De aanduiding van Frank Dobson als Labour-kandidaat voor het burgemeesterschap in Londen zal bij de meerderheid van de partij- en vakbondsleden woede en afkeer opwekken. De kleine marge waarmee hij won, toont overduidelijk aan dat Livingstone als winnaar uit de bus was gekomen indien de stemming eerlijk was verlopen.
Eerst en vooral een woordje uitleg over de manier waarop de kandidaten bij Labour aangeduid worden: partijleden kunnen individueel stemmen, evenals de leden van de aangesloten vakbonden. Daarnaast kunnen de vakbonden hun stem ook gegroepeerd uitbrengen (de zgn. "block-vote"), al dan niet na raadpleging van hun leden. Bovendien is er nog een kiescollege samengesteld uit parlementsleden, Europarlementairen en soms ook ex-parlementsleden, dat zwaar doorweegt op de uitslag. De overgrote meerderheid van de partij- en vakbondsleden stemde op Livingstone: hij behaalde 74.646 stemmen, Dobson slechts 22.275! Dit is een overduidelijke stem tegen Blair en zijn politiek. In een enquête, uitgevoerd door de krant "Evening Standard", werd de volgende vraag gesteld: "Denkt u dat Dobson eerlijk heeft gewonnen of werden de regels vervalst om Ken Livingstone tegen te houden?" 53% antwoordde dat er vals werd gespeeld. Zelfs de "Financial Times" moest erkennen dat "Ken Livingstone de kiezers wist te overtuigen en Dobson gered werd door het partijapparaat. Dat is een slechte start voor Dobson en een stevige nederlaag voor Blair".
De handvol stemmen van het kiescollege en de "block-vote" van de vakbonden, die hun leden niet raadpleegden, woog zwaarder door dan de wens van de meerderheid. Dit toont nog maar eens de schijnheiligheid aan van Blair. In het verleden verzette hij zich steeds heftig tegen het kiescollegesysteem en verdedigde hij het "OMOV"-principe (one member = one vote - één lid = één stem). Hij deed dit omdat hij dacht dat hij de stemming kon beïnvloeden door de leden per brief te laten stemmen in plaats van na debatten en meetings op het niveau van de partijafdelingen en kiesomschrijvingen. Maar toen hij besefte dat Livingstone met het OMOV-systeem zelfs slapend zou winnen, veranderde hij van idee en greep hij terug naar de block-vote en het kiescollegesysteem. Daar kon hij immers rekenen op de steun van de parlementsleden en vooral van de rechtse vakbondsleiders. Principes zijn duidelijk niet de sterkste kant van Blair.
Maar dit was niet de enige manipulatie die plaatsgreep. Een aantal vakbonden werden geweerd uit de stemming omdat ze zogezegd hun bijdragen te laat hadden betaald, en enkel Dobson had de ledenlijsten gekregen. Het was slechts na hevig protest dat ook de twee andere kandidaten, Ken Livingstone en Glenda Jackson, deze lijsten kregen. En om de parlementsleden nog meer onder druk te zetten, werd beslist dat zij hun stem niet in een geheime stemming mochten uitbrengen. Het is duidelijk dat Tony Blair Livingstone kost wat kost wou tegenhouden. De reden is dat Ken Livingstone zich fel verzette tegen de privatisering van de Londense Metro. Bovendien kon Blair niet tolereren dat de burgemeester van Londen de oppositie binnen de partij tegen Blair en zijn Tory-politiek zou kunnen verzamelen.
De Blair-machine heeft haar kandidaat doorgedrukt maar zowat iedereen heeft de indruk dat er geknoeid werd. Het lijkt erg op de verkiezing van Alan Michael als leider van de Welsh Labour Party in plaats van Rhodric Morgan. Ook in dit geval was Michael de man van het apparaat en werd hij de leden opgedrongen, met een desastreus resultaat: kiesdistricten die reeds jaren voor Labour stemden, gingen verloren aan de Welsh Nationalisten. Voor Blair en zijn aanhang is het blijkbaar belangrijker hun kandidaat op te dringen aan de tegenpruttelende leden dan de verkiezingen te winnen.
