Zondag 29 mei werd een zwarte zondag in Marokko. De nieuwste betogingen van de 20F-beweging tegen het despotisme werden niet meer verdragen door het regime. Dit was al duidelijk de week ervoor. De wapenstok van de politie kwam meedogenloos neer op de armen, benen en schedels van duizenden betogers. Terreur zaaien door pijnlijke verwondingen uit te delen is de tactiek waarmee men de orde probeert te handhaven.
Niemand werd ontzien. Zelfs vrouwen en kinderen die ‘in de weg stonden’ werden geslagen. De veiligheidstroepen maakten het met hun rubberen kogels en hun houten stokken onveilig in heel het land. Opvallend genoeg werden er weinig of geen gevangenen gemaakt. Geen gevangenen betekent immers geen beschuldiging en geen beroep tegen de repressie.
Kamal, een dertigjarige afgestuurde student natuurkunde, werd die dag door de politie in Safi gekidnapt, zwaar toegetakeld en dan weer vrij gelaten. Een paar dagen later stierf hij aan zijn verwondingen. Een regime dat het kruim van haar jeugd zo behandelt is ten dode opgeschreven.
Het regime slaat terug
Het regime van dictator Mohamed VI heeft het einde van de speeltijd gefloten. Aan de lente moet vroegtijdig een einde komen. Gedurende verschillende maanden werden de massale protestacties getolereerd. Maar deze werden alsmaar groter en troffen meer en meer steden. Belangrijker nog: de 20F-beweging, in oorsprong een jongerenbeweging, begon haar acties te richten naar de volkswijken en de arbeidersbeweging. Plots werd 20F niet meer legitiem. De Marokkaanse ambassadeur in België, Samir Addhare, rechtvaardige de politierepressie tijdens het journaal van RTL-TVI: “De protestbeweging, die spontaan was in het begin, is het spijtig genoeg niet meer vandaag.” (24 mei 2011)
Uiterst links en de fundamentalisten worden ervan beschuldigd de 20F-beweging te hebben overgenomen. De echte reden voor de repressie is anders en wordt onthuld in een artikel in het Franstalige dagblad ‘L’Economiste’: “We moeten onder ogen zien dat (...) de eisen van de jongeren worden misleid door andere groepen die meer dan enkel verkeershinder veroorzaken. Een nieuwe stap werd gezet verleden zondag met de wil om de massa’s te mobiliseren vanuit de buitenwijken (…), daar waar men kan surfen op de wanhoop van de meest volkse lagen. De volgende uitdaging van deze bewegingen bestaat er misschien in om meer en meer aan krachtvertoon te doen.” (26 mei 2011)
Vrees voor sociale explosie
Met andere woorden, het echte gevaar is het samenvloeien van de jongerenbeweging met de brede massa uit de volkswijken en de arbeidersbeweging. De situatie kan pas echt explosief worden als de democratische eisen verbonden worden met de luide roep naar sociale en economische rechtvaardigheid. Verschillende sectoren van de arbeidersbeweging beginnen zich ook te roeren, zoals in de strategische mijnsector, waar de kobalt-mijnwerkers de spits afbijten met aangehouden stakingen.
Even belangrijk is de snelle erosie van de steun onder de middenlagen van de Marokkaanse maatschappij. De dokters bijvoorbeeld kwamen in Rabat met achtduizend op straat om hun eisen kracht bij te zetten. Opnieuw was de wapenstok het antwoord. Het geld waarmee het regime sinds het begin van het jaar de sociale vrede heeft proberen te kopen geraakt op. Op nauwelijks een jaar tijd verdriedubbelde het overheidstekort.
De koning wil vooral snel politieke vrede in het land. Begin juli wil hij een grondwetsherziening doen stemmen. De herziene wetten zullen niet veel meer dan een facelift zijn van een uiterst ondemocratische grondwet. Aan artikel 19, dat de bijna absolute macht van de koning regelt, wordt niet getornd. De rest is politieke cosmetica. Tussen de wapenstok en de schrale wortel van de grondwetsherziening blijft de 20F-beweging op de bres. Tegenover de nephervorming van de koning plaatsen wij een Grondwetgevende Vergadering, bijeengeroepen door volksvergaderingen in de wijken, dorpen, steden, bedrijven en scholen. Binnen het kapitalisme is er geen echte democratie mogelijk. Dat wordt langzamerhand duidelijk.
Erik Demeester, 12 juni 2011
