Begin september. De arbeiders van Opel houden de adem in wat er met hun bedrijf zal gebeuren. Die van het staalbedrijf Arcelor Mital in Zelzate hopen eindelijk terug aan het werk te kunnen na maanden werkloosheid. De ovens in het Gentse worden immers weer opgestart. Maar zal er weer werk zijn voor iedereen? In de Luikse vestigingen van Arcelor Mittal daarentegen wachten ze nog altijd bang af. Van een heropstart van de ovens is nog altijd geen sprake. Bovendien zijn daar al 1700 ontslagen aangekondigd voor de komende twee jaar. Ondertussen is in 2009 al één op de vijf Belgische arbeiders getroffen door tijdelijke werkloosheid. In Vlaanderen is de stijging het grootst.
En toch, als je de kranten moet geloven is de crisis stilaan voorbij. Waarom? De banken maken weer winst! KBC 302 miljoen euro, Dexia 283 miljoen en het afgeslankte Fortis toch nog altijd koploper met 886 miljoen (cijfers van het tweede kwartaal van 2009). Moeten de arbeiders van Mittal en Opel nu een vreugdedansje doen? De banken zijn toch de ruggengraat van de economie als je de media mag geloven? Als het beter gaat met de banken en de beurzen (wat het geval is) zal de rest van de economie toch volgen? De Belgische overheid heeft miljarden euro in die banken gestopt. De totale bankwaarborg voor de Belgische banken bedraagt 90 miljard euro. Dat is ongeveer de totale jaaropbrengst van onze fiscus. De belastingsbetaler heeft dus niet alleen de voorbije verliezen van de banken betaald maar staat bovendien ook nog borg voor eventuele latere verliezen.
U bent de enige niet als u vindt dat er geen logica zit in dit verhaal. De kern van elke economie is de productie, niet de banken. Onze arbeid is de enige bron van rijkdom en welvaart. Banken kunnen bij dat proces hoogstens een bijkomende rol spelen om de financiering vlot te laten verlopen. Ze kunnen echter ook een zeer funeste rol spelen indien ze het geld dat wij verdiend hebben verknoeien door speculatie. De uitweg uit de crisis ligt dus in productieve investeringen: (sociale) huisvesting, openbaar vervoer, milieubescherming. Maar ook verhoging van de pensioenen, sociale uitkeringen en investeringen in onderwijs. We kunnen nu al voorspellen dat de staat in de komende periode zal beweren dat zij daar geen geld meer voor heeft. Het is aan de arbeidersbeweging om daar een eigen programma tegenover te stellen. De recente oproep van het ACV om de belastingsaftrek voor pensioensparen en dienstencheques af te schaffen en het bedrag te investeren in een dringende verhoging van het wettelijke pensioenstelsel is een eerste poging in die richting. Afgezien van het feit dat het hier voor een groot stuk gaat om een herverdeling van de middelen binnen de werkende klasse, is het duidelijk dat maatregelen op een veel grotere schaal nodig zijn. Nationalisatie van de banken bijvoorbeeld. Wij staan nu toch al borg voor het grootste deel van hun werking. Wij zouden wel weten hoe de gigantische middelen die er in de banken omgaan nuttig kunnen worden geïnvesteerd. Zij hebben nog maar recent bewezen dat ze er niet toe in staat zijn.
