De Volkswagen Groep heeft dinsdag haar kaarten op tafel gelegd. De Golf-productie verhuist naar Duitsland en de fabriek van Vorst wordt een grote KMO.
De achtergrond is intussen bekend. De VAG Groep kampt met een overcapaciteit in de Volkswagendivisie en moet tezelfdertijd haar winstgevendheid herstellen. De Duitse vakbond IG Metall heeft een toegeving van formaat gedaan: arbeidsduurverlenging zonder loonstijging in ruil voor jobzekerheid in de Duitse fabrieken van Mösel en Wolfsburg. Bijgevolg moet Vorst het gelag betalen: min 4000 banen op een totaal van 5400. Er blijft in Vorst enkel nog een productie lopen van de Polo en de Lupo, twee kleine modellen met een lage winstmarge (goedkoop) en een kleine productiehoeveelheid. Kortom, geen toekomst voor de vestiging aldaar.
De woede van de arbeiders is meer dan legitiem. Ze hebben de laatste jaren een drastische productiviteitsverhoging uitgezweet (harder werken met meer flexibiliteit) en loonstijgingen afgestaan. De Belgische vestiging is niet minder winstgevend dan de anderen, integendeel. Maar in Duitsland bestaan er geen naakte ontslagen. Elk collectief ontslag verloopt via een ‘transfergesellschaft’ dat werkers gedurende één jaar begeleidt naar een andere job. Het is dus ginds veel moeilijk te ontslaan en dit bewijst nog maar eens dat een sterke regelgeving een bescherming is voor jobs en niet omgekeerd. Op voorwaarde natuurlijk dat ze veralgemeend wordt! Deze reden is evenzeer van tel als het feit dat VW Vorst minder weegt binnen de interne machtsevenwichten die vakbond en directie moeten respecteren samen met de aandeelhouders.
De achtergrond
De multinational haalt haar doelstelling niet. De grootste automobielconstructeur worden op wereldvlak is mislukt. De fusie van vier merken (VW, Audi, Seat, Skoda) en de alliantie met Porsche is een commerciële mislukking. Volkswagen heeft als merk ingeboet aan marktwaarde. Het delen van onderdelen en platforms met andere mindere merken, trekt VW naar omlaag. Waarom immers een Volkswagen kopen? Te meer dat het meest verkochte model relatief oud is (we zijn aan de vijfde generatie van de Golf). Seat of Skoda hetzelfde bieden maar goedkoper? Enkel Audi blijft dus als merk overeind. De merken hebben elkaar gekannibaliseerd en uiteindelijk wenst de VAG Groep de prijs van haar megalomane keuzes af te wentelen op de werkers.
Alle automobielconstructeurs kampen met hetzelfde probleem. Proberen winst te blijven maken op stagnerende afzetmarkten. De concurrentieoorlog is verschrikkelijk en het beheersen van de productiekosten (arbeid en kapitaal) is sinds meer dan vijftien jaar bezig. Lean production, delen van stukken en onderdelen, uitbesteding, flexiwerk en werkintensivering hebben gedurende enige tijd nog wat ruimte gegeven voor winstvorming. Maar de kwetsbaarheid blijft.
Banenbehoud voor iedereen
De werkers van Vorst mogen hiervan niet de prijs betalen. De Duitse multinational mag dan hoofdaandeelhouder zijn, ze hebben via hun Belgisch filiaal heel wat overheidssteun en fiscale voordelen gekregen (via hun coördinatiecentrum). Om nog maar te zwijgen over de overheidsteun inzake investeringen in het automotive-park. Deze geldsommen moeten teruggevorderd worden! Met deze geldsommen kunnen de arbeidscontracten twee jaar behouden worden en kan gedacht worden aan een nieuwe toekomst, voor de werkers en voor de fabriek. Er kan met deze geldsommen ook een juridische zelfstandige productie-eenheid worden gevestigd, met overheidsparticipatie in verhouding tot de geleverde financiële steun. Dergelijke productie-eenheid kan voor verschillende merken produceren. In Tsjechië is er wel een fabriek die zowel voor Skoda, Peugeot, Citroën als Toyota functioneert. Voor ingenieurs is dit geen probleem! Dat er dan eens wordt nagedacht over goedkope milieuvriendelijke auto’s die gehuurd of gekocht kunnen worden.
Intussen is de actie van de werkers van Volkswagen het startpunt van een brede solidariteit die ook de regering onder druk moet zetten om overheidssteun terug te vorderen. Heel de Belgische vakbeweging zou achter deze eis moeten gaan staan. Ook is een bedrijfsbezetting aangewezen om aan te tonen dat er geen enkele job verloren mag gaan. Net zoals het bezetten van het wagenpark tussen Leuven en Diest een belangrijk wapen is dat druk kan uitoefenen. De werkers van Volkswagen hebben meermaals aangetoond hoe strijdbaar ze zijn. Vandaag is deze strijdbaarheid een troef!
