Het Antwerpse stadspersoneel staakte op 29 september én op de nationale actiedag van 6 oktober. We interviewden via mail ACOD-afgevaardigde Lin van Rompaey over de redenen achter deze stakingen.
Vonk: Wat was de inzet van de staking van het stadpersoneel van Antwerpen? Er is sprake van zoiets als een rechtspositieregeling. Dat is nogal ondoorgrondelijk voor de doorsnee burger.
Lin: De inzet van de staking op 29 september, maar ook op 6 oktober was voor het stadspersoneel inderdaad de rechtspositie. Voor de modale burger zal dit wel een ingewikkelde materie zijn. Een ambtenaar met een vaste job heeft geen contract, maar in de plaats hiervan zijn er wettelijke bepalingen. Die zijn vorig jaar gewijzigd, niet altijd op positieve wijze.
We hebben hiertegen gestaakt op het niveau van Vlaanderen, maar bakzeil gehaald. Nu wordt die rechtspositie dus uitgevoerd op het niveau van de gemeenten en zo ook in de stad Antwerpen.
Vonk: Welke negatieve dingen zitten hierin?
- Geen overurentoeslag meer. Je werkuren worden per vier maanden bekeken en pas als je dan meer dan 38 uur per week gemiddeld hebt gewerkt, krijg je een vergoeding voor overuren. Maar... je bent verplicht de te veel gewerkte uren binnen de vier maanden terug op te nemen! Dus die toeslag krijg je de facto nooit meer.
- Geen "vormingsplicht" meer. Dus ook geen druk op de werkgever om je recht op vorming te geven.
- Geen vergoeding voor gezinsonvriendelijke uren 's avonds meer. In Antwerpen kreeg je als je tot 22 uur moest werken die dag de uren tussen 18 en 22 uur een avondvergoeding. Die vervalt nu. De nachtvergoeding wordt pas betaald vanaf 22 uur en bedraagt nog slechts 25 procent in plaats van 50 procent.
- De evaluatie wordt veel subjectiever, door minder controle op de chef, namelijk slechts 1 in plaats van 2 "evaluatoren".
- In Antwerpen gooit men nog eens extra olie op het vuur door het personeel terug jaarlijks te beoordelen in plaats van tweejaarlijks.
- En de ontslagperiode van personeel van de stad wordt verkort, onder de minima van bedienden in de privé. Daar is het 3 maanden per schijf van 5 gewerkte jaren. Een oudere werknemer krijgt vandaag nog een jaar tot anderhalf jaar ontslagperiode. In het nieuwe systeem is het maximum 6 maanden! (1 maand per schijf van 5 gewerkte jaren) Je kan je wel voorstellen wat de bedoeling is van deze combinatie! Vooral als je weet dat de oudere werknemers niet enkel duurder maar ook wel eens kritischer over het stadsbestuur kunnen zijn.
- Behalve de rechtspositieregeling neemt het stadsbestuur meteen de gelegenheid te baat om onze werkuren te wijzigen. Zowel wat betreft het aantal te werken uren per jaar, dat werd opgetrokken tot 1611 uur voor iedereen, als het aantal vrije dagen, dat werd verminderd met acht voor jongere werknemers tot vijftien voor iemand van 64 jaar, als je alles bij elkaar telt.
