Wie “het stakingsrecht is absoluut geworden” intikt op Google komt op de website van Trends waar een advocaat van een prestigieus Brussels kantoor zijn mening geeft over de staking van 4 maart die - hoe kan het ook anders - “slecht is voor het imago van België”.
In het korte stuk worden een aantal uitspraken gedaan die voor discussie vatbaar zijn:
- vakbonden radicaliseren;
- de stakingen gaan meer en meer gepaard met andere acties zoals bezettingen, blokkades van bedrijventerreinen en het opsluiten van kaderleden;
- het eenzijdig verzoekschrift wordt steeds vaker afgewezen en ingeruild voor een tegensprekelijk debat. Dat is soms een goede zaak want vaak is er geen reden om te staken (sic).
Dit vraagt om een reactie.
Vakbonden radicaliseren
In het lidboekje van ACOD staat nog steeds de beginselverklaring van het congres van 1945. Daarin wordt de socialisatie van o.a. de banken vooropgesteld, net zoals het onder beheer brengen van de elektriciteits- en gasbedrijven. In andere gedateerde syndicale bronnen zal men dan weer verklaringen terugvinden over arbeiderscontrole of over zelfbeheer. Dergelijke opinies zijn zeker niet meer mainstream. Meer en meer verworden de werknemersorganisaties tot sociale secretariaten van de werknemers en is het lidgeld een loutere rechtsbijstandsverzekering. Als er al iemand radicaliseert, zijn het wel sommige werkgevers en hun organisaties (zoals VOKA) die - ondanks een bankencrisis die door de arbeiders werd gefinancierd - een neoliberale koers blijven varen.
De stakingen gaan meer en meer gepaard met andere acties
Er bestaat in België geen officieel cijfermateriaal over collectieve conflicten. Dat is zeer handig want iedereen kan dan wat uit zijn nek kletsen. Sommige arbeidssociologen slagen er toch in om aan de hand van allerhande indicatoren een overzicht te geven van het stakingsgedrag. Daaruit blijkt dat het aantal conflicten in België vrij laag is en alleen op bepaalde momenten (bv. staking tegen het Generatiepact en nu tegen het IPA) piekt.
Dat bezettingen schering en inslag zouden zijn, is mij nog niet opgevallen. Het zou alleszins geen slimme strategie zijn. Het volstaat immers voor een werkgever om een uitdrijvingsbevel te vragen aan de vrederechter en men wordt op zijn wenken bediend. Sporen hiervan ontbreken alleszins in de recente gepubliceerde rechtspraak; waarschijnlijk is het dan ook een broodje-aap-verhaal voor propagandadoeleinden. Wanneer de geciteerde advocaat-criticaster de jurisprudentie van het Freedom of Association Committee van de ILO er op had nageslagen, had hij kunnen weten dat bedrijfsbezettingen zelfs niet per se onrechtmatig zijn, namelijk wanneer er geen geweld wordt gebruikt.
Het opsluiten van kaderleden is andere koek. Ik heb over dergelijke technieken al mijn twijfels geuit in vorige stukken. Men kan echter moeilijk volhouden dat dit de regel is. Het feit dat de betrokken advocaat dit op één jaar twee maal heeft meegemaakt zegt iets over zijn klanten. Vaak immers zijn dergelijke wanhoopsdaden een reactie op een uitzichtloze situatie en worden ze uitgelokt door arrogante buitenlandse managers die zelfs geen moeite doen om Nederlands of Frans te spreken.
Het eenzijdig verzoekschrift
En nu citeren we even letterlijk: “Bedrijven proberen stakingen en bezettingen steeds meer te breken door een eenzijdig verzoekschrift van de rechter te vragen. Die kan stakersposten verbieden op straffe van een dwangsom. (…) Tot voor twee jaar was dat geen probleem, maar nu zie ik dat rechters meer en meer vragen om de tegenpartij te horen. Met een eenzijdig verzoekschrift kan men de staking binnen de paar uur breken, bij een tegensprekelijk debat verlies je een dag. Al is dat niet altijd slecht voor de werkgever, want de vakbonden moeten dan uitleggen waarom ze staken. Vaak lijkt er niet echt een reden te zijn.”
Als het stakingsrecht zo absoluut is, waarom kan men het dan “breken” met een eenzijdig verzoekschrift? Ook is het sterk dat een advocaat betreurt dat je met een tegensprekelijk debat al snel een dag verliest. Is tegensprekelijkheid niet de grondslag van een eerlijk proces?
Vlaanderen in actie
Het argument dat er “zomaar…” wordt gestaakt, kan alleen maar uit de mond komen van iemand die op een voormiddag meer verdient dan een modale arbeider op een maand. Geef ons dan maar Yves Desmet die in zijn column (De Morgen, 5 maart 2004) begrip kon opbrengen voor het ongenoegen of Camps die De Wever kapittelde omwille van zijn antisyndicaal discours. Staken is geen hobby, het is een fundamenteel recht. Alleen in een dictatuur wordt het verboden.
