De Belgische verkiezingen van 10 juni waren een overwinning van rechts. De SP.a likt haar wonden en heeft een serieuze electorale kater te verwerken. Enkel een grondige socialistische herbronning kan de partij uit het slop helpen.
Ondanks het feit dat velen met argusogen kijken naar de recente evoluties in Venezuela, kan de partij heel wat leren uit het project van het Venezolaanse volk, de Bolivariaanse Revolutie. Met de oprichting van de PSUV, de Venezolaanse Socialistische EenheidsPartij, krijgt het socialisme van de 21e eeuw nog meer concreet gestalte.
Organisatie van onderuit
Met de herverkiezing van president Hugo Chavez in december 2006 heeft de bevolking van Venezuela een krachtig signaal gegeven om de revolutionaire agenda af te werken. Chavez kreeg een meer dan uitgebreid mandaat (63%) om zijn concept van ‘vijf motoren voor de revolutie’ in gang te zetten. Eén ervan betreft de hervorming van het staatsapparaat. ‘Samenwerking’, ‘participatie’ en ‘organisatie van onderuit’ zijn in Venezuela niet enkel mooie woorden maar werkelijke fundamenten waarop de volksbeweging een nieuwe maatschappij tracht op te bouwen.
Het nieuwe model is het resultaat van een volk dat zich spontaan organiseert. Deze enorme beweging van politieke emancipatie krijgt gestalte in nieuwe gemeenschapsraden. In april 2006 gaf de regering aan deze raden meer beslissingsmacht en werden ze erkend als een nieuw principe voor politieke organisatie van het volk. Een gemeenschapsraad omvat een 200 tot 400 families in stedelijke gebieden en gemiddeld 20 tot 30 families op het platteland. De politieke verkozenen van deze raden dienen steeds verantwoording af te leggen ten aanzien van de basis en zijn permanent afzetbaar. Eind 2006 waren er 16.000 gemeenschapsraden en dit aantal neemt nog steeds toe. President Chavez kreeg begin 2007 van het parlement volmachten, onder andere om deze gemeenschapsraden nog meer politieke bevoegdheden te geven en zo “de burgerlijke staat te ontmantelen”. Met andere woorden, dit is een proces naar radicale democratie, in plaats van naar dictatuur zoals de media ons willen laten geloven.
PSUV: socialisme van de basis
De PSUV of de nieuwe Venezolaanse socialistische eenheidspartij is het resultaat van Chavez’ oproep om alle linkse partijen te bundelen voor het verder zetten van de Bolivariaanse Revolutie. Het gaat met andere woorden om een bundeling van de linkse krachten en niet om het installeren van een eenpartijstaat. De eerste stap van dit proces was de rekrutering van duizenden promotoren. Tijdens de tweede fase van 24 maart tot 24 juni dienden de promotoren actief de rol van de PSUV in de wijken te bespreken en zo te peilen naar de mening van de volkse basis (misschien een idee voor de SP.a?). Verder organiseren de promotoren de telling en de registratie van nieuwe partijleden en motiveren ze de bevolking om deel te nemen en zich politiek te engageren. Met de aansluiting van 4,5 miljoen leden tegen eind mei werden de meest optimistische voorspellingen gebroken. De partijleden verkiezen dan hun vertegenwoordigers die deel zullen uitmaken van het congres dat de ideologie en het programma van de partij bepaalt. Het uitgewerkte programma (augustus-september) zal ter goedkeuring voorgelegd worden aan alle partijleden via een referendum.
President Chavez benadrukt dat de Bolivariaanse Revolutie nood heeft aan echte revolutionairen die de beweging van onderuit kunnen begeleiden en de revolutionaire principes trouw blijven. “Een boom die krom geboren wordt, zal nooit de takken rechten.” Dat die revolutionaire idealen botsen met de persoonlijke belangen van een aanzienlijk deel van de Bolivariaanse leiding, bleek opnieuw uit de discussie over de PSUV. Chavez vroeg aan de 24 partijen die de regering steunen om zich aan te sluiten bij de PSUV. Dertien partijen sloten zich ondertussen aan. Andere vroegen bedenktijd en willen eerst afwachten, waaronder de Communistische Partij (PCV), Podemos en de PPT. Dat deze hervorming van de revolutionaire beweging gepaard gaat met hevig protest binnen sommige rangen hoeft niet te verbazen. In veel van de Bolivariaanse partijen heerst een leiding die nog nooit werd verkozen, ondanks alle mooie principes. Zij sprongen op de kar van Chavez omdat ze zagen dat hij succes had en zo hoopten ze postjes binnen te halen. Nu Chavez en de volksbeweging met die praktijken proberen komaf te maken door een democratische socialistische partij op te bouwen, zien die onverkozen leiders hun belangen bedreigd en revolteren ze daartegen.
De oprichting van deze eenheidspartij dient, net zoals andere maatregelen, binnen de juiste context geplaatst te worden. In tegenstelling tot wat de media rondbazuinen, gaat het daarbij niet om het centraliseren van de macht en de start van een dictatuur. Het betreft veeleer een eerste stap naar een echte volkspartij die diepe wortels heeft in de gemeenschap. Chavez en de volksbeweging trachten de partijbureaucratie en corruptie resoluut aan banden te leggen. De hiërarchie en het centralisme van de ‘Bolivariaanse’ partijen contrasteert duidelijk met de meer democratische methoden van de gemeenschapsraden. Deze vormen de kern van de Bolivariaanse Revolutie, namelijk de mensen zichzelf zo laten organiseren dat ze democratische controle hebben over hun gemeenschappen. De besturen (lokaal en nationaal) dienen zoveel mogelijk van onderuit georganiseerd te worden. Ook politieke partijen mogen niet boven de mensen staan en dienen de basis steeds te respecteren. Dit is een belangrijke les voor socialistische partijen overal ter wereld. Laat niet ‘progressieve intellectuelen’ uit de middenklasse het hoge woord voeren, maar wees een megafoon voor de noden van de gewone mensen.
Bron: www.venezuelanalysis.com
