We legden E.V., een studente actief in de RCO, enkele vragen voor in het kader van internationale vrouwendag.
Afbeelding: De RCO tijdens de 8 maart-mars in Brussel.
Vonk: Wat is jouw mening over de huidige stand van zaken in de vrouwenbeweging?
Dit is eigenlijk een interessante fase: de beweging voor vrouwenrechten is een paar jaar geleden opnieuw begonnen, als reactie op de behoefte van de bevolking om een oplossing te vinden voor de noodtoestand van vrouwenmoorden en seksuele intimidatie die jaar na jaar in het hele land toeneemt. In zo'n vroeg stadium kunnen sensibilisering en publiek debat al een goed beginpunt zijn, maar ik denk dat we nu verder moeten kijken en moeten erkennen dat er in dit systeem geen gezamenlijke weg naar emancipatie en bescherming van vrouwen mogelijk is. Het is duidelijk dat outreach niet genoeg is om de omstandigheden van het leven van vrouwen tegenwoordig te veranderen, en dat er een georganiseerd strijdplatform nodig is om de regering onze eisen serieus te laten nemen en ernaar te laten handelen.
Wat is er bereikt en welke eisen moeten er worden gesteld?
De beweging die de afgelopen jaren is ontstaan, is erin geslaagd om de kwestie van vrouwenrechten weer in de schijnwerpers te zetten met grote maatschappelijke veroordeling en het produceren van een politiek programma dat gericht is op de concrete verbetering van de leef- en werkomstandigheden van vrouwen in België. 8 maart, als belangrijke stakingsdag, heeft veel potentieel om de breedte en intensiteit van de beweging te ontwikkelen. We moeten echter op onze hoede zijn voor toekomstige risico's. Het gaat er nu om de systemische wortels van deze problemen te erkennen en een revolutionair alternatief te bouwen rond zo'n opkomende en urgente kwestie in de Belgische samenleving.
In veel landen wereldwijd zijn 25 november en 8 maart bijna een rituele herdenking geworden. De herboren beweging voor vrouwenrechten in ons land heeft nu een aantal politieke taken om uit te voeren, om dit te voorkomen. Het is cruciaal dat de deelname aan de protesten wordt gevolgd door een politiek pad, waarbij steeds meer mensen van elk geslacht worden betrokken en het politieke programma wordt ontwikkeld rond de systemische middelen van onderdrukking.
Gelijke beloning, gelijke arbeidsvoorwaarden en promotiekansen, maar ook kinderopvang en voorzieningen voor de verzorging van oudere familieleden: de overheid moet deze behoeften op zich nemen en de middelen beschikbaar stellen om de genderkloof te verkleinen.
Deze regering is bijzonder streng voor vrouwelijke werknemers. Kunt u dit toelichten?
De regering laat vrouwen duidelijk achter, door politiek te promoten die de financiële veiligheid van vrouwen en de genderongelijkheid in het land zou kunnen verslechteren. Zo zal vervroegd pensioen worden bestraft, wat vrouwen treft die werken in sectoren als schoonmaken of zorg, en die vanwege hun fysieke toestand niet tot de pensioengerechtigde leeftijd kunnen werken. Pensioenen in geval van weduwschap of echtscheiding worden geleidelijk geannuleerd. Vrouwen met meer gefragmenteerde of parttime carrières krijgen te maken met verminderde uitkeringen. Ook zal de geleidelijke afschaffing van het belastingvoordeel voor echtparen huishoudens treffen waar één partner parttime werkt of een lager inkomen heeft, meestal vrouwen.
De regering streeft er ook naar om de flexibiliteit van het werk te vergroten, wat de leefomstandigheden van vrouwen zou kunnen verslechteren. Werkgevers zouden nu tot 240 extra onbetaalde uren per jaar kunnen opleggen, waardoor de vergoeding voor extra werk wordt verlaagd. Vrouwen zijn vaak degenen die huishoudelijke taken moeten uitvoeren, dus ze kunnen besluiten om hun werkuren te verminderen of hun baan op te zeggen vanwege deze nieuwe druk op hun werk-privébalans. De genderkloof zal waarschijnlijk nog groter worden door deze veranderingen.
Wat is de beste manier om je te organiseren in de strijd voor de emancipatie van vrouwen?
We kunnen beginnen bij onze omstandigheden in de klassenmaatschappij, we moeten daar zijn waar de onderdrukking plaatsvindt. Dit systeem is gebaseerd op de productie en verkoop van
goederen om winst te behalen die slechts enkelen verzamelen. Tegenwoordig zijn vrouwen meer dan ooit massaal betrokken bij de productie en de enige hefboom om de eigenaren te chanteren is de staking: een collectieve en georganiseerde actie onder werknemers. Zo gingen in 1966 ongeveer 13.000 vrouwen die werkten bij de wapenfabriek Fabrique Nationale in Herstal 11 weken in staking met de slogan: "Gelijk loon voor gelijk werk." Ze behaalden een gedeeltelijke overwinning, maar die ervaring vormde de strijd van vrouwen in ons land. In 1974 leverde een nieuwe grote staking van slechts 3 weken veel meer op dan ze hadden gevraagd.
Tegenwoordig verdwijnt de herinnering aan dergelijke strijd, terwijl het nuttig zou zijn om van die ervaringen te leren. We moeten ons voorbereiden met een actieplan met duidelijke doelstellingen en de manieren om deze te bereiken.
Is het tot slot echt mogelijk om volledige emancipatie te bereiken binnen het kader van het kapitalisme?
Tot nu toe heb ik het expres gehad over het "verbeteren" van de situatie van vrouwen: ik zou liegen als ik je zou vertellen dat in deze maatschappij een oplossing voor genderongelijkheid mogelijk is, en we hebben tot nu toe al te veel leugens gehoord. Dit systeem maakt letterlijk winst uit genderongelijkheid, dus dit is een eindeloze strijd. De prestaties uit het verleden kunnen inderdaad gemakkelijk worden uitgewist door de agenda van de overheid. De kwestie van vrouwenemancipatie is een systemische en functionele handicap van het kapitalisme.
En voor mij is het duidelijk dat dit niet alleen een kwestie is die voortkomt uit gender: mannen zelf worden door het systeem geïnstrumentaliseerd en lijden ook onder het patriarchale geweld dat ze ook al sinds hun kindertijd ervaren. In plaats daarvan zijn mannen onze eerste bondgenoten in de strijd tegen het kapitalisme en we zouden ons allemaal onder één vlag moeten verenigen om een andere maatschappij op te bouwen.
