Reeds enkele jaren bijt de organisatie VATUV (Verenigde Actiegroepen Tegen de Uitbreiding van het Vliegveld te Deurne) zich vast in het dossier van de Antwerpse luchthaven. Vooral de voorgenomen verlenging van de startbaan is een doorn in het oog van VATUV. Op het politieke vlak wordt het verzet vooral gedragen door de BSV (Beweging voor Sociale Vernieuwing) van Patsy Sörensen, hoewel recent ook de SP zich uitsprak tegen de verlenging. Op 24 oktober zal het protest uitmonden in een betoging. Daarom even een korte schets van de problematiek rond Deurne Luchthaven.
De Deurnese luchthaven is geen hoogvlieger: in een tijdspanne van 22 jaar telde Deurne één derde van het aantal passagiers van Zaventem in 1994 alléén. Ook de luchtvrachttrafiek is niet echt indrukwekkend (met uitzondering van 1973, toen de dokwerkersstaking gebroken moest worden...). De "Internationale Luchthaven van Antwerpen" is dan ook een eerder landelijke bedoening, zij het er dan een die de gemeenschap toch wat geld kost (VATUV becijferde de dotatie en de door de gemeenschap gratis geleverde diensten op 136 miljoen frank per jaar) en die de omwonenden toch overlast bezorgt: volgens een milieu-effect rapport van de groep "Mens en Ruimte" wonen meer dan 33.000 mensen in een zone met duidelijke lawaaihinder, terwijl 7.500 anderen in een zone wonen waar normaal gesproken maatregelen zouden moeten worden genomen. Volgens een enquête uitgevoerd door VATUV ondervindt zowat de helft van de omwonenden hinder. Als kanttekening moeten we daar onmiddellijk bij plaatsen dat de meeste omwonenenden er zich vestigden toen de luchthaven er al jaren was, op sterk in prijs verlaagde gronden. Blijkbaar voerde men in het verleden een typisch Belgisch vis noch vlees beleid waarbij noch de luchthaven, noch de immobiliënmaatschappijen voor het hoofd gestoten mochten worden...
Toen een tijd geleden de plannen begonnen te circuleren om de startbaan te verlengen was het de verdienste van VATUV en BSV dat zij via een grondige en objectieve enquête alsook via de organisatie van hoorzittingen de mening van de bevolking vroegen. Uit de resultaten ervan komt een genuanceerd beeld tevoorschijn: de meeste bewoners kunnen wel leven met de luchthaven in zijn huidige vorm maar zien een uitbreiding zeker niet zitten. Als we dan weten dat die uitbreiding de overheid ettelijke miljarden zal kosten dan zijn niet alleen de omwonenden maar wij allen betrokken partij.
De vraag die men zich dan onmiddellijk kan stellen is: wie heeft er baat bij de Deurnese luchthaven? Uiteraard de werknemers die er hun brood verdienen en in deze zaak zeker niet over het hoofd mogen worden gezien. Maar er zijn wel meer belangen in het spel. In deze tijden waarin alles en iedereen moet renderen is het bevreemdend dat men aan dit vliegveld niet alleen 136 miljoen per jaar toesteekt maar men tevens bereid is miljarden op te hoesten voor verse investeringen.
Ook op dit vlak hebben VATUV en BSV een indrukwekkende dossierkennis opgebouwd. Het is niet direct de man in de straat die vanuit Deurne een goedkope charter neemt naar Benidorm, maar wel het zakenleven dat zich van de luchthaven bedient. Havenbazen organiseren er rondvluchtjes per helikopter boven de haven om contracten met hun klanten te bezegelen, learjets brengen dure mensen van hot naar her en de koeriers uit de diamanthandel scheuren er met snelle wagens en kleine koffertjes heen en weer. En VATUV toonde ook aan op welke manier Deurne een belangrijke rol speelt voor de diamantsmokkelaars, die vooral sinds de val van de Muur de zware misdaad in hun zog mee naar Antwerpen voerden. Daarnaast is er de meer bonafide Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM die via pendeldiensten tussen Deurne en Schiphol nogal wat klanten zou afsnoepen van SABENA en Zaventem. Er bestaat trouwens een sterk vermoeden dat KLM voor haar aanwezigheid op de Deurnese luchthaven geen frank betaalt. BSV stelde hierover een schriftelijke vraag aan minister Baldewijns (o.a. bevoegd voor vervoer) om hierover opheldering te krijgen. Hoe bestaat het dat een Belgische luchthaven hand- en spandiensten verleent om de Belgische nationale luchtvaartmaatschappij te beconcurreren zal u zeggen? Welnu daarmee zijn we aanbeland bij de laatste belangengroep pro-Deurne: Vlaams nationale politici die SABENA en Zaventem als francofone bastions beschouwen en dromen van grote Vlaamse luchthavens en luchtvaartmaatschappijen.
De conclusie is duidelijk: het is al erg genoeg dat privé-maatschappijen zich in ons kapitalistisch bestel elkaar én de samenleving kapot concurreren, maar als ze daarbij nu ook al rechtstreeks belastinggeld gaan potverteren wordt het toch echt té gortig. En ook de maffia heeft ons inziens weinig recht op subsidies. Dus laat het vliegveld bestaan, fatsoeneer het wat, jaag de maffia weg, reduceer milieu- en veiligheidsrisico's tot een minimum maar steek zeker geen centen in de uitbreiding ervan!
