De Iraakse toegevingen met betrekking tot de wapeninspecties zullen een nieuwe oorlog niet vermijden. Er zijn openlijk anti-Amerikaanse of op zijn minst voor de VS onbetrouwbare regimes aan de macht in Venezuela, Libië, Irak, Iran en volgens de nieuwste Amerikaanse opvattingen, ook Saoedi-Arabië. Dat is onverdraaglijk voor de imperialisten van de harde lijn die het Witte Huis en het Pentagon bevolken. Deze houwdegens hebben hun zinnen gezet op rechtstreekse militaire controle over de olievelden in het Midden-Oosten. Ze zijn bereid daarvoor de wereldvrede op het spel te zetten. Het wordt dus tijd om in België, Europa en de Verenigde Staten een anti-oorlogsbeweging op gang te trekken.
Bewandelen we daarbij opnieuw platgetreden paden die –tijdens de Golfoorlog in 1991 en de bombardementen op Joegoslavië in 1999- bewezen hebben nergens heen te leiden? Of durven we praten over een strategie die daadwerkelijk zand in het raderwerk van het imperialisme kan strooien? Volstaat het voor ons om op een zonnige zondag in Brussel te tonen hoe progressief of zelfs rrrrrrradicaal we zijn of willen we de moordende oorlogsmachine werkelijk stoppen?
Hard tegen onzacht
Opiniepeilingen in Europa en Noord-Amerika tonen aan dat het overgrote deel van de bevolking in mindere of meerdere mate tegen de oorlog gekant is. De Duitse kanselier Schröder (SPD) slaagde er in de peilingen maar niet in om boven zijn rechtse uitdager Stoiber (CSU) uit te komen tot hij duidelijk stelling nam tegen een invasie van Irak. Ook in de andere Europese landen is het potentieel voor een anti-oorlogsbeweging bijzonder groot.
Dit is echter geen onveranderlijk gegeven is. Als straks de eerste schoten gelost worden zullen niet alleen de media, maar ook de partij- en vakbondsapparaten gemobiliseerd worden om de oorlog te rechtvaardigen. Niet in de laatste plaats de sociaal-democratie, zoals we nu al zien in Groot-Brittannië.
Eerst zal wellicht een ‘incident’ met Irak worden uitgelokt, waaruit zal moeten blijken dat het nu echt wel zo niet verder kan. In een later stadium zullen alle middelen worden aangewend om de anti-oorlogsbeweging te marginaliseren en te verdelen. Indien nodig zullen mensen in diskrediet worden gebracht, zullen er ‘schandalen’ worden gecreëerd enzovoort. We leven dan zogezegd wel in een democratisch bestel, maar de economische, financiële en militaire krachten weten verdomd goed hoe ze de uitkomst van die democratie moeten forceren. Het zal hard tegen onzacht zijn deze keer, tenminste als de anti-imperialistische beweging het lef heeft om onzacht te zijn
Het platgetreden pad van Brussel-Noord naar Brussel-Zuid
Maar zover zijn we nog niet. Eerst zal een anti-oorlogsbeweging gestalte moeten krijgen. Ook dit proces is in Vlaanderen al in hoge mate geïnstitutionaliseerd, zoals het een moderne, stabiele democratie betaamt. Diverse organisaties zullen rond de tafel gaan zitten om een ‘breed front’ te vormen. Er zal een betoging, wellicht meerdere, georganiseerd worden die vertrekt vanuit Brussel-Noord en zich ontbindt in Brussel-Zuid, waar de autocars de betogers braaf weer naar huis brengen. Er zal gevraagd worden deze manifestaties ludiek te houden en liefst niet teveel rode vlaggen of politiek materiaal te vertonen, want dit zou mensen kunnen ‘afschrikken’. Sommige mensen worden immers nog altijd sneller afgeschrikt door een rode vlag in Brussel dan door een slachtpartij ergens ver weg.
Voor de mensen die uitgerekend die dag met de wagen op het De Brouckèreplein moeten zijn en dus door de betoging ‘gegijzeld’ zullen worden, is er helaas nog geen oplossing. Maar geen nood, ze is in de maak: in het ontwerp van de Nederlandse architect Koolhaas voor een nieuw Europees hoofdkwartier in Brussel is een verkeersvrij plein voorzien waarop we in de toekomst rustig kunnen manifesteren zonder dat iemand er nog hinder van ondervindt. De dictatuur van het kapitaal heerst welwillend en met de glimlach.
