Ploegenarbeid doe je niet voor je plezier. Het is niet voor niets dat ploegenwerk via een premiesysteem beter betaald wordt dan dagwerk (hoewel men aan dat verworven recht hier en daar ook al begint te knabbelen via systemen van onderaanneming en dergelijke). Deze financiële compensatie weegt echter niet op tegen de miserie die ploegenwerk op termijn kan veroorzaken. Ploegenwerk is in sommige sectoren van de moderne economie onvermijdelijk, denken we maar aan volcontinu verlopende processen of diensten die permanent verzekerd moeten blijven. Maar men zou beter stoppen met het uitdokteren van allerlei shiftexperimenten die er slechts op gericht zijn een maximaal rendement te halen uit mens en machine, zoals bv. de 10-urenshiften bij Opel Belgium te Antwerpen. Daarvoor betalen de betrokken arbeiders op termijn een zware tol, en bovendien betaalt heel de samenleving de stijdgende medische kosten. We spraken daarover met Hilde Spooren, verpleegster in het Jan Palfijnziekenhuis in Antwerpen.
Vonk: Hoe komen mensen met maagklachten bij jullie terecht?
HS: Zij worden doorgestuurd door de huisarts. Als mensen bij een huisarts komen met maagklachten dan geeft de dokter medicatie. Indien deze medicatie helpt dan betekent dit doorgaans dat er sprake is van een maagzweer. Om deze medicatie echter terugbetaald te krijgen van het ziekenfonds dienen zij echter doorverwezen te worden naar een ziekenhuis.
Vonk: Hoe krijg je een maagzweer?
HS: Een maagzweer wordt veroorzaakt door een samenspel van factoren. Een fundamentele factor is de aanwezigheid van een microbe die bij veel mensen latent aanwezig is en relatief meer voorkomt bij de arbeidersklasse. Je kan echter jaren rondlopen met zo’n microbe zonder er ooit last van te hebben. Het is echter op het moment dat je onregelmatig begint te leven en/of een aantal stressfactoren begint op te stapelen dat zo’n microbe aanleiding geeft tot een maagzweer.
Vonk: En ploegenwerk veroorzaakt zo’n stress?
HS: Ja, ik kan er geen exact percentage op plakken maar het valt op dat een belangrijk deel van mensen met maagklachten in ploegen werken. En het klassieke systeem vroege-late, of vroege-late-nacht, dat lukt nog wel een beetje, daar kan je met enig kunst- en vliegwerk nog een normaal sociaal leven op bouwen. Maar wie er helemaal in een knoop zit dat zijn wel de arbeiders van Opel Belgium. Zij zijn er met hun 10-urenshiften waarbij ze bij wijze van spreken midden in de nacht naar huis komen en met hun in de tijd onregelmatig verlopend schema wel héél slecht aan toe. Daarvoor moet je al een stalen maagwand bezitten om dat te overleven.
