Zullen de werknemers van Delhaize zonder meer hun arbeidsvoorwaarden behouden bij uitbesteding? Is een 'Wet Delhaize' nodig? Patrick Humblet fileert de juridische kant van de strijd van de Delhaiziens- en -iennes. Conclusie:
"Als we echt willen dat werknemers niet langer als vee kunnen verhandeld worden, dan hebben we geen nood aan een Delhaizewet, een Renaultwet 2.0. en ander gepruts in de marge maar moeten we gaan voor echte ondernemingsdemocratie, voor een fundamentele wijziging van het Systeem."
In het persbericht dat Delhaize op 7 maart heeft verspreid werden de redenen voor de verzelfstandiging van de 128 Belgische vestigingen zeer omfloerst omschreven. Belangrijker dan een uitleg over de vermeende motieven is het engagement van de werkgever dat de overgenomen werknemers hun loon en arbeidsvoorwaarden zullen behouden. Men kan ook moeilijk anders. De CAO nr. 32bis garandeert dat immers. Niets om zich zorgen over te maken, of toch…
Veel beloven
De CAO nr. 32 bis biedt helaas geen sluitende garanties. Zo mag de overnemer niemand ontslaan omwille van de overname. Stel echter dat enkele maanden later blijkt dat de werkgever het met minder personeel kan doen, dan mag hij alsnog reorganiseren/saneren. En wat met de collectieve arbeidsovereenkomsten? Die blijven gelden, maar het is een ander verhaal als door de verzelfstandiging de onderneming verkast van paritair comité 202 naar bijvoorbeeld PC 202.01. Voor de overgenomen werknemers hoeft er op korte termijn niets te wijzigen, maar de “oude” cao’s gelden niet voor de nieuwkomers. Binnen de onderneming ontstaan er dus twee categorieën: de overgenomen werknemers die nog gunstige loon- en arbeidsvoorwaarden hebben en de na overname aangeworven werknemers. Raad eens wie eerst aan de deur zal gezet worden als er een keuze moet gemaakt worden. Wie zeker verzwakt uit het proces zal komen, zijn de vakbonden. De verzelfstandigde ondernemingen zullen waarschijnlijk de drempels van 100 (ondernemingsraad) of 50 (Comité PBW) niet meer bereiken waardoor er eventueel geen sociale verkiezingen moeten worden ingericht. Voor de vakbondsafvaardiging liggen de zaken anders maar ook die zullen er aan moeten geloven. Wat zeker is dat het aantal beschermde werknemers zal dalen waardoor de vleugels van de vakbonden worden geknipt.
Dream on
De roep om wetswijzigingen is groot. In eerste instantie wil men komen tot één paritair comité (PC 202). Maar is de kans dan niet groot dat men op het sectorale vlak zal evolueren naar minimale cao’s die op het vlak van de ondernemingen met bedrijfs-cao’s zullen worden uitgewerkt. Of dat een verbetering is...?
Een andere denkpiste: de verzelfstandigde ondernemingen zouden tijdens de volgende sociale verkiezingen moeten ingebed worden in een structuur zoals voor de overname. Er zou dan niets veranderen op het vlak van de beschermde werknemers. Of dat zal werken? De rechtbanken oordelen en dus zal de wet waterdicht moeten zijn. Succes voor de opstellers maar ik zou er niet aan willen beginnen.
Er wordt ook gepleit voor het verlagen van de drempel voor vakbondsafvaardigingen. Het cijfer van vijf (5) werknemers wordt vooropgesteld. Men heeft echter nooit de drempel voor de ondernemingsraad kunnen verlagen tot 50 ondanks het feit dat dit in 1948 zo in de wet werd ingeschreven. Ook het verlagen van de drempel tot 20 voor de comités PBW is nooit gelukt. Komt daar nog bij dat de vakbondsafvaardiging niet wordt geregeld door een wet maar door sectorale cao’s. Kortom, een onmogelijke opdracht.
Stop met dagdromen!
Als we echt willen dat werknemers niet langer als vee kunnen verhandeld worden, dan hebben we geen nood aan een Delhaizewet, een Renaultwet 2.0. en ander gepruts in de marge maar moeten we gaan voor echte ondernemingsdemocratie, voor een fundamentele wijziging van het Systeem. En ondertussen is de tactiek om via stakingen, blokkades e.d. weerwerk te bieden veel efficiënter dan al het slap geleuter in de parlementaire coulissen.
