Er dreigt een ineenstorting van de Europese welvaartsstaat.Tot deze conclusie komt ondermeer het centrale Nederlandse Planbureau (NPB). Deze stelling wordt eveneens beaamd door kleinburgers zoals Yves Desmet, politiek hoofdredacteur van de krant De Morgen. Wat meer is, volgens hem zijn de stoute kapitalisten verantwoordelijk voor dit naderende onheil.
De grote bedrijven zorgen ervoor dat ze enkel nog winst maken in de landen met lage vennootschapsbelasting, waar dus fiscale dumping wordt toegepast. De gemiddelde vennootschapsbelasting daalde hierdoor in de laatste twintig jaar van 45 naar 35 procent. De regeringen proberen hun belastinginkomsten te redden door de belasting op arbeid te verhogen, een factor waarop ze nog enige greep hebben. Reactie van die stoute kapitalisten: ze delokaliseren hun laaggeschoolde arbeidsbehoefte door delen van hun fabrieken naar lageloonlanden te versassen. Het gevolg is dat de staat naast de gevolgen van de vergrijzing ook geconfronteerd wordt met toenemende werkloosheid, zelfs afgezien van de gevolgen van de conjunctuur en van de steeds hogere productiviteit. De belasting- en sociale-zekerheidsinkomsten dalen en de groei blijft minimaal.
Enkel toekomst voor hooggeschoolden?
Het lijdt geen twijfel dat er hoofdzakelijk nog werk zal zijn voor de categorie van hooggeschoolden. Zij zullen niet bereid zijn om alleen de sociale-zekerheidskas te spijzen en er weinig voor terug te krijgen. Om te beletten dat onze brains, onze enige grondstof, betere oorden gaan opzoeken, zal men de belastingsdruk op hoge lonen moeten milderen. Resultaat: nog minder staatsinkomsten ten overstaan van stijgende behoeften. De inkomstenkloof tussen laag- en hooggeschoolden zou binnen de twintig jaar met 20 tot 50 procent toenemen, wat onvermijdelijk tot sociale onrust zal leiden. Er ontstaan ook spanningen tussen de geringe groep werkenden die de sociale zekerheidskas nog vullen en de toenemende groep steuntrekkers en gepensioneerden.
De EU stond erbij en keek ernaar
Volgens Paul Tang van het N.P.D. bemoeit de Europese Unie zich nauwelijks met de kapitaalstromen en nog minder met de trucjes met de vennootschapsbelasting. Met de uitbreiding van de EU zou de gemiddelde vennootschapsbelasting zelfs dalen tot 25 procent. De fiscale dumping zal dus nog toenemen, de neerwaartse belastingspiraal voeden, wat de welvaartsstaat nog meer zal ondermijnen. Daarom pleit Tang voor een minimumvennootschapsbelasting en voor een gelijke winstdefinitie waarop belastingen worden berekend in alle EU-landen.
Onverzadigde winsthonger
Onder bestendige druk van de aandeelhouders die op korte termijn grote inkomsten willen, worden winsten en fabrieken gedelokaliseerd. Maar in dit scenario wordt geen rekening gehouden met de sterk dalende koopkracht die in heel de EU zal toeslaan. En dit is nu juist het grote probleem voor de kapitalisten die bestendig met overproductie en overproductiecapaciteit worstelen. Aan wie zullen ze hun producten nog kwijt geraken?
Met andere woorden, het kapitalisme blijft botsen op haar ingebakken tegenstellingen. Met de nationale grenzen en haar sociale en fiscale remmen, met protectionisme, met het privé-bezit van de productiemiddelen die tot een chaotische wereldproductie leidt, met een sociale productiewijze in de bedrijven en een privé toeëigenen van het gros van de door arbeid geschapen waarde door de kapitalistische bazen. En dus van het stelen van de meerwaarde of onbetaalde arbeid. We stellen dus vast dat het kapitalistische systeem barst in al haar voegen. De werkenden zullen een eind moeten stellen aan dit perverse systeem en moeten zelf de economische touwtjes in handen nemen
