Een kolossale strijd is ingezet. Deze van de toekomst van de Bolivariaanse Revolutie. De presidentsverkiezingen van 3 december in Venezuela zijn hierin een belangrijk moment.
Uittredend president Hugo Chavez is kandidaat voor herverkiezing. Hij wordt gesteund door de volksbeweging, de nieuwe vakbonden van de UNT, de boerenorganisaties en de partijen die zich beroepen op de Bolivariaanse revolutie. Aan de andere kant staat de kandidaat van de rechtse oppositie, Manuel Rosales. Hij heeft de steun van de rijke oligarchie van landeigenaars, bankiers, bedrijfsleiders en een aanzienlijk gedeelte van de middenklasse. Natuurlijk ook van het Noord-Amerikaanse imperialisme. Niet voor niets beschrijft de Amerikaanse legertop Venezuela als “het grootste gevaar sinds de val van het communisme”.
De herverkiezing van Hugo Chavez is de inzet van een krachtmeting die zich niet beperkt tot het eigen land. In heel Latijns-Amerika wordt er uitgekeken naar de resultaten van deze stemming. In het Witte Huis in Washington eveneens. Ook in de Europese Unie en op andere continenten. Zonder overdrijven kunnen we zeggen dat het eigenlijk om een strijd gaat die zich op wereldvlak afspeelt. Zo groot is het belang geworden van het revolutionaire proces in Venezuela dat acht jaar geleden is gestart. De Bolivariaanse Revolutie is een lichtpunt geworden voor miljoenen armen, onderdrukten en diegenen die strijden voor een uitweg uit de hel van het kapitalisme. Chavez heeft ook de discussie over het socialisme op tafel gegooid.
Venezuela is het land dat vandaag de beste economische en politieke steun geeft aan het revolutionaire Cuba. Een nieuwe as van verzet tegen de Noord-Amerikaanse overheersing heeft zich gevormd rond Bolivia, Cuba en Venezuela. Deze moet de eerste bouwstenen leggen van het ALBA, het Bolivariaans Alternatief voor Latijns-Amerika. Veel minder dan de dreiging op de olietoevoer naar de ‘States’ zijn dit de echte pijnpunten voor het wereldkapitalisme.
Imperialistische manoeuvres
Met de parlementsverkiezingen van december vorig jaar had de schamele rechtse oppositie zich op de valreep teruggetrokken uit de race. Zogezegd omdat deze verkiezingen niet ‘clean’ waren. Resultaat was dat er enkel maar kandidaten zijn verkozen die Chavez steunen. Dat was een berekend maar ook een zeer doorzichtig manoeuvre. Het was het startschot van een wereldwijde campagne om de herverkiezing van Chavez tot president te verhinderen. Indien ze een nieuw mandaat voor Chavez niet kunnen verhinderen, willen ze het democratische karakter van zijn herverkiezing in vraag stellen. Want het is mogelijk dat de rechtse oppositie hetzelfde manoeuvre uithaalt met de presidentsverkiezingen als met deze voor het parlement. Reken er maar op dat de hele wereld dan verteld zal worden dat Chavez niet op een democratische manier werd herverkozen. Dat op zijn beurt bereidt de internationale publieke opinie voor op een nieuwe inspanning om Chavez omver te werpen met behulp van een staatsgreep zoals in april 2002 of met een patronale lock-out.
Maar vandaag zijn de voorwaarden hiervoor nog niet voorhanden. De oppositie is verdeeld en beschikt niet meer over die mobilisatiekracht van een paar jaar geleden. De verkiezingen willen ze samen met hun vrienden in het Pentagon en het Witte Huis benutten om die weer op te bouwen.
Chavez en de Bolivariaanse Revolutie beschikken echter over een indrukwekkend palmares van sociale hervormingen in het onderwijs en vooral in de gezondheidszorg. De Wereldbank moest onlangs toegeven dat de armoede in tien jaar met een vierde is verminderd. Ook de landhervorming, die een einde wil maken aan het grootgrondeigendom, zorgt dat Chavez over veel steun geniet onder de arme en landloze boeren. De arbeidersbeweging, die tot voor een paar jaar als onafhankelijke kracht niet zichtbaar was, is zich beginnen organiseren en roeren. De vorming van een nieuwe massale vakbond, de UNT, die de oude corrupte vakbond CTV vervangt, is hier de uitdrukking van.
