We hebben reeds uitvoerig aandacht besteed aan de revolutionaire gebeurtenissen in Indonesië en de val van Soeharto. Marc Slane, een van onze medewerkers, ging ter plaatse een kijkje nemen en kwam enthousiast en vol verhalen terug. Wij willen echter meer doen dan alleen maar informatie verstrekken. We willen ook analyseren, theoretisch onderbouwen en op basis daarvan tussenkomen om invloed te winnen voor marxistische ideeën. De geschiedenis is helaas maar al te rijk aan mislukte revoluties die in tranen en vooral bloed eindigden. Wat we vandaag in Indonesië meemaken, is het begin van een revolutie. Een revolutie die niet zal stoppen aan de grenzen van dit onmetelijke eilandenarchipel.
Het daagt in het oosten
Duizend jaar geleden ontstond in kerkelijke middens het gezegde "het daagt in het oosten". Hetzelfde kunnen we vandaag zeggen over de beweging van studenten en arbeiders in Indonesië, die tot de val leidde van een van de meest gehate dictators ter wereld. Deze beweging is een inspiratiebron voor iedereen die vecht voor een betere wereld. Dit jaar vieren we tevens de 150ste verjaardag van het Communistisch Manifest. Wie vandaag de wereldsituatie ernstig bekijkt, zal verrast opkijken van de frisheid van een werkje dat als geen ander de tand des tijds heeft weerstaan. Meer dan ooit leven we in tijden van een wereldeconomie, wereldpolitiek, wereldcultuur, werelddiplomatie en ja, wereldoorlog en -revolutie.
Het is onmogelijk de ontwikkelingen in eender welk land te begrijpen buiten deze context. En wat er zich vandaag in de zgn. "Derde Wereld" afspeelt, zal ook gevolgen hebben op de levens van de westerse bevolking. De bevrijdingsbewegingen in deze landen van de laatste halve eeuw vormen een van de meest inspirerende pagina's uit de wereldgeschiedenis. Men moet teruggaan naar de Spartacusopstand om een evenknie te vinden. Honderden miljoenen slaven van het imperialisme zetten zich in beweging om zich te bevrijden van het juk van koloniale uitbuiting.
Gecombineerde en ongelijkmatige ontwikkeling
Hoe modern het Communistisch Manifest ook is, het rept met geen woord over de strijd van de koloniale volkeren. Marx en Engels waren geen utopisten. Het proletariaat in dit deel van de wereld was toen vrijwel onbestaande. Ze konden zich dan ook niet voorstellen dat de arbeiders daar aan de macht konden komen. Dit was de taak van de arbeidersbeweging in het ontwikkelde Westen. In de loop van de kapitalistische ontwikkeling van de laatste eeuw is deze toestand evenwel drastisch veranderd. Ook het marxistische denken is sindsdien niet blijven stilstaan. Een van de belangrijke bijdragen van Lenin was de wet van de gecombineerde en ongelijkmatige ontwikkeling. Aan het begin van deze eeuw was Rusland een achterlijk semi-feodaal en koloniaal land dat in grote mate afhankelijk was van buitenlands kapitaal. Deze buitenlandse kapitaalgroepen plantten moderne fabrieken neer, vooral in het westen ervan. In die reusachtige fabrieken werkte een jonge arbeidersklasse, die net geëmigreerd was van het platteland. Deze ontwikkeling loste de problemen van Rusland niet op maar maakte ze alleen maar erger. De situatie was te vergelijken met wat we vandaag zien gebeuren in Azië.
