Deze nacht werd het zogenaamde ‘Solidariteitspact tussen de generaties’ goedgekeurd door het parlement. De tekst werd gestemd ‘meerderheid tegen de oppositie’ zoals dat in de media heet. Maar eigenlijk is dat gelogen. Alle volksvertegenwoordigers van de regeringspartijen, VLD, SP.a, PS en MR stemden voor en de oppositie onthield zich op vier stemmen na.
Juister is het daarom te zeggen dat het Generatiepact werd goedgekeurd door de ‘parlementairen tegen het volk’. Zelden is het contrast tussen de mening van de 150 parlementairen en deze van de bevolking zo sterk geweest. Zelden heeft het parlement zo verwijderd gestaan van de publieke opinie. De naam ‘volksvertegenwoordigers’ zijn ze niet waard.
Wat een verschil tussen de meningen die je in het parlementair halfrond hoort en wat je in de bedrijven hoort! Er loopt een diepe breuk door België. Want de luttele wijzigingen ten spijt blijft het Generatiepact onverteerbaar voor de grote meerderheid van de werkende bevolking en hun gezinnen. Gedurende de twee maanden dat er breed actie werd gevoerd, hebben de vakbonden een monsterverbond moeten trotseren van de regeringspartijen, de rechtse oppositie, alle media, de studiebureaus, het intellectuele establishment, de patroons groot en klein aan beide kanten van de taalgrens, het gerecht, advocatenkantoren, deurwaarders en de politie. De hele gevestigde orde weerde zich tegen de rebellie van de ‘kleine man en vrouw’. Incluis de leiding van de socialistische partijen, die helemaal ingekapseld is in dit systeem.
De twee algemene stakingen, de regionale stakingen, de reuzenbetoging in Brussel en de talrijke spontane bedrijfsstakingen hebben de mening van de werkende bevolking overduidelijk gemaakt. Op de vooravond van de eerste algemene staking van 7 oktober onthulde een peiling in een rechtse krant in Vlaanderen dat drie op vier Vlamingen de doelstellingen van het ABVV steunden!
Met deze stemming in het parlement wil de regering de arbeiders en bedienden demoraliseren. “Je mag staken en protesteren zoveel je maar wil, maar wij doen ons goesting”, is de boodschap. “Jullie zijn slechts een kleine minderheid en wij vertegenwoordigen het algemeen belang”, klinkt het in de Kamer. Op de vooravond van Kerstmis is alles weer rustig in het land.
Maar is dat wel waar? Als ze denken dat hiermee de kous af is, vergissen ze zich schromelijk. Ja, de vakbondsacties tegen het Generatiepact zijn afgeblazen, maar dat betekent niet dat de maatregelen goedgekeurd worden door de werkende klasse. De verwerping ervan ligt diep, zeer diep. Zo diep dat het niet kan weggestemd worden door het parlement. Onder de werkende klasse is het besef gegroeid dat er een einde moet komen aan het beleid van permanente afbouw van de sociale rechten en de verslechtering van de arbeidsomstandigheden.
Knarsetandend hebben veel arbeiders en bedienden de verhoogde werkdruk ondergaan in de laatste jaren. Herstructureringen werden opgevangen door de enige sociale bumper, waarover de vakbonden beschikten, het brugpensioen. Deze stakingsbeweging maakt duidelijk dat vele mensen op de werkvloer dat niet meer pikken en bereid zijn de strijdbijl weer op te graven. Overheersende ideeën van het beleid (actieve welvaartstaat, vermindering patronale lasten enzovoort) worden niet enkel door de doorwinterde militanten in vraag gesteld maar nu ook door ruimere groepen in de maatschappij. Dat is een verworvenheid van deze stakingsbeweging. Meer mensen kunnen het huidige beleid ‘plaatsen’ binnen een algehele aanval tegen de sociale zekerheid en de rechten van de werkende bevolking teneinde de winsten van de patroons op te krikken.
Het is opvallend dat er zo weinig gereageerd wordt door de regering en de andere partijen op de nieuwste armoedecijfers in het land. In dit rijke land is 15 procent van de mensen arm. Dat is anderhalf miljoen inwoners of de gemeenschappelijke bevolking van de twee grootste steden in het land, Brussel en Antwerpen. Tegenover de jaren ’90 is dit twee en halve keer meer armen. Moet er dan nog veel gediscussieerd worden over de pro en contra’s van de actieve welvaartstaat? Neen. Die is gewoon gebuisd. Meer en meer mensen zijn hiervan overtuigd.
Aan de basis en bij veel vakbondsleiders leeft het idee dat er vroeg of laat nieuwe acties zullen komen. Dit gevecht tegen het Generatiepact hebben we verloren. We zullen hier veel lessen uit moeten trekken. De vakbondstop hoopt nog wat uit de brand te slepen in de Nationale Arbeidsraad (NAR) met de discussies over de definitie van de ‘zware beroepen’, de gelijkgestelde jaren en over het tijdskrediet. Die hoop delen wij niet. Ten minste als de discussies in de NAR niet geschraagd zijn door een nieuwe mobilisatie.
Een Competitiviteitspact is in aantocht. Hiermee moeten de al zeer beperkte loonstijgingen in het gareel gebracht worden. De indexering van de lonen staat in het vizier. Deze kwestie ligt even gevoelig of zelfs nog gevoeliger bij de gewone mensen. Misschien denken ze daar aan de top van de regering en bij het patronaat: “Ze hebben zich murw gestaakt, ze zien het niet meer zitten, ze zijn op hun knieën, laten we er verder met de grove borstel door gaan.”
Dat ze maar oppassen met deze redenering. Indien de stakingsbeweging is uitgedoofd, heeft dit te maken met een gebrek aan perspectief niet met een gebrek aan actiebereidheid of de aanvaardig van het Generatiepact. Aan de top van de vakbond waren ze zich ervan bewust dat een verderzetting van de stakingsbeweging tot een regeringscrisis en een eventuele val van Verhofstadt II kon leiden. Zowel de top van het ABVV als deze van het ACV wensten niet zo ver te gaan. Vandaar dat de leiding van de vakbond (en niet alleen het ACV!) op de rem is gaan staan na de betoging van 28 oktober. Bovendien is er een nijpend gebrek aan alternatief. Onder de vakbondsleiding heerst veel fatalisme. In de feiten vonden de vakbondsacties geen positieve echo bij de top van de SP.a of de PS. Het ACV kreeg geen steun vanuit de CD&V, zelfs niet van de zogenaamde parlementairen van de ‘arbeidersvleugel’. De stakers en de betogers van de ‘rood-groene oktober’ voelden zich verweesd.
Daarom is aan de basis SPa Rood ontstaan als een poging om een politieke uitdrukking te zijn van de syndicale revolte. SPa Rood is nog klein. Maar SPa Rood speelt een grotere rol dan haar numerieke sterkte doet aangeven. In de volgende periode komt er ongetwijfeld opnieuw strijd. Maar op een hoger niveau. De nieuwe strijdbeweging zal niet starten op het niveau van september 2005 maar op het niveau van december 2005. Met een kritischer instelling. Met een sterkere drang een antikapitalistisch alternatief uit te bouwen.