Of voornoemde rituelen de Amerikaanse moordmachine in het Midden-Oosten zullen tegenhouden is natuurlijk een retorische vraag. Als er genoeg betogers zijn zal de Belgische regering er op aandringen dat bij de bezetting van Irak de rechten van de mens worden gerespecteerd. Patrick Janssens kan dan met uitgestreken gezicht komen uitleggen dat het beter is erbij te zijn om de Amerikanen indien nodig op de vingers te tikken
Genoeg politieke science-fiction echter. De realiteit is immers altijd nog veel straffer, daar zal niemand na 11 september 2001 nog aan twijfelen.
Doorbreek de politieke consensus!
Het huidige politieke regime steekt goed in elkaar. Zo goed zelfs dat veel welmenende linkse activisten en vakbondsmilitanten er soms de moed bij verliezen. Toch is het systeem allesbehalve onkwetsbaar. Maar om het te raken is een doordachte strategie nodig. En een goede strategie baseert zich op de zwakke plekken van de tegenstander. Die situeren zich in de eerste plaats op het politieke vlak.
De anti-oorlogsbeweging zal politieke beslissingen moeten afdwingen. De politieke consensus rond een aanval op Irak doorbreken. Het helpt ons daarbij geen moer vooruit om alle Belgische regeringspartijen op één hoop te gooien en zichzelf pathetisch te profileren als het ‘alternatief’ zoals bijvoorbeeld de neostalinistische Partij van de Arbeid doet. Integendeel, dit bizarre ‘verschijnsel’ in het Vlaamse politieke landschap (de rest van Europa blijft er, op Noorwegen na, gelukkig van gespaard) verschaft nu reeds jaren bezigheidstherapie en vrijetijdsbesteding aan jongeren en arbeiders die een gezonde afkeer voelen tegenover het kapitalisme, maar maakt hen daardoor politiek onschadelijk. Daar bovenop contamineert zij elke beweging waar zij binnendringt met haar opportunistische, sektarische en marginaliserende standpunten. Voor de PVDA kan een standpunt tegen de imperialistische agressie van de VS bijvoorbeeld enkel een standpunt pro Saddam en zijn regime zijn. Steun aan de Palestijnse bevrijdingsstrijd kan enkel een standpunt pro Arafat zijn. Strijden tegen het racisme betekent voor hen de populist Abou Jahjah uitroepen tot een linkse leider enzovoort. Daarmee hypothekeert zij natuurlijk de wervingskracht van de anti-oorlogsbeweging en maakt het de tegenstanders gemakkelijk een operatie beschadiging tegen de beweging in haar geheel te lanceren.
Dat de politiek zwakke plek van het imperialisme zich in de eerste plaats in de SP.a (en, in veel mindere mate, Agalev) situeert zal voor deze mensen steeds een gesloten boek blijven. De politieke consensus rond een oorlog staat of valt met deze partijen. Ondanks decennia van voortdurende verrechtsing (recente en oppervlakkige tekenen van verlinksing, te wijten aan de naderende verkiezingen niet te na gesproken) blijft de SP.a door haar historische banden met de arbeidersbeweging het meest gevoelig voor de anti-oorlogssentimenten bij de bevolking. Ook de electorale basis van Agalev is erg anti-oorlogsgezind. Dit was bijvoorbeeld ook het geval tijdens de oorlog tegen Joegoslavië die grote spanningen veroorzaakte binnen de SP. Maar wanneer de anti-oorlogsbeweging er op dat ogenblik van seismische activiteit in de socialistische partij niet in slaagt een breekijzer te slaan in de zich openende barst, dan sluit deze zich na verloop van tijd onverbiddellijk(*). Wat we dus nodig hebben is een beweging die zich niet tot ‘de regering’ in haar geheel richt maar er zich specifiek op toelegt de socialistische coalitiepartner onder druk te zetten. Dit doe je natuurlijk nooit door een sektarische houding aan te nemen tegenover die partij en haar militanten maar door het ongenoegen bij de (kiezers)achterban vorm te geven en tot uitdrukking te brengen.
