Piet Hein Donner, de Nederlandse minister van Sociale Zaken, riep op de lonen te bevriezen. Voor deze oproep vroeg het Nederlandse kabinet de vakbonden steeds om niet meer te eisen dan een inflatiecorrectie van 1 procent. Nu gaat Donner nog verder en eist een totale loonbevriezing! Dit wordt een ‘nullijn' genoemd. In feite klopt dit niet, aangezien door de inflatie de reële lonen juist iets verlaagd worden, zou men dit beter een ‘minlijn' of ‘negatieve lijn' noemen.
Het argument is dat dit noodzakelijk is om de crisis te bestrijden. Het argument van de loonbevriezing en -matiging kwam vaker voor de laatste jaren. Toen Balkenende II net aan de macht kwam en de economie heel langzaam groeide, was het argument dat loonmatiging nodig was om de economie er weer bovenop te krijgen. Toen het in 2006 en 2007 weer wat beter ging met de Nederlandse economie, zei het Nederlandse kabinet dat de vakbonden hun looneisen moesten matigen, omdat anders de groei niet behouden kon worden. Vandaag wordt er weer opgeroepen tot matiging en nu zelfs tot bevriezing.
Wat laat dit zien? Het laat zien dat de kabinetten Balkenende altijd loonmatiging willen, omdat de economische groei gebaseerd was op het laag houden van de lonen. Toen het in 2006 en 2007 weer beter ging met de economie, hebben de werkende mensen dat toen heel bewust meegemaakt? Nee, voor de gewone mens veranderde er niet echt wat. Maar de gewone mens voelt wel de gevolgen van de crisis. In Nederland zijn de gevolgen voor de crisis nog niet zo erg als in andere landen. Maar de Nederlandse werkende man en vrouw gaan dit wel voelen. Nederland heeft namelijk een open economie, net als België, gebaseerd op export van goederen. Doordat de vraag in andere Europese landen en vooral in Amerika drastisch afneemt, zal de Nederlandse economie met 3,5 procent krimpen dit jaar. Er zullen zeker ontslagen vallen.
Naast loonmatiging en loonbevriezing is een ander voorstel het verhogen van de AOW-leeftijd naar 67. Dit wordt voorgesteld als iets modern en realistisch. Het is echter de vraag hoe modern het is, aangezien Nederland een van de rijkste landen ter wereld is. AOW vanaf je 65e werd altijd aangeduid als een teken van de hoogstaande Nederlandse beschaving. In dat opzicht is het absurd dat er nu in 2009 wordt voorgesteld om tot je 67e door te werken.
Het is duidelijk. Het kabinet Balkenende IV wil de werkende mensen de rekening laten betalen voor de crisis. Eerst werden er miljarden in de banken gestoken. Fortis en ABN-AMRO werden genationaliseerd voor een hoge prijs. Daarna kreeg ING een miljardeninjectie, deze hielp echter niet. Jarenlang zei premier Balkenende dat er bezuinigd moest worden op sociale voorzieningen en werkende mensen waren de dupe van die bezuinigingen. Nu worden er ineens miljarden in de banken gestoken. Miljarden euro's van de belastingbetalers, oftewel de arbeiders- en middenklasse. Allemaal bestemd voor de rijkste bankiers, die onverminderd grote bonussen krijgen, ook die in de nu genationaliseerde banken. Socialisme voor de rijken, zoals de Amerikaanse schrijver Gore Vidal het noemde. En de werkende mens krijgt zoals altijd de rekening gepresenteerd.
Het bewustzijn van de Nederlandse bevolking verandert door de crisis. Voor velen is het duidelijk dat het ongebreidelde kapitalisme een doodlopende weg is. Zij hebben het gevoel dat er iets moet veranderen aan het systeem. Het neoliberalisme is over. We gaan waarschijnlijk voorlopig weer terug naar Keynes en het "Rijnlandse Model".
De Socialistische Partij heeft nog geen helder alternatief gegeven voor het neoliberalisme. Jarenlang heeft de SP ertegen gestreden, maar nu met de crisis, het beste moment om met een alternatief te komen, heeft de SP een programma gebaseerd op het "Rijnlandse Model", terwijl het kapitalisme nu meer dan ooit laat zien dat het een gefaald systeem is. De slogan van de SP is "NU SP!". Hier zijn we het mee eens, het is nu inderdaad tijd voor socialisme. Maar dan wel gebaseerd op een socialistisch programma en niet op een programma voor het hervormen van het kapitalisme.
De vakbonden protesteerden al tegen de plannen van Donner. De leiding wil echter weer gaan onderhandelen met de patronale organisaties. Dat zal op weinig goeds uitlopen, in deze crisis is er nu geen nationaal belang, alleen de belangen van ondernemers en werknemers die lijnrecht tegenover elkaar staan. In de komende tijd zal echter de druk van de basis op de vakbondsleiders toenemen. De Nederlandse traditie van onderhandelen zal onder druk van de basis vervangen worden door een strijdvaardiger beleid om banen te behouden en contrahervormingen tegen te gaan.
De vakbonden en de SP moeten met een socialistische oplossing komen voor de crisis, waarbij de banken worden genationaliseerd onder werknemerscontrole, met minimale compensatie. Laat de kapitalisten en bankiers maar betalen voor hun crisis!
Laat de Nederlandse arbeidersklasse en middenklasse niet de crisis betalen!
Geen loonmatiging!
Niet langer doorwerken!
Voor een socialistische oplossing voor de crisis met nationalisatie van de banken onder werknemerscontrole!
