Zij die een dag strijden zijn goed.
Zij die een jaar strijden zijn nog beter.
Zij die verschillende jaren strijden zijn uitstekend.
Maar zij die hun leven lang strijden, zijn onvervangbaar.
(Bertolt Brecht)
Vonk startte in Oostende. In 1974 miste een Engelse jongsocialist en lid van de Militant zijn boot naar de krijtkust van Dover. Hij belde aan bij Yves Miroir, een andere jonge socialist, voor onderdak en kwam met hem de hele nacht in een boeiende discussie gewikkeld. Uit dit toevallige contact groeide het project Vonk, tijdschrift van de marxisten in de socialistische beweging. Vanaf toen werkten we als de Belgische poot van wat nu de International Marxist Tendency is.
Ons socialisme gelooft niet in de reformistische aanpak van de kwalen van het kapitalisme, in tegenstelling tot de leiding van de BSP, de SP.a en van de vakbonden. Binnen het kapitalisme is er geen grondige oplossing mogelijk voor uitbuiting, onderdrukking en de verloedering van de natuur. Wij staan sinds het begin voor een revolutionair socialistisch koers bevrijd van het stalinisme in al zijn vormen. Dit is wat we sinds het eerste nummer met veel geduld hebben uitgelegd.
De groei van Vonk was eerst nogal wankel. Het blad kwam gedurende de eerste jaren slechts een paar keer uit. Alles veranderde met een paar studenten op de VUB in de Actief Linkse Studenten die een aanzienlijke rol ging spelen in de strijd tegen de verdubbeling van het inschrijvingsgeld. Hier vormde zich een kern van jonge marxisten.
Snel geraakten ze betrokken bij de verhevigde klassenstrijd van de jaren '80 in eigen land maar ook internationaal. 'Vonkisten' animeerden niet weinig afdelingen van de Jongsocialisten en wonnen aan invloed. De grote stakingen van deze periode (de septemberstaking van 1983 of deze van mei-juni 1986) waren een echte vuurdoop. Binnen de vakbonden kreeg Vonk zo zijn eerste solide steunpunten. In het Oostendse leidden de Vonk-militanten van het ABVV en de ACOD de facto de belangrijkste acties van 1983 en later.
Vonk aan de lont van de jongerenrevolte in 1986
Het waren ook jonge scholieren, actief bij Vonk, die de 'vonk' aan de lont gingen steken van de grote scholierenstaking van 1986. De campagne 'Op de bres, tegen Martens 6' organiseerde de eerste stakingen in Brugge. Later breidde dit, met het nationaal scholierencomité, uit van West-Vlaanderen tot heel België.
Zo kwamen we ook in contact met Franstalige scholieren in het Brusselse. Naar het voorbeeld van de Spaanse Sindicato de Estudiantes, bouwden ze de Etudiants FGTB (ABVV Studenten) om tot een heuse scholierenvakbond met militanten in tientallen scholen, vooral uit het technische en beroepsonderwijs. Unité Socialiste, het Franstalige alter ego van Vonk, werd geboren. In die tijd stak Vonk ook met verschillende Jong Socialisten-afdelingen de handen uit de mouwen voor de solidariteit met de staking van de Britse mijnwerkers. Snel groeide onze aanhang in de Jongsocialisten.
Een gedeelte van de leiding van de JS, hierin gesteund door de top van de partij, vreesde voor haar positie. Omdat ze niet in staat was onze ideeën te beantwoorden met politieke argumenten werd er een ware heksenjacht georganiseerd. De sterke posities die vooral in Antwerpen waren uitgebouwd, waren een doorn in het oog van de rechterzijde in de partij. Een reeks ontbindingen en uitsluitingen volgden, zoals die van de zeer bedrijvige JS-afdeling van Antwerpen, waar Erik De Bruyn actief was.
Mensen kan je uitsluiten, ideeën nooit
De SP-afdeling van Oostende werd ook ontbonden. Maar ideeën kan je niet uitsluiten of ontbinden. Vonk ging verder met haar activiteiten onder jongeren, in de vakbond en in de SP. In de jaren 90 organiseerden onze Antwerpse kameraden zeer actieve antifascistische campagnes naar aanleiding van de Zwarte Zondagen.
Verschillende campagnes volgende elkaar op: CASSA, voor Campagne voor de afschaffing van de Schuld van Antwerpen, deelname aan de strijd tegen het Globaal Plan, de emblematische strijd tegen de sluiting van de Forges de Clabecq. Deze laatste campagne zorgde voor onze doorbraak in Tubize, waar later Fabian Defraine werd verkozen in de gemeenteraad. De Witte Beweging hebben we met onze acties en ideeën ook rood proberen te tinten.
Een jaar na de afzetting van de rechter Connerote organiseerden we met de jonge Scholierenvakbond in Antwerpen een actiedag onder het thema 'geen nieuw jaar onrecht'. Het nieuwe millennium startte voor ons onder het gesternte van de internationale solidariteit. Latijns-Amerika was in beweging. We vervoegden een internationale campagne ter ondersteuning van de revolutie in Venezuela. Handen Af van Venezuela werd boven de doopvont gehouden in België.
Anti-imperialisme
De Antwerpse haven wordt gebruikt als militair logistiek platform voor de oorlog in Irak. Shipspotting komt op ons initiatief van de grond. De slogan 'Antwerpse haven wapenvrij' breidt snel uit tot 'Oostendse luchthaven wapenvrij' of 'Belgische spoorwegen wapenvrij'. Op dag X wordt er op talrijke plaatsen gestaakt door scholieren op basis van onze campagne voor een scholieren- en studentenstaking tegen het begin van de oorlog tegen Irak. Naar aanleiding van het bezoek van de Amerikaanse president Bush in ons land roepen we ook op tot lokale betogingen met de Anti-Oorlogscomités.
Met de strijd tegen het Generatiepact lanceren we samen met linkse socialisten en Erik De Bruyn, SP.a Rood, de vakbondsstem binnen de partij. Nadien steunen we de gooi naar het voorzitterschap van Erik De Bruyn. Een derde van de partijleden kiest voor Erik en een linkse koers. Met de Vlaamse verkiezingen van 2009 voeren we een zeer opvallende campagne opnieuw met Erik De Bruyn. Hij wordt net niet verkozen maar haalt wel een uitstekend score met 8000 voorkeurstemmen.
Met de crisis van het kapitalisme in 2008 opent zich een nieuwe periode waar massaprotest weer op de agenda staat. Het kapitalisme wordt op talrijke manieren in vraag gesteld. De opstandige betogingen en stakingen in Griekenland, de 'indignados' in Spanje duiden allemaal in een richting: dit systeem moet vervangen worden. Met Vonk gaan we verder in België en internationaal blijven we bijdragen tot de zo noodzakelijke revolutionaire verandering. Op naar de 500ste editie!