Het is daarbij niet eens nodig om lid te worden van de SP.a (hoewel dat wél kan helpen om nog efficiënter te zijn). Maar vermits er in de hervormde partijstructuren nog maar weinig plaats is voor leden, zullen dezen zich buiten die structuren moeten organiseren. In een beweging van socialisten tegen de oorlog bijvoorbeeld. Wat niet betekent dat we onze legitieme plaats in de partij niet blijven opeisen, integendeel.
Belgische havens wapenvrij!
Als we vanuit België werkelijk zand willen strooien in het imperialistische raderwerk dan doen we dat niet door solidariteitsdelegaties naar Irak te sturen of interviews af te nemen met de Iraakse Minister Buitenlandse Zaken Tarek Aziz, maar door te vermijden dat ons land op welke manier ook hand- en spandiensten zou verlenen aan heel de oorlogsonderneming.
Ondanks het bescheiden gewicht van België in de internationale politieke arena beschikken we toch over een strategische draaischijf: Antwerpen.
Antwerpen is namelijk de voornaamste transithaven voor de transatlantische trafiek van het Amerikaanse leger bij troepenontplooiïngen in Europa en het Midden-Oosten. Ook heel wat wapentransporten naar Afghanistan gaan via Antwerpen. Het is niet toevallig dat uitgerekend enkele weken geleden de Antwerpse procureur Bart Van Lijsebeth strenge straffen aankondigde voor al wie nog een weg van en naar de Antwerpse haven durft blokkeren. Uiteraard speelt hier ook een binnenlandse agenda maar de timing doet toch het aandringen vermoeden van de ambassade van een of andere niet geringe buitenlandse mogendheid...
SP.a senator Fred Erdman voelde zich trouwens genoodzaakt om justitieminister Marc Verwilghen daarover te interpelleren, onder druk van de socialistische dokwerkersvakbond BTB. Wat eens te meer onze voorgaande stelling bewijst dat -alle pogingen tot institutionalisering van sociale conflicten en 'normalisering' van het ABVV ten spijt- de klassenconflicten steeds weer doorheen de structuren van het ABVV en de SP.a breken, en deze partij ondanks alles anders blijft dan de anderen.
Als we dus meer willen doen dan enkel een radicale pose aan te nemen, dan betogen we binnenkort niet aan de trappen van de Brusselse beurs, noch in Kleine Brogel, maar wel in Antwerpen, Gent, Brugge en Oostende met de volgende, in het bijzonder naar SP.a en Agalev gerichte eisen:
* Belgische havens wapenvrij!
* Voor een syndicale boycot (dokwerkers, havenkapiteindiensten en andere personeelscategorieen) van het militaire transport (lossen, laden, loodsen en gebruik van andere infrastructuur) in de Belgsiche havens.
* België uit de NAVO, de NAVO uit België!
* Stop het embargo tegen Irak.
Vorm anti-oorlogscomité's in de scholen!
Het initiatief tot het vormen van zo’n radicale vleugel van de anti-oorlogsbeweging zal genomen moeten worden door de jongeren. Daarom roepen we op tot het vormen van anti-oorlogscomité’s aan scholen en universiteiten. Deze comité’s kunnen in de scholen het debat over de oorlog op de agenda zetten en allerlei acties voeren om te vermijden dat ons land, en bij uitbreiding Europa, op welke manier dan ook zou helpen bij een imperialistische agressie.
In de jaren zeventig scandeerde men: “Geen man, geen vrouw, geen cent voor het leger.” Daar voegen we nu aan toe: “Geen dokwerker, geen containerkraan, geen kaaimuur voor het imperialisme!”
(*) SP.a voormannen en -vrouwen zullen nu verontwaardigd rechtspringen en uitroepen: “Zie je wel, ze willen de partij verdelen!” Wel inderdaad, als de heilige ‘eenheid’ vereist dat we standpunten moeten slikken die nooit het onderwerp waren van intern democratische besluitvorming, en als die ‘eenheid’ zo misbruikt wordt om een misdadige politiek te voeren zoals het openlijk steunen van of het passief toekijken op een Amerikaanse invasie in het Midden-Oosten dan is het beter dat we de etterbuil opensnijden.
