Op zaterdag 5 juni betoogden de twee grote vakbonden ACV en ABVV in Brussel tegen de maatregel Bolkestein. Hoewel het absoluut nodig is dat er massaal actie wordt gevoerd tegen deze maatregel, was de opkomst van 5.000 betogers zeker niet massaal te noemen. De vakbonden voerden hun bekende non-mobilisatie met vooraf vastgelegde quota en stelden reeds op voorhand dat de mensen er spijtig genoeg niets van af weten, dat het hen niet interesseert en dat ze het niet begrijpen. Tja, je oogst natuurlijk wat je zelf zaait. Daarom een woordje uitleg over de ondertussen beruchte maatregel Bolkestein, waarmee we als Vonk een bescheiden bijdrage proberen te leveren aan het bewustmakingsproces dat normaal gezien door de vakbonden moet gebeuren.
De maatregel Bolkestein is een Europese richtlijn die bedoeld is om een grote Europese markt op te zetten voor een groot aantal diensten zoals bouw, distributie, telefonie, kabel, vervoer, toerisme enzovoort. Zo wil de EU de Europese dienstenmarkt liberaliseren in het kader van de GATS-onderhandelingen. Die hebben de bedoeling om een wereldwijde vrije markt voor diensten te creëren.
Concrete bedoeling van de maatregel Bolkestein is dat dienstverleners uit EU-lidstaten ook diensten in alle andere lidstaten mogen aanbieden zonder dat zij zich ook nog eens moeten houden aan de wetten van het land waar zij hun diensten aanbieden. Zij zullen zich alleen nog moeten houden aan de wetgeving die van toepassing is in het land waar het bedrijf is gevestigd.
Dit betekent dat de loon- en arbeidsvoorwaarden van die bedrijven gecontroleerd zullen worden in het land van oorsprong. Concreet wil dat zeggen dat bijvoorbeeld een Grieks uitzendbureau in België uitzendarbeid kan komen verrichten met Poolse werknemers onder Tsjechische contracten. Dat zal dan misschien nog wel moeten aan de loon- en arbeidsvoorwaarden van de sector waar die Polen worden tewerkgesteld, maar de controle daarop zal in ieder geval niet meer de bevoegdheid zijn van de Belgische arbeidsinspectie. De controle moet dan uitgevoerd worden door het land van herkomst, in dit geval Tsjechië, dat werknemers naar België heeft gedetacheerd. Bovendien zullen die Poolse werknemers onder Tsjechisch contract ook geen bijdragen aan de sociale zekerheid in België moeten betalen maar wel in Tsjechië. Verder is het zelfs helemaal niet zeker of die buitenlandse interim-arbeiders dan nog tewerkgesteld zullen moeten worden aan de loon- en arbeidsvoorwaarden die van toepassing zijn bij de gebruiker of in de sector. Dat is momenteel bij ons zo geregeld, maar bijvoorbeeld in Engeland niet. En een akkoord daarover lijkt uitgesloten.
Voorstanders van de richtlijn proberen ons aan te praten dat een groot aantal belangrijke diensten worden uitgesloten van de richtlijn. Er is echter nog lang geen akkoord over welke diensten moeten worden uitgesloten. Bovendien is de richtlijn zo opgesteld dat al wat niet uitdrukkelijk wordt uitgesloten, onder de richtlijn valt. En zelfs wanneer bepaalde diensten worden uitgesloten, valt het nog af te wachten hoe ver die uitsluiting gaat.
In de transportsector bijvoorbeeld geldt een specifieke richtlijn waarbij de volledige liberalisering van het internationale transport vanuit de nieuwe lidstaten is uitgesteld tot 2007. Die richtlijn is echter maar geldig voor vrachtvervoer vanaf 3,5 ton. Al het vrachtvervoer van minder dan 3,5 ton valt dus wel onder de richtlijn Bolkestein en al het personenvervoer, ook de koerierdiensten en de kleine transportactiviteiten.
Ook de dokwerkers zullen misschien nog geconfronteerd worden met de maatregel Bolkestein. Want hoewel zij hun strijd tegen de liberalisering van het laden en lossen voorlopig hebben gewonnen, zal de liberalisering zich opnieuw aandienen wanneer ook het laden en lossen van schepen onder de maatregel Bolkestein wordt gevat. Dan moet er immers concurrentie komen en mag België geen voorwaarden meer opleggen aan bedrijven die zich aanbieden voor die dienst.
Eén ding is duidelijk: er moet massaal protest komen tegen de richtlijn Bolkestein. We kunnen niet aanvaarden dat onze sociale verworvenheden op de helling worden gezet in naam van de almachtige concurrentie en de winst van de grote multinationals. Want daar draait het uiteindelijk om. De richtlijn Bolkestein moet weg. Er moet niet over onderhandeld worden en de richtlijn moet ook niet geamendeerd worden. Een gemoedelijke zaterdagse zomerbetoging in Brussel zal echter niet volstaan om het patronaat en de Europese politici ervan te overtuigen dat wij de richtlijn Bolkestein niet hoeven. Wat gelobby in het Europees parlement ook niet. De dokwerkers hebben ons laten zien dat het aloude stakingswapen nog steeds het meest efficiënt is. Laten we dat voorbeeld overnemen, want het werkt.