Een verlies voor Labour behoort nu ook tot de mogelijkheden in Londen: heel wat militanten zullen niet bereid zijn om zich in te zetten in de campagne voor Dobson en heel wat kiezers zullen, ontgoocheld dat Livingstone geen kandidaat is, gewoon niet gaan stemmen. Het onmogelijke kan dan gebeuren: veel betere resultaten voor de Conservatieven en de Liberaal-Demokraten dan ze verdienen. Als Blair zijn zin doordrijft, kan het rampenscenario van de verkiezingen in Wales zich herhalen in Londen. Dit kan worden voorkomen wanneer Dobson zijn kandidatuur intrekt. De partijleiding zou moeten aanvaarden dat de leden van de partij en de vakbond in feite Livingstone willen als kandidaat. Jammer genoeg zal dit niet gebeuren. Het échte gevecht begint nu: er is massaal verzet tegen de selectieprocedure en de verdeeldheid in de partij en de vakbond rond deze kwestie is groot. Na de Labour-overwinning in 1997 was er hoop en verwachting dat Blair al het onrecht van 18 jaar Tories zou ongedaan maken. Aanvankelijk kon hij zich zowat alles permitteren: de meeste leden en militanten aanvaarden de zwaai naar rechts als de prijs die moest betaald worden om verlost te worden van de Tories. Maar nu wordt het duidelijk dat Blair helemaal niet van plan is om de conservatieve politiek terug te draaien en er vormt zich dan ook oppositie. Er is een grote tegenstelling tussen wat het gros van de Labourleden wilt en wat Blair en zijn kliek nastreven. Wat er in Londen gebeurt, toont aan dat alle voorwaarden vervuld zijn om een sterke linkse oppositie uit te bouwen binnen Labour. Ken Livingstone is de juiste man om dit te leiden. De mogelijkheid om een linkerzijde in de vakbonden uit te bouwen is aanwezig. Livingstone zou een oproep moeten richten aan de vakbondsleden om de oppositie te organiseren tegen het volgende vakbondscongres en om de politieke lijn te veranderen. Vooral in die twee vakbonden die 8% van de stemmen voor Dobson leverden en dit zonder hun leden te raadplegen.
We moeten ook de tegenstelling beklemtonen tussen de Londense parlementairen en Europarlementsleden, die in meerderheid Dobson steunden, en de wil van hun kiezers. Zo kan de linkerzijde de selectieprocedure voor parlementairen bij de volgende verkiezingen voorbereiden. Verkozenen die de wil van de basis niet respecteren, zouden moeten gedwongen worden om dat in de toekomst wel te doen, anders moeten ze maar plaats maken voor kandidaten die de socialistische verzuchtingen van hun kiezers wél delen.
Blair en zijn kliek hebben steeds de mond vol over democratie: laten we hen aan hun woord houden. Het meest democratische zou nu zijn om een Londens Congres bij hoogdringendheid bijeen te roepen. Deze vergadering zou dan richtlijnen kunnen uitzetten voor de partij in Londen. Echte socialisten binnen de partij zouden dan het hoofdkwartier bestoken met resoluties met de vraag dat Dobson zich terugtrekt en dat Livingstone als officiële kandidaat wordt voorgedragen en dat dit allemaal wordt bekrachtigd door een buitengewoon Londens partijcongres.
De Londense Evening Standard vroeg Ken Livingstone in een interview "waarom hij niet als onafhankelijke kandidaat opkwam?" Zijn antwoord was: "Ik heb er wel aan gedacht maar mijn uitgangspunt is dat Labour de moeite waard is en democratisch moet zijn; mijn raad aan iedereen is: loop niet gedegouteerd weg, maar blijf en vecht mee om de regels te veranderen, zodat dit nooit meer kan gebeuren. Wanneer we allemaal weglopen, blijft Blair over met een partij waarmee hij doet wat hij wil. Ik begrijp dat vele échte socialisten boos en ontgoocheld zijn, maar er zit niets anders op dan te blijven én te vechten. Net nu is de stemming in de partij aan het omslaan in het voordeel van links: Blair werd in het parlement gedwongen om het minimum loon te verhogen door de druk van zijn eigen "back-benchers" (=minder invloedrijke parlementsleden).
Sommigen willen dat Ken Livingstone als onafhankelijke kandidaat zou opkomen. In deze val mogen we echter niet trappen: de Tories zouden niets liever hebben: op die manier worden de stemmen van Labour gesplitst en zouden de Conservatieven kunnen winnen, met een demoralisatie van links en een verzwakking van de linkerzijde in Labour tot gevolg. Het beste zou zijn dat Livingstone in de linkerzijde Labour zou blijven steunen in de verkiezing maar tezelfdertijd ook oproepen om de partij terug in handen te nemen en te strijden voor een socialistische politiek. Zo'n campagne zou ook effect tot ver buiten Londen sorteren. De mobilisatie die uitgaat van "een bekende linkse figuur" zoals Ken Livingstone heeft reeds heel wat gewone leden terug naar de vergaderingen gelokt. Wat nu in Londen gebeurt is een voorteken voor de nabije toekomst in de gehele Labour-partij. Zo kunnen we de partij terugwinnen voor de arbeiders en hen die strijdbare leiding geven die ze verdienen.