Reeds in 1905 ontwikkelde Leon Trotsky zijn theorie over de permanente revolutie. Volgens Trotsky was de Russische burgerij te laat op het toneel van de wereldgeschiedenis verschenen om nog een progressieve rol te kunnen spelen. Ze was met handen en voeten gebonden aan de feodale heren en de imperialisten. Alleen de arbeidersklasse kon de taken van de burgerlijk-democratische revolutie doorvoeren. Maar volgens Trotsky kon de arbeidersklasse het hier niet bij laten, maar moest ze, ook in een achtergebleven land als Rusland, meteen overgaan tot het doorvoeren van de socialistische taken. Ook Lenin was overtuigd van het reactionaire karakter van de Russische burgerij en benadrukte reeds vanaf 1904 de absolute noodzakelijkheid voor de arbeidersklasse om haar onafhankelijkheid te bewaren, niet alleen van de bourgeoisie, maar ook van alle kleinburgerlijke variëteiten. Aanvankelijk sprak Lenin zich uit voor "de democratische dictatuur van arbeiders en boeren", een slogan die hij achteraf corrigeerde. Met zijn Aprilstellingen na de Februarirevolutie van 1917, stelde hij zich volledig op het standpunt van Trotsky wat betreft de noodzaak om door te stoten naar de socialistische revolutie.
Daartegenover stond het standpunt van de Mensjewieken, die van mening waren dat de arbeidersklasse een verbond moest sluiten met de progressieve vleugel van de burgerij, een politiek die ze in de praktijk brachten door in een verlammende coalitieregering te stappen na de Februarirevolutie. Wat waar was in 1917 in Rusland, geldt vandaag nog veel meer voor de landen van de zogenaamde Derde Wereld. Slechts één klasse is in staat om de socialistische revolutie door te voeren: het proletariaat.
De contrarevolutionaire rol van de burgerij
In realiteit heeft de bourgeoisie altijd een contrarevolutionaire rol gespeeld. Marx en Engels wezen er reeds op dat de Duitse burgerij te laat op het toneel van de geschiedenis was verschenen om dezelfde rol te spelen als de Franse of Engelse. De reden was dat ze af te rekenen had met een reeds ontwikkelde arbeidersklasse die ze voortdurend in het oog moest houden. Zelfs tijdens de revolutie van 1848 was ze bevreesd om alle krachten tegen het absolutisme te verenigen. Maar ook Marx en Engels vergisten zich over het progressieve karakter van de Franse en Engelse burgerij. Zelfs in de burgerlijk-democratische revolutie van 1789 (de Franse revolutie) speelde de burgerij geen revolutionaire rol. Integendeel, ze speelde een lafhartige rol en wou het nog ijlings op een akkoordje gooien met de monarchie. De Franse revolutie werd niet door de burgerij doorgevoerd, maar wel door de kleinburgerij onder leiding van de Jacobijnen en het semi-proletariaat van Frankrijk. Zelfs in Engeland speelde de presbyteriaanse burgerij een reactionaire rol en wou ze tot een akkoord komen met de adel. Oliver Cromwell baseerde zich op de kleinburgerij en de plebeïsche massa's, en niet op de bourgeoisie. Met andere woorden: de burgerij heeft nooit en nergens een progressieve rol gespeeld.
Aan de vooravond van de eenentwintigste eeuw eet de bourgeoisie in de ex-koloniale wereld meer dan ooit uit de handen van het westers imperialisme. De enige revolutionaire kracht in de maatschappij is de arbeidersklasse, hierin gesteund door de boerenmassa's. Door zich te verbinden met de zogenaamde "progressieve burgerij", een stelling van de Mensjewieken die later werd overgenomen door de stalinisten, bereidt de arbeidersklasse haar ondergang voor. De geschiedenis van de twintigste eeuw staat bol van voorbeelden hiervan, niet in de laatste plaats in Indonesië, waar miljoenen communistische militanten werden uitgeroeid in een van de grootste genociden uit de menselijke geschiedenis. Verkeerde ideeën en theorieën kunnen inderdaad rampzalige gevolgen hebben.
Permanente revolutie
Maar tot vandaag de dag blijft de zogenaamde "twee stadia-theorie" gehandhaafd binnen de communistische partijen. Deze theorie stelt dat de taken van de revolutie in de Derde Wereld in de eerste plaats burgerlijk-democratisch van aard zijn. De arbeidersklasse kan en mag niet aan de macht komen, maar moeten die overhandigen aan de burgerij. Na een periode van kapitalistische ontwikkeling zullen de socialistische taken "later" op de agenda verschijnen.
