De twee goed opgevolgde algemene stakingen, de reeks spontane werkonderbrekingen en de reusachtige betoging in Brussel hebben het vuur aan de schenen van de regering gelegd. Deze geraakt meer en meer geïsoleerd. Ze beseffen daar in de Wetstraat dat een frontale aanval tot een regelrechte sociale explosie kan leiden. Daarom kiezen ze voor een aanpassing van hun tactiek zonder de algemene strategie te veranderen. De strategie blijft: het Generatiepact onverkort toepassen.
Hiervoor proberen ze enerzijds het Generatiepact te vergrendelen door het op een ijltempo in een kaderwet te gieten en de uitvoeringsbesluiten uit te werken. Betonneren noemen ze dat. Zo willen ze de vakbonden en de grote protestbeweging voor een voldongen feit plaatsen. Vervolgens verleiden ze de vakbondsleidingen tot blijkbaar onweerstaanbare onderhandelingen. Onderhandelingen is niet echt het goede woord.
Tijd winnen is het ordewoord van de regering
De vakbonden worden gelokt in een tripartiete commissie met de bazen en de regering. Daar mogen ze meewerken aan de uitvoering van het Generatiepact. Het kader moet overeind blijven maar de vakbonden mogen mee beslissen hoe het moet geslikt worden door de achterban. De vakbondstop hoopt op die manier toch iets uit de wacht te slepen. In de Nationale Arbeidsraad krijgen de vakbonden nog eens twee maanden tijd om advies te geven over het Generatiepact. Op 1 januari 2006 moet alles in kannen en kruiken zijn. De socialistische ministers Onkelinx en Vanvelthoven worden ingezet om de vuile karwei op te knappen terwijl Verhofstadt op tournee zit in Azië. Laurette Onkelinx verklaart dat er over ‘alles’ kan gepraat worden maar dan binnen het kader van het bestaande Generatiepact.
Dat is wat sommigen de ‘openingen’ noemen die de regering heeft toegestaan. Een opening zien wij ook. Die van het gapende gat van de valkuil die de regering graaft voor de vakbonden. Want Verhofstadt zegt duidelijk dat er geen marge is voor onderhandelingen. De Franstalige rechtse krant La Libre Belgique vatte het manoeuvre van de regering als volgt samen: de vakbonden voor een voldongen feit plaatsen en de mensen demobiliseren door de neponderhandelingen te rekken.
Enkel vertrouwen op eigen mobilisatie
Sommige vakbondsleiders zien de gevaren in. Daarom hebben de rode en groene metaalbonden een nieuwe algemene staking aangekondigd op 25 november waaraan andere sectoren zich kunnen aansluiten. Herwig Jorissen, de leider van de socialistische metaalbond, denkt het volgende. “We stellen vast dat de eerste signalen die vanuit regeringskringen komen nog altijd onvoldoende en dubbelzinnig zijn. Er zijn verschillende punten voor ons prioritair: behoud van CAO's op 55, 56 en 57 jaar, herziening van de maatregelen inzake herstructurering, geen sanctionering van arbeiders die het slachtoffer werden van herstructureringen en geen beschikbaarheid voor de arbeidsmarkt voor bruggepensioneerden.”
Deze houding neemt niet weg dat de drie grote vakbonden zich bereid hebben verklaard om aan tafel te gaan zitten met de regering om mee te werken aan de uitvoering van het Generatiepact! Dit is volgens ons een vergissing. Zolang de hele filosofie achter het pact overeind blijft, namelijk de verhoging van de activeringsgraad van oudere werkers, de afbouw van het brugpensioen, de vermindering van patronale lasten enzovoort zitten we als vakbond in een valstrik.
Daarom denken wij dat de vakbonden hun standpunt moeten herzien, uit die tripartiete commissie stappen en verder steunen op de mobilisatie van de werkende bevolking voor de terugtrekking van het Generatiepact. Een 48-urenstaking zou de volgende stap moeten zijn in een actieplan van de vakbonden.