- En dan als kersje op de taart bedacht het stadsbestuur voor heel wat diensten een andere arbeidsregeling. Wij kregen in de bibliotheken meer en langere zaterdagen, ongemakkelijke zondaguren, werkdagen tot 18 uur. Ook op andere loketdiensten klaagt men over de ingreep in het privé-leven. Oorzaak is dat het stadsbestuur weliswaar naar buiten wil komen met diensten die altijd meer open zijn, maar dat ze dit cadeautje voor de burgers laat betalen door het personeel. Dit met de vrije uurtjes die ieder van ons voorbehouden had voor zijn gezin, zijn vrijetijdsbesteding, zijn sociaal leven. Mensen die tien, twintig jaar of meer soms bij onze diensten werken worden plotseling geconfronteerd met huizenhoge problemen: ze kunnen hun kinderen niet meer afhalen op school want er is geen nabewaking tot halfzeven (we moeten tot 6 over 6 werken). Jongere mensen treft hetzelfde wat betreft het afhalen van hun baby's in de kinderopvang. Een collega van wie de partner 's nachts werkt, hoort opeens dat ze zelf hele zaterdagen zal moeten werken en geregeld op zondag, terwijl dit de enige momenten zijn dat deze mensen elkaar zien. Mensen richten hun leven in naar de werkomstandigheden die hun job hen biedt en dan opeens worden deze afspraken eenzijdig veranderd.
Vonk: De staking bleek een succes te zijn. Nochtans deed een andere grote vakbond, het ACV, niet mee. Hoe breed was de opvolging van jullie stakingsoproep?
De mensen zijn al maanden erg gedreven om in actie te gaan. De mensen van ACV waren gefrustreerd dat ze niet mee in actie konden gaan op 29 september. De afwezigheid van een gemeenschappelijk vakbondsfront maakte dat ook een aantal van onze leden niet meestaakten, maar toch waren heel wat diensten gesloten of werkten met beperkte dienstverlening. Op 6 oktober - in gemeenschappelijk vakbondsfront - vlogen ze er dan meteen mee in. Dit maakte dat heel veel stadsdiensten gesloten waren die dag. Zwembaden, stadskantoren, bibliotheken, je kon bijna nergens terecht. En het vuilnis bleef op straat staan.
Vonk: Krijgen jullie steun van de SP.a of van socialistische gemeenteraadsleden?
Van Frank Hosteaux hebben we steun gehad in de aanloop naar deze periode. Hij kwam ten voordele van ons tussen in een gemeenteraadscommissie. Maar de fractie heeft bepaald dat nu Eva Wuyts de expert is op dit gebied en blijkbaar de enige die het woord mag nemen. Ze heeft de ontslagvergoeding van 1 maand per gewerkte schijf van 5 jaar bepleit! En... ze dacht oprecht dat wij blij zouden zijn! Van sp.a onder burgemeester Janssens moeten wij niks verwachten dus.
Vonk: Jullie hebben het werk neergelegd op maandag 6 oktober. Dat viel samen met de nationale interprofessionele actiedag van de vakbonden. Hebben jullie dan ook een koopkrachtprobleem?
We hebben deze twee items gekoppeld aan elkaar. Onze koopkracht wordt inderdaad verminderd. We zijn per jaar 60 uur meer aan het werk en verdienen geen euro meer, dus ons uurloon wordt verminderd. Door het wegvallen of verminderen van een aantal vergoedingen gaat het voor sommige stadspersoneelsleden inderdaad om flinke sommen. Op dit ogenblik krijgen voltijdswerkenden nog 50 procent toeslag vanaf het derde overuur op zaterdag. Volgend jaar wordt alles "reguliere werktijd" en voorziet men een toeslag voor zaterdagwerk van slechts 25 procent.
Over het wegvallen van de avondvergoeding kreeg ik een mailtje van een zwembadredder: "Wat echt een schok is, is te lezen dat we onze avondvergoeding kwijt spelen... Dit scheelt ons nog eens 140€. Waar ik als "d" redder ongeveer 1300€ netto heb, vallen we dan terug op ongeveer 1150€. Als je weet dat wij met onze semi-continu echt een zware uurrooster hebben vinden we dit na al die jaren plichtsgetrouwe dienst "stank voor dank"; we voelen ons regelrecht bestolen."
En dan blijven we met de hopen gezinsonvriendelijke uren zitten. Daarvoor zouden we een behoorlijke compensatie willen, zodat we bijvoorbeeld eens een extra uitje met het gezin kunnen maken of tijd kopen door onze strijk naar een strijkatelier te brengen.
Vonk: Bedankt voor dit interview en succes met jullie strijd!
