.000 armen bij.
Republikeinen
Hoe zat het met de Republikeinse Conventie, twee weken eerder in Philadelphia? Protest? Natuurlijk! Politiegeweld, rubberkogels? Uiteraard! De politie arresteerde meer dan 400 manifestanten, waarvan 15% twee weken later nog altijd in de gevangenis zat. “Velen onder hen waren niet in staat de belachelijk hoge borgsommen te betalen. Een half miljoen $ wordt zelfs niet gevraagd aan iemand die beticht wordt van moord!”, zei advocaat David Rudovsky. Terwijl de ernstigste aanklachten tegen de betogers in Seattle (tegen de bijeenkomst van de WTO) werden geseponeerd, veroordeelt Philadelphia 325 manifestanten voor kleine vergrijpen en 35 voor zwaardere feiten.
In juni liet Republikeins presidentskandidaat George Bush, Gary Graham a.k.a. Shaka Sankofa executeren na een wereldwijde protestcampagne tegen de doodstraf. Tijdens zijn gouverneurschap verdriedubbelde het aantal executies in Texas. Samen met de overdreven arrestaties en veroordelingen van betogers tijdens de Republikeinse Conventie kende de partijcampagne aldus een schitterende start.
Groenen
Wie is Ralph Nader eigenlijk? Waar komt hij vandaan? Is hij een groene rakker of iemand die de belangen van de arbeiders verdedigt?
Nader kwam voor het eerst in 1965 in de belangstelling toen zijn bestseller “Unsafe at any speed” de gevaren blootlegde in bepaalde door General Motors gebouwde wagens zoals de Corvair. Toen GM ongebruikelijk ver ging om hem te discrediteren, sleepte Nader GM voor de rechter wegens inbreuk op zijn privacy. GM gaf voor een Senaatscommissie haar fout toe en moest bakzeil halen. Met het geld van de schadevergoeding en zijn reputatie van vechter tegen roofzuchtige multinationals, richtte hij de “modern consumer movement” op. Nader’s biografie is te vinden op: www.votenader.com
De kansen van Nader om de verkiezingen te winnen zijn nihil. Door de verschillende beperkingen en verplichtingen die de diverse staten presidentskandidaten opleggen, is het zelfs niet zeker dat hij zal kunnen opkomen. Veel staten proberen hem tegen te houden en hij heeft rechtszaken lopen tegen elkeen van hen. Maar als hij opkomt, kan hij wel een opmerkelijke score behalen, net als Ross Perot in 1992.
Vakbonden
De syndicalisatiegraad in privé-ondernemingen is net onder de 10% gezakt, het laagste percentage in 60 jaar en het laagste in de westerse wereld. Nader raakte dit onderwerp aan tijdens zijn speech op de vergadering van de Green Party waar zijn kandidatuur ter discussie stond: “De Democraten zijn niet langer de partij van de werkende families... Ze zeggen niets over het versterken van de arbeidswetgeving ... Het maakt zelfs geen deel uit van hun programma ... Ze oogsten de vruchten van de inspanningen van de georganiseerde vakbeweging, maar doen niets om de arbeid verder te reguleren. (...) De arbeidswetgeving in dit land maakt het arbeiders extreem moeilijk om deel te nemen aan vakbondswerking en collectief overleg. Ze is de meest belemmerende wetgeving van de westerse wereld, inclusief Canada.”
Hij voegde er nog aan toe: “We hebben 10 jaar economische groei achter de rug, maar de meerderheid van de arbeiders verdient minder dan in 1973 of 1979, wat opmerkelijk afwijkt van onze geschiedenis. Als de economie groeit worden de mensen er doorgaans beter van. Zevenenveertig miljoen arbeiders, meer dan een derde van de werkende bevolking, verdient minder dan tien dollar per uur en velen onder hen maar vijfenhalf, zes of zeven dollar in Wal-Mart, Kmart of McDonald’s.”
Nuttigste stem?
Nader komt niet alleen op. Zijn ‘running mate’ is Winona LaDuke, afgestudeerd aan Harvard universiteit en woonachtig op het White Earth Reservaat in Minnisota. Ze is onder meer ondervoorzitter van het “Indigenous Women’s Network”, schreef een hele reeks boeken en ontving tal van prijzen voor haar verwezenlijkingen. Zie www.votenader.org/laduke.html
Wat is het belangrijkste debat onder de Amerikanen die links willen stemmen? Stemmen voor Nader zullen ten koste gaan van de Democraten, met het risico dat Bush wint. Velen zullen daarom stemmen voor het minste kwaad, Gore dus.
Hoe ziet de Amerikaanse bevolking de Democraten na 8 jaar economische heropleving en welk effect heeft die op de groeiende arbeidersbeweging? Het is zeer twijfelachtig of de Amerikaanse zeepbeleconomie het onder Gore nog vier jaar zal uithouden.
Aangezien Gore alle registers opentrekt om voor te blijven op Bush, en Nader al het mogelijke doet om te kunnen deel nemen, beloven deze verkiezingen spannend en bovendien uniek te worden. Wordt vervolgd.