De standpunten van Lenin en Trotsky in dit verband lagen zeer dicht bijeen. Beiden waren gekant tegen het Mensjewisme, maar Lenin was van oordeel dat de Russische arbeidersklasse onmogelijk aan de macht kon komen voor de arbeiders in het Westen. Trotsky daarentegen stelde dat de machtsovername door het proletariaat ook in Rusland op de dagorde stond. Alleen de arbeidersklasse kon de burgerlijk-democratische taken doorvoeren, om dan onmiddellijk over te gaan tot de socialistische taken. In die zin was de revolutie permanent. Maar er was nog een tweede kant aan de zaak. De revolutie zou ook niet stoppen aan de Russische grenzen. De leiders van de Bolsjewieken begrepen dat het succes van de Russische Revolutie afhankelijk was van revolutie in West-Europa. Internationalisme was geen luxe, maar een absolute noodzakelijkheid, zeker in een achterlijk land als Rusland. Ook in die zin was de revolutie permanent.
Op dezelfde manier is het lot van de koloniale revolutie afhankelijk van wat er in de westerse landen zal gebeuren, want het is daar dat de materiële middelen aanwezig zijn om de wereldproblemen op te lossen. Er is echter één probleempje: de toestand in de koloniale wereld is dermate verziekt, dat de massa's niet kunnen en zullen wachten op de machtsovername door de arbeidersbeweging in het Westen.
Koloniale revolutie
Sommigen zullen zich afvragen waarom we nog altijd spreken over de "koloniale wereld". Is het tijdperk van de kolonies niet reeds lang verleden tijd? In werkelijkheid is de overheersing van de rijke westerse landen over de zogenaamde Derde Wereld groter dan vroeger. In zijn "Imperialisme als hoogste stadium" legde Lenin uit dat een van de belangrijkste kenmerken van het imperialistische tijdperk de export was van kapitaal. Het wereldkapitalisme kende na de Tweede Wereldoorlog een enorme ontwikkeling, die mede te danken was aan de superexploitatie van de voormalige koloniale landen. In dezelfde periode was het imperialisme evenwel verplicht af te zien van de rechtstreekse militaire overheersing van zijn kolonies. Maar de formele onafhankelijkheid die de volkeren van de koloniale wereld afgedwongen hebben is fictief. Via het mechanisme van de wereldhandel worden ze collectief geëxploiteerd door de rijke westerse landen en zijn ze nog meer aan het imperialisme gekluisterd dan vijftig jaar geleden. De multinationale ondernemingen beschikken over voldoende macht om de prijzen van de grondstoffen laag te houden. In werkelijkheid wordt in de internationale handel "meer arbeid" geruild tegen "minder arbeid". De prijzen van de afgewerkte producten die vooral in het rijke Westen worden geproduceerd zijn veel meer toegenomen dan de pijzen van de grondstoffen.
Bovendien houden westerse banken de Derde Wereld in een wurggreep door de schuldenberg die in de afgelopen decennia werd opgebouwd. Handenvol geld werd geleend aan de Derde Wereld, maar dit moet met een dikke intrest worden terugbetaald. Tien jaar geleden bedroeg de gezamenlijke schuld van de Derde Wereld 800 miljard dollar. Vandaag is dit gestegen tot 3 triljoen. Het is een monsterlijke last, die nooit zal kunnen worden terugbetaald.
Dit alles creëert onvermijdelijk de basis voor revolutie. De keuze voor de volkeren van de Derde Wereld is duidelijk. In veel landen zien we reeds elementen van barbarij optreden: Afghanistan, Rwanda, Burundi, Mozambique, Angola, Haïti en nu Congo... Toch blijven stalinistische en reformistische organisaties bij hoog en laag beweren dat de voorwaarden voor revolutie in deze landen niet rijp zijn. Tja, ze hebben gelijk: ze zijn rot! Door de funeste rol van het stalinisme is de revolutie veel te lang uitgesteld met verschrikkelijke gevolgen van dien.
