Op 9 juni is de sector van de non-profit weer in actie gekomen. 16.000 betogers trokken aan de alarmbel en kwamen in Brussel op straat. Ze eisten een meerjarenplan, dat tegemoet komt aan hun eisen voor meer koopkracht en personeel. De 'witte woede' laait opnieuw op.
De inzet?
De inzet is een vermindering van de werkdruk, meer personeel en een verbetering van het inkomen van de werknemers. De babyboomgeneratie zal de komende jaren met pensioen gaan. Het aantal actieve mensen vermindert en het aantal zorgbehoevenden neemt toe. De sector staat daarmee voor grote uitdagingen, waarvan de vergrijzing niet de minst belangrijke vormt. [1]
Het vertaalt zich in een nijpend tekort aan verzorgend personeel en een enorme werkdruk. Een te hoge werkdruk is nefast voor de gezondheid en is een belangrijke oorzaak van psychische klachten (depressies en zelfs zelfmoord), burn-outs, chronisch vermoeidheidssyndroom, spier- en gewrichtsproblemen. Zestien procent van de hart- en vaatziekten bij mannen en 21 procent bij vrouwen vinden hun oorzaak in stress. Ruim één op vier werknemers in de EU heeft overigens last van stress.[2] Het zogenaamde toyotisme heeft, in een streven naar nog meer performantie, de 'dode tijd' verbannen... waardoor de boog voortdurend gespannen staat.[3] De tijd die goede zorg veronderstelt is al lang verdwenen. Ziekenhuizen werden fabrieken. De zorgsector kent bovendien veel avond-, nacht- of weekendwerk. De combinatie met het gezinsleven is daarenboven voor vele zorgverstrekkers bijna 'moordend'. De verloning staat al lang niet meer in verhouding tot de slechte werkomstandigheden. De overheid kent het probleem maar zet niet in op voldoende bijkomende middelen om betere arbeidsomstandigheden mogelijk te maken (groeinorm 4,5 procent). Integendeel, de sector moet ook een duit in het zakje doen, om de rekening van de bankencrisis te betalen. De regering heeft wel massaal veel geld over voor banken maar niet voor gezondheid en welzijn.
De oorzaak?
Besparingen ten gevolge van de bankencrisis kunnen daarbij niet ten koste gaan van het welzijn van mensen. De maatschappij moet blijven inzetten op zorg en welzijn. De zwakkeren vallen daarbij als eerste uit de boot. De werknemers betalen opnieuw de rekening. Nochtans zijn zij niet de oorzaak van de crisis, inherent aan het kapitalisme dat crisissen genereert en reproduceert.
Het kapitalisme wil de overheid laten bezuinigen. Te veel overheid is het probleem... en privatisering en commercialisering moeten opnieuw de oplossing brengen. Het neoliberale Europa dicteert en controleert (de begroting). De non-profit heeft al langer te maken met een toenemende liberalisering (o.a. door de fameuze Bolkensteinrichtlijn). Een dualiteit in de zorgverlening is er het logische gevolg van. Dat wil zeggen dat de kapitaalkrachtigen zich extra kunnen verzekeren en kunnen beroepen op kwalitatieve zorg, maar de meerderheid van de bevolking niet. De zorg (en sociale zekerheid) zal verder afkalven indien er geen protest is.
We shall overcome?
Indien de overheid niet inzet op extra personeel en kwalitatieve arbeid, zal wellicht een golf van nieuwe betogingen en stakingen volgen in het najaar. De witte woede is dus veel meer dan alleen het gevolg van de ongenoegens op de werkvloer. Ze vormt tevens een verzet tegen het kapitalisme... en een pleidooi voor een solidaire samenleving waarin een goede zorgverstrekking voor iedereen een democratisch recht vormt. Onrealistisch? Neen. Solidariteit met de acties en een politieke vertaalslag zijn nodig want een andere maatschappij is maakbaar. Lang leve het socialisme!
Eindnoten
[1] Bijvoorbeeld op de website van Welzijnszorg Kempen wordt het probleem scherp gesteld: "De veroudering van onze bevolking is het meest in het oog springende voorbeeld dat er in de toekomst meer zorg nodig is. Terwijl er nu in ons arrondissement ca 16.000 mensen ouder dan 80 jaar zijn, loopt dit op naar bijna 27.000 in 2025. Een stijging van 3,69 procent tot 6,14 procent van de totale bevolking. Hoe ouder een mens wordt, hoe meer zorgen hij nodig kan hebben." http://www.welzijnszorgkempen.be/actua/105-krapte-op-de-arbeidsmarkt-in-de-zorgsector.html
[3] Staf Henderickx en Hans Krammisch "Dokter, ik ben op. Over werkstress", epo, 239 p.
