De vrijheid tot actie voeren

Wij zijn zo hard vragende partij om bij Europa te horen, maar als het op de rechten van de mens aankomt dan blijkt de Europese droom voor sommige partijen meestal veraf.

De vergelijkingen die over de vrijheid tot actievoeren worden gemaakt aangaande minimum dienstverlening zijn verkeerd, net zoals het verhaal dat men weergeeft over stakingen en de bijhorende piketten. Men verwijst voor de minimum dienstverlening naar sectoren zoals de chemie en de petroleum. Deze minimumdienstverlening staat dan ook in het teken van de veiligheid want er zitten immers nog steeds gevaarlijke producten in installaties. Waar is het veiligheidsprobleem als een trein niet vertrekt of een vliegtuig niet kan op stijgen?

In het verleden hebben wij op de Total-raffinaderij ooit ten tijde van een staking het "piket" verlaten om ondersteuning te bieden tijdens een alarm op de raffinaderij. Als de situatie veilig en onder controle was ging men verder met de actie maar men was er wel op het moment dat het bedrijf de mensen nodig had. Dit gewoon om aan te tonen dat werknemers wel degelijk inzitten met hun bedrijf, zelfs al zijn ze dan in actie!

En dat werknemers inzitten met hun bedrijf wordt dagelijks bewezen. Bij AGFA zijn elk jaar tientallen dagen van technische werkloosheid. En in andere sectoren, zoals de metaal, was men bereid om langer te werken aan hetzelfde loon. Werknemers doen nu eenmaal inspanningen als het gaat om het behoud van hun job en hun bedrijf. Ook dat wordt door velen vergeten precies.

En het zijn die werknemers die dan ook heel goed beseffen dat de vrijheid op actievoeren niet zomaar kan worden aangewend. En daarom begint alles met sociaal overleg. Om niet tot de vrijheid op actievoeren te moeten overgaan dient het sociaal overleg echter op een gezonde en eerlijke manier te verlopen.

En daar wringt het schoentje. Bij een vestiging van een internationaal technologiebedrijf in België verbroken de werknemers het voorbije jaar alle voorgaande productiecijfers, omzetcijfers... Meer dan er was vooropgesteld door het management! Alle records werden gebroken. Er was echter één probleem. De verhouding van de dollar ten overstaan van de euro zorgde ervoor dat er minder winst werd gemaakt dan verwacht. Lees minder winst, nog steeds geen verlies dus maar wel winst! Uiteindelijk koos dat bedrijf om mensen te laten afvloeien. Diezelfde mensen die wel het voorbije jaar alle records hebben verbroken, werden nu geslachtofferd in de naam van "we maakten minder winst dus eigenlijk hebben we verlies". Wie begrijpt die redenering vragen wij ons af? En laat het duidelijk zijn, dit bedrijf is geen alleenstaand geval.

Over zulke zaken horen we de politiek natuurlijk nooit. Bedrijven die winst maken en herstructureren om nog meer winst te maken. Waar is het innoveren naartoe? Het ondernemen dat moet zorgen voor meer winst en meer arbeidsplaatsen? Winsten opsmukken met nog meer lastenverlagingen dat is het enige dat men blijkbaar nog kent.

Mensen horen en lezen dat ook. En diezelfde mensen zijn zich ook terdege bewust van de situatie waarin hun bedrijf zich bevindt. Die weten ook dat er sociaal overleg gebeurt tussen werkgevers en de vakbonden. En dit overleg duurt meestal weken en maanden. Soms met succes voor beide partijen maar soms loopt het overleg ook vast. En dan is het enige drukkingmiddel dat die werknemers hebben de vrijheid op actievoeren. Maar dan is men dus wel al weken tot zelfs maanden aan het onderhandelen om dit te voorkomen.

En die discussie is nu eenmaal niet terug te brengen tot het recht op werken van het individu. De meerderheid beslist en de minderheid heeft zich daar aan te houden. Zo zijn de regels van het spel, zo zijn de regels van democratie. Als morgen Open VLD een wet goedgekeurd krijgt en vanuit de oppositie stemmen enkele partijen tegen, geldt die wet dan alleen voor mensen van Open VLD? Natuurlijk niet. Zo is het ook met de vrijheid op actie voeren. Een minderheid kan en mag zijn wil niet opleggen aan een meerderheid.

En het drukkingmiddel van actie voeren is nu eenmaal gericht op het toebrengen van financiële schade. En dat drukkingmiddel moet gevrijwaard worden als men de vrijheid op actie voeren wil vrijwaren. De strijd gaat op zulke momenten tussen de werknemers en de werkgever. Voor de werknemers tellen de afspraken van het collectief, en die worden nageleefd. En soms wordt het collectief ondersteund met solidariteit vanuit andere bedrijven. Werkgevers plaatsen nu echter het individu boven het collectief. Hoe oneerlijk is de strijd tussen werknemers en werkgever als rechters zich gaan uitspreken tegen hen en als politiediensten hardhandig optreden? Hardhandig optreden op terrein waar zij zelf niets te zoeken hebben, waar zij niets van de achtergrond kennen, laat staan van de gemoedstoestand van diegene aan het piket. En dat allemaal onder de noemer van enkele individu's, de zogenaamde werkwilligen. Het betoog van werkwilligen is dan ook geen eerlijk betoog.

Net zomin dat de minimumdienstverlening een eerlijk betoog is. Als er morgen een minimum aan treinbestuurders dient te zijn, of een minimum aan vlieghavenpersoneel waardoor er geen hinder meer is, dan is er ook geen drukking meer. Dan is het actievoeren en de vrijheid hierop gedaan. Dan legt men de Europese wetgeving, alsook de rechten van de mens, naast zich neer.

Men ontneemt met andere woorden de werknemer zijn laatste redmiddel om de sociale onrechtvaardigheid waarover het dan gaat recht te zetten. Die werknemer die maar al te goed beseft of er op dat moment gebruik kan worden gemaakt van het recht op actievoeren. Men verschuift alle kracht compleet naar de werkgevers. Waarom zouden werkgevers nog mee doen aan sociaal overleg? Wat zou bedrijven beletten om allemaal te handelen zoals het technologiebedrijf? Waarom nog collectieve afspraken maken? Een werkgever zal zeggen: dit is het en de werknemer zal het maar moeten slikken.

Syndicale delegaties TOTAL Raffinaderij en AGFA Gevaert