“The enemy within”: de kapitalistische economie en het staatsapparaat
Arbeiders beginnen te beseffen dat indien ze willen dat de Bolivariaanse Revolutie slaagt zij er hun stempel op moeten drukken. Het aantal bedrijven dat recent in actie is gegaan, is aanzienlijk. In veel gevallen wordt er gestreden voor betere lonen, voor betere arbeidsvoorwaarden en voor de toepassing van de nieuwe sociale en vakbondsrechten die de revolutie heeft voortgebracht. De toepassing van deze nieuwe rechten wordt stelselmatig niet uitgevoerd door het Venezolaanse patronaat. Niet zelden leidt deze strijd voor beperkte economische eisen tot de bezetting van het bedrijf. Vandaar het grote belang van de oprichting van het Freteco, het front van bezette en overgenomen bedrijven die door de arbeiders worden beheerd. Dit front eist om te beginnen de nationalisatie onder arbeiderscontrole van alle honderden bedrijven die werden gesloten. Onze kameraden van de Corriente Marxista Revolucionaria spelen hier een leidinggevende rol in. Veel bedrijven zijn de laatste jaren gesloten door hun eigenaars. De economische sabotage door de patroons van de Bolivariaanse Revolutie is een welgekend feit.
De aanzienlijke economische groei van de laatste jaren gebeurde hoofdzakelijk dankzij de olie-inkomsten en de openbare investeringen. De privé-sector, dus de Venezolaanse kapitalisten, investeert niet veel. De patroons profiteren maximaal van de huidige economische groei maar breiden de productiecapaciteit niet uit of investeren niet in nieuwe machines. Ondanks de vermindering van de werkloosheid – dankzij de jobs in de openbare projecten en coöperatieven – worden er in de privé-sector onvoldoende jobs gecreëerd om de jaarlijkse aangroei van werkzoekenden op te vangen.
Binnen het staatsapparaat zien we hetzelfde gebeuren. Het staatsapparaat waarop Chavez en de revolutionaire beweging tot nu toe hebben gesteund, remt, verlamt, verdraait, saboteert zowel de maatregelen die Chavez en sommige ministers aankondigen als de initiatieven van onderuit. Het staatsapparaat in Venezuela is nog steeds het oude corrupte monster dat ten dienste staat van de geprivilegieerden. Zo wordt de revolutie van binnenuit uitgehold. Chavez heeft veel topambtenaren vervangen door nieuwe ambtenaren, maar het gros van het staatsapparaat blijft onaangeroerd. Op plaatselijk vlak worden er nu initiatieven genomen om ‘consejos comunales’ of wijkraden op te richten. Dit is een poging om nieuwe revolutionaire instellingen in het leven te roepen onder controle van de volksorganisaties en rechtstreeks verkozen afgevaardigden.
De revolutie afwerken
Chavez vertelde onlangs dat hij met zijn herverkiezing maatregelen wil nemen die de Bolivariaanse Revolutie ‘onomkeerbaar’ zal maken. Aan welke maatregelen hij denkt, is niet geweten. Maar wij weten in ieder geval dat deze hoopvolle revolutie niet halverwege kan stoppen. Een halve revolutie is geen revolutie. Wij zijn akkoord met Che Guevara die stelde dat een “revolutie enkel maar socialistisch kan zijn of het wordt een karikatuur van een revolutie”. Een socialistische revolutie in Venezuela vereist de vervanging van het oude staatsapparaat door een echte democratische staat onder controle en effectief beheer van de arbeidersklasse en de volksorganisaties. De oligarchie (kapitalisten en grootgrondbezitters) gebruikt al haar economische en financiële macht tegen de democratische wil van de overgrote meerderheid van de bevolking. Daarom dienen de arbeiders, de volksorganisaties en de revolutionaire regering hen te onteigenen en via een democratisch plan de economie te beheren.