Leve de democratie
In 1994 vielen de Verenigde Staten Haïti binnen met een operatie die ze laconiek "Restore Democracy" noemden. Het Amerikaans imperialisme is inderdaad van tactiek veranderd wat de Derde Wereld betreft. Over het algemeen verkiezen ze een "democratie" boven een militaire dictatuur, niet wegens "humanitaire redenen", maar omdat ze hun vingers regelmatig verbrand hebben aan dictators die weigerden naar hun pijpen te dansen. Het probleem met die tirannen is dat ze echt denken dat ze onafhankelijk zijn en soms ook dusdanig handelen, tegen het belang van Amerika in. Daarom is een zwak burgerlijk democratisch regime, liefst geleid door figuren die een opleiding aan westerse universiteiten hebben genoten (bv. Benazir Buttho) wenselijker.
Hoe dan ook, het resultaat van de Amerikaanse interventie in Haïti is een complete sociale en economische ineenstorting. Zestig procent van de bevolking is werkloos, er is een enorme inflatie en er heerst een nachtmerrie van corruptie, geweld en sociale ineenstorting. Maar... het is een democratie. De mensen kunnen gaan stemmen. En bij de laatste verkiezingen kwam 5 procent opdagen.
Guerrilla
Het imperialisme heeft in zijn kolonies een politiek gevoerd van monoculturen. Dat betekent dat deze landen hoofdzakelijk van één product afhankelijk zijn, bv. olie (Midden-Oosten, Venezuela e.d.). Door de Aziatische crisis heeft de vraag naar olie een flinke duik genomen en zijn de prijzen op de wereldmarkt gekelderd. De gevolgen zijn verschrikkelijk. Venezuela is bijvoorbeeld voor de helft van zijn staatsinkomsten afhankelijk van olie. Deze zijn verminderd met 38 procent. Het budget voor onderwijs, gezondheidszorg en dergelijke krijgt dus een enorme klap te verwerken. Hetzelfde gebeurt in Ecuador, Mexico en andere landen. In Mexico heeft de regering in de laatste zes maanden reeds driemaal de begroting moeten herzien.
Lenin stelde dat politiek geconcentreerde economie is. De daling van de grondstoffenprijzen bereiden overal in de Derde Wereld revolutionaire situaties voor. En dit speelt zich af nog voor de wereldrecessie begonnen is. Een nieuwe wereldrecessie zal stakingen, algemene stakingen en guerrillabewegingen opnieuw op de agenda plaatsen. Nu al heeft de regering van Colombia de situatie niet langer onder controle. Een groot deel van het land is in handen van de guerrilla. In de VS wordt gevreesd voor een nieuw Vietnam, maar deze keer in hun achtertuin. Chiapas in Mexico gaat dezelfde weg op. Het is helemaal niet uit te sluiten en zelfs waarschijnlijk dat in deze landen opnieuw guerrillabewegingen aan de macht komen en nieuwe proletarisch-bonapartistische regimes zullen ontstaan. Anderzijds is in al die landen een ontwikkeling zoals we in 1917 in Rusland hebben gezien ook mogelijk. Op één voorwaarde: dat er net als in Rusland een revolutionaire massapartij aanwezig is met een marxistische leiding en programma.
Veranderde krachtsverhoudingen
De val van het stalinisme heeft de wereldverhoudingen fundamenteel gewijzigd. Voordien beschikten de koloniale landen over een relatieve onafhankelijkheid door beurtelings de VS en de USSR of China tegen elkaar uit te spelen. Dit was bijvoorbeeld het geval in India of Irak. Nu de rol van Rusland op het wereldtoneel is uitgespeeld, is de situatie volledig veranderd. Nooit eerder in de geschiedenis beschikte een land over een dergelijk verpletterende macht als de Verenigde Staten.
Amerika zit vandaag ongeveer in dezelfde positie als het VK in de vorige eeuw en leggen dezelfde arrogantie aan de dag. Hun optreden in Irak is een duidelijke boodschap aan de rest van de wereld. Gehoorzaam ons of anders... Ondanks het feit dat Irak zich in werkelijkheid heeft overgegeven en alle voorwaarden van de VN voldaan heeft, blijft Amerika de sancties handhaven en blijft ze zelfs dreigen met nieuwe bombardementen. Ondertussen is het land teruggebombardeerd naar de middeleeuwen. En niet Saddam Hoessein, maar wel het Irakese volk is de dupe van de situatie. Volgens een studie van de World Food Program hebben 27 procent van de Irakese kinderen groeistoornissen wegens ondervoeding. De Wereldgezondheidsorganisatie stelt een explosie van het aantal ziektes vast. Vroeger beschikte het land over een relatief goede gezondheidszorg, maar de infrastructuur is vernietigd en medicijnen kunnen niet worden ingevoerd. Sedert de sancties sterven driemaal meer baby's dan ervoor.
Het optreden van de VS zal een revolutionaire golf veroorzaken doorheen de Arabische wereld. Tijdens de Golfoorlog werd een labiele coalitie op de been gebracht tegen Saddam Hoessein. Van die coalitie blijft niets meer over. Zelfs Saoedi-Arabië heeft zich gekeerd tegen de VS. De reden is dat het regime zienderogen verzwakt ten gevolge van de daling van de olieprijzen, waardoor het moeilijker wordt de sociale vrede af te kopen. De crisis in Saoedi-Arabië wordt weerspiegeld door een openlijke splitsing binnen de koninklijke familie.
Israël en de PLO
In heel het Midden-Oosten bestaat geen enkel stabiel kapitalistisch regime meer. De VS willen nochtans stabiliteit en vrede in deze strategische regio. Vandaar de druk op Israël om tot een akkoord te kopen met de PLO. Maar er blijft niets meer over van het vredesakkoord. De staat Israël heeft vijftig jaar na zijn ontstaan bewezen een "val te zijn voor het Joodse volk", naar de woorden van Trotsky. Vanuit het standpunt van de zionisten is het een succes. Een op drie joden leeft in Israël en het Hebreeuws – een dode taal – is herrezen, een uniek geval in de geschiedenis. Met Amerikaanse hulp werd een moderne industrie opgebouwd en de levensstandaard is te vergelijken met deze in Europa. Maar er was geen feestgedruis op de vijftigjarige viering. Iedereen stond aan te schuiven voor gasmaskers en een injectie tegen anthrax voor het geval Saddam een raket zou afvuren als vergelding tegen nieuwe Amerikaanse bombardementen. In de Golfoorlog bleef de schade beperkt, maar dat zal niet altijd zo blijven.
Wat is de toekomst van Israël in een vijandige Arabische omgeving? Het vredesakkoord is gedoemd te mislukken. Het is te weinig voor de Palestijnen en te veel voor de Joodse kolonisten. De PLO had de mogelijkheid om de revolutie door te voeren op de Westbank en in Jordanië, maar door de nefaste rol van de kleinburgerlijke leiding en het terrorisme uit het verleden werden de zionisten en de zionistische staat versterkt. Arafat heeft de Palestijnen verraden en hierdoor een deel in de handen gedreven van de fundamentalisten, die de zaken nog erger zullen maken. Alleen een internationalistische en socialistische politiek, gebaseerd op de gemeenschappelijke belangen van Arabische en Joodse arbeiders kan een uitweg bieden uit de impasse en de basis leggen voor een socialistische federatie in het Midden-Oosten.
Ook het Iraanse regime verkeert in crisis. Na twintig jaar beginnen de mullahs hun greep te verliezen op de situatie. Dit werd onlangs schitterend geïllustreerd tijdens... de Wereldbeker voetbal. De 2-1 overwinning tegen de Verenigde Staten resulteerde in uitbundige straatfeesten, waarbij ook de vrouwen massaal naar buiten kwamen. Ze waren ongesluierd en dansten samen met de mannen, ondanks het verbod door het regime, dat machteloos toekeek. In een dergelijk repressief regime kan zelfs Koning Voetbal een rol spelen.
Zuid-Oost-Azië
De recessie heeft nu al kolossale sociale en politieke gevolgen in de Derde Wereld. Aanvankelijk ging de bourgeoisie ervan uit dat de Aziatische crisis niet lang zou duren. Maar de crisis is niet opgelost. Er is een neergaande spiraal op gang gekomen die ze niet controleren, en bovendien breidt ze zich uit. Wat voor ons van vitaal belang is, zijn de sociale en politieke gevolgen.
In Indonesië is de invoer met 70 procent teruggevallen. In juli alleen al gingen 20.000 Zuid-Koreaanse fabrieken op de fles. In Thailand duikelde de autoproductie op vijf maanden tijd met 77 procent naar beneden. Werkloosheid, honger, bedelarij, prostitutie, dakloze straatkinderen zijn in Zuid-Oost-Azië de norm geworden. In Zuid-Korea, een land waar werkloosheid onbestaande was, worden drie miljoen werklozen verwacht tegen het einde van het jaar. Geen werk hebben is in de Koreaanse cultuur een sociaal stigma. Werklozen staan vroeg op, kleden zich op en verlaten met een koffertje het huis omdat niemand zou weten dat ze hun werk kwijt zijn. Er is een golf van zelfmoorden, waarbij soms het hele gezin wordt uitgeroeid. Sociale voorzieningen bestaan er niet. Het verklaart ook de heftigheid van de stakingen die we in de afgelopen jaren konden zien. In werkelijkheid heerst een prerevolutionaire situatie in Zuid-Korea, dat strikt genomen geen koloniaal land meer is. Het is het tiende meest geïndustrialiseerde land ter wereld, met een sterke arbeidersklasse en een militante traditie.
Ook China zal zich niet kunnen isoleren van de Aziatische crisis. China stevent af op een regelrechte economische crisis en de bureaucratie is doodsbang. Er is nu reeds een massale beweging aan de gang onder de arbeiders en boeren, met gewelddadige botsingen met de politie.
Indonesië
Maar de belangrijkste ontwikkelingen van de afgelopen periode waren ongetwijfeld te zien in Indonesië. 21 Mei 1998 was een grote dag in de geschiedenis. Het was de dag waarop en van de grootste massamoordenaars uit de menselijke geschiedenis de macht moest afstaan. Alle historische vergelijkingen hebben uiteraard hun mankementen. Maar wanneer we de situatie in Indonesië analyseren (zie ook verder), kunnen we een zekere analogie trekken met de situatie na de februarirevolutie in Rusland (1917) of eerder nog de Spaanse revolutie van 1930, die aanleiding gaf tot de val van de dictator Primo De Rivera. Deze stormachtige beweging lag aan de basis van het uitroepen van de Republiek in 1931.
De beweging in Indonesië begon heel klassiek met een studentenbeweging, die snel oversloeg naar de arbeidersklasse. Aanvankelijk troostte de bourgeoisie zich met het feit dat het rustig bleef op het platteland, maar ook dit was van korte duur. De revolutie verspreidde met het effect van een steen die in de vijver wordt gegooid. De boeren volgden razendsnel en massaal. We hebben hier alle elementen van een klassieke revolutie. De arbeiders steken de boeren aan. Er is de nationale kwestie: een beweging in Oost-Timor en West-Papua tegen de Javaanse onderdrukking. De boeren bezetten het land, herverkavelen het en beginnen het te bewerken. De golfterreinen zijn hierbij het eerst aan de beurt. Het idee van onteigening maakt opgang. Koffieplantages werden overgenomen, maar de militairen kwamen tussen en sedertdien verloopt het vervoer van de koffiebonen onder begeleiding. In juli werd een garnaalfabriek bestormd. De soldaten vuurden in de lucht om de mensen uiteen te drijven, maar hun reactie was verbluffend: ze begonnen te dansen! Dit is van zeer grote betekenis. Het toont aan dat de mensen hun schrik hebben verloren en dat betekent maar één ding: het spel is op! Het Habibie-regime zal het niet lang volhouden. Habibie is een toevallige figuur die er niets beter op vond dan op te roepen om twee dagen per week te vasten als maatregel tegen de voedselschaarste!
De imperialisten begrijpen dat ze in Indonesië een revolutie aan hun broek hebben en ze zijn bang. Dat verklaart de recente "gift" van het IMF van 43 miljard dollar, echter een druppel op de hete plaat. De respectabele heren van het IMF geven hun geld echter niet zomaar. In ruil eisen ze de afschaffing van de subsidies op rijst, soja, e.d. en dat in een land waar hongersnood heerst. Ze hebben volstrekt niets geleerd. Hun politiek lag aan de basis van de val van Soeharto, nu willen ze de Indonesische massa's uithongeren om hen een lesje te leren. Ook eisen ze een verdere afbouw van de handelstarieven, wat de situatie nog erger zal maken. De schulden van de banken willen ze overnemen in ruil voor aandelen, waardoor het Westen hun greep op de rijkdommen nog verstevigt. Deze politiek wordt in heel Azië gevoerd en zal OVERAL tot explosies leiden.
En ook nu weer zien we dat de burgerlijke democraten van Indonesië juist dezelfde reactionaire rol spelen die ze doorheen de geschiedenis hebben gespeeld. De PDI (Democratische Partij van Indonesië) van Soekarno's dochter Megawati wacht gewoon tot de macht in haar schoot valt. Deze burgerlijke democraten zijn als de dood voor de massa's en wensen in een coalitieregering te stappen. Hun advies aan de massa's is: geef de regering tijd, wacht af. Maar de massa's kunnen niet wachten. Er komt een nieuwe explosie die Habibie opzij zal schuiven.
Het regime heeft vrije verkiezingen beloofd, maar wie zal ze organiseren? De PRD, erfgenaam van de oude communistische partij blijft verboden. De regering heeft zelf een lange lijst opgesteld van de partijen die kunnen deelnemen. Op die lijst prijken de gekste namen, zoals de partij van de eersterangsburgers. De PRD bestaat amper twee jaar maar groeit snel. De leden zijn jong en onervaren. Maar ze hebben afstand genomen van hun stalinistisch erfgoed en staan open voor echte marxistische ideeën. Gewapend met het programma en de methodes van de Bolsjewieken, kan de PRD uitgroeien tot de partij die de revolutie in Indonesië tot een succesvol einde zal brengen.
Maar de revolutie zal geen eenmalige daad zijn. Dit is het nooit. Het is een proces. De Russische Revolutie speelde zich af in een korte tijdsspanne, negen maanden. Binnen die korte periode zagen we een grote sprong voorwaarts met de revolutie van februari, vervolgens viel ze terug, was er een periode van zwarte reactie in juli en augustus, wat de voorbode was van een nieuwe sprong voorwaarts die uitmondde in oktober. De Bolsjewistische partij was in dit proces een enorme katalysator. Er is geen enkele historische wet die zegt dat een revolutie snel moet verlopen. De Russische revolutie duurde niet lang door de rol van de Bolsjewieken en die van Lenin en Trotsky. De Spaanse revolutie in de dertiger jaren speelde zich af over een periode van zeven jaar. Ze begon in 1930 met de val van de dictatuur en eindigde met de meidagen in Barcelona in 1937.
De Indonesische revolutie is begonnen. Door gebrek aan een subjectieve factor zal ze onvermijdelijk plaatsvinden over een lange periode en niet rechtlijnig verlopen. Maar gewapend met een correct programma zal ze slagen. De Indonesische arbeiders en boeren hebben de nederlaag van de revolutie van '65 zeer duur betaald. Miljoenen werden fysiek geliquideerd. Dat is de prijs die betaald wordt wanneer de revolutie mislukt en de reactie wraak neemt. De nieuwe generatie arbeiders- en studentenleiders van de PRD mag en zullen een dergelijke tragedie nooit meer toelaten. Ja, het zal opnieuw dagen in het oosten.
