Het bericht van de Nationale Kiesraad (Consejo Nacional Electoral) laat geen twijfel bestaan. Het grondwettelijk amendement waarmee het volk zoveel keer als het wil elke politieke mandataris democratisch kan verkiezen, is nagenoeg goedgekeurd. 54,36 procent heeft ‘Si' gestemd, 45,63 procent ‘No'. De marge tussen beide resultaten is 9 procent. Geen nek aan nek race dus, maar een overduidelijke overwinning. Nu 94 procent van alle stemmen geteld zijn, is de tendens naar de goedkeuring van het amendement onomkeerbaar. De deelname aan deze verkiezingen is ook historisch hoog. Ondanks de afwezigheid van stemplicht is bijna 70 procent gaan stemmen.
De rechtse krachten in Venezuela en ook in de hele wereld hebben een helse campagne ontketend tegen dit amendement. Wat in veel landen een democratisch recht is, werd in Venezuela verketterd. In Duitsland of Groot-Brittannië is er geen haan die kraait naar de onbeperkte verkiesbaarheid van Angela Merkel of Gordon Brown. Chavez wordt echter gebrandmerkt als iemand die zich wil opleggen als een ‘dictator voor het leven'. Zo werd verwarring gezaaid over de echte toedracht van het amendement.
Hand in hand met deze campagne van desinformatie probeerden de rechtse en uiterst-rechtse krachten een klimaat van geweld te scheppen. Jongeren van de middenklasse en fascistische bendes werden aangezet tot straatgeweld, fysieke aanvallen op aanhangers van Chavez en beschadiging en vernietiging van allerhande gebouwen. Op een paar weken tijd werden acht studenten vermoord in de Andes-provincie Merida en twee arbeiders werden door de politie neergeschoten voor de poorten van Mitsubishi. Op verschillende plaatsen werden Colombiaanse paramilitairen aangehouden in het bezit van wapens en springstoffen. Ook werd opnieuw een samenzwering ontmanteld in het leger. De rechterzijde heeft geprobeerd in de laatste weken voor de verkiezingen een klimaat van chaos te scheppen. Hiermee hoopte ze de aarzelende middenklasse en de politiek minder bewuste lagen onder de arme bevolking af te schrikken. Een ‘Si'-stem werd op deze manier een stem voor ‘burgeroorlog'. Dan was er nog de intense economische sabotage tegen de revolutie. Sommige basisproducten zijn nog nauwelijks te vinden. De inflatie bedraagt 30 procent. De prijs voor bepaalde voedingsproducten is met 50 procent gestegen.
Wat de doorslag heeft gegeven in deze overwinning, is ongetwijfeld de mobilisatie van de eigen rode achterban. De nipte nederlaag bij het referendum van 2007, net zoals de verliezen geleden tijdens de regionale verkiezingen van november vorig jaar, zijn te wijten aan de vermoeidheid en de ontgoocheling van een gedeelte van de chavistische basis. Ondanks de vele sociale verworvenheden van de revolutie blijven talrijke ziektes van het kapitalisme overeind. Werkloosheid, het nijpend tekort aan woningen, de inflatie, de alomtegenwoordige corruptie, het lome gewicht van de bureaucratie en de onveiligheid blijven pijn doen ondanks tien jaar revolutie en vijftien verkiezingen.
Onze kameraden van de Corriente Marxista Revolucionaria hebben actief deel genomen aan de campagne voor het ‘Si'. Tegelijkertijd legden ze uit dat een ‘ja'-stem voor het amendement slechts een eerste stap is. De volgende beslissende stappen in de richting van het socialisme zijn de onteigening van de kapitalisten en de ontmanteling van het oude staatsapparaat. Zo kan de economie echt gepland worden voor de behoeften van de bevolking en kan een staat opgebouwd worden steunend op de democratisch verkozen gemeenschapsraden en arbeidersraden. Het overheersende politieke ideeën bij de Bolivariaanse leiding verschillen echter sterk hiervan. Daar denken ze dat de revolutie beetje bij beetje moet vooruitgaan en vooral dat de sleutelsectoren van de economie in handen moeten blijven van de kapitalisten.
De overwinning in dit referendum is geen eindpunt. Nu onmiddellijk staat de revolutie voor nieuwe belangrijke uitdagingen. De internationale kapitalistische crisis slaat ook toe in Venezuela. Hoe moet hierop gereageerd worden? De overheidsbegroting (in zeer grote mate gespijsd door de olie-inkomsten) is berekend op basis van de prijs van een olievat ter hoogte van 60 dollar. Een olievat wordt nu echter verkocht tegen 37 dollar. Dit zorgt voor een aanzienlijke vermindering van de inkomsten. Sommigen in de Bolivariaanse leiding eisen soberheidsmaatregelen. De vraag is: soberheid voor wie?
Chavez heeft aangekondigd dat er geen sprake kan zijn van bezuinigingen in de sociale programma's. Dit brengt Chavez en de revolutie echter op ramkoers met de bureaucratie en de reformisten in de eigen beweging. De pogingen van de bureaucratie om de crisis af te wentelen op de rug van de massa zal leiden tot hevige weerstand. En dan is er de heropleving van de arbeidersstrijd. De automobielsector is het hardst en snelst getroffen door de gevolgen van de wereldcrisis. Op een paar maanden tijd werden drie bedrijven, Vivex, Macusa en Mitsubishi, bezet als protest tegen onaanvaardbare ontslagen. Het patronaat en haar handlangers in het staatsapparaat proberen de arbeiders met geweld weer aan het werk te krijgen. De moord door de politie op twee arbeiders van Mitsubishi heeft het omgekeerde effect gehad. Massaal protest en een algemene staking in de automobielsector was het antwoord van de arbeiders. Hier vragen de vakbonden de oprichting van een openbare automobielindustrie onder arbeiderscontrole. Dit is een concrete invulling van het socialisme van de 21ste eeuw. Niet toevallig speelt de Corriente Marxista Revolucionaria een belangrijke rol in de heropleving van de vakbondsstrijd. De strijd van de automobielsector is een referentiepunt geworden voor de rest van de vakbeweging die veel te lang verlamd was door interne geschillen. De revolutie in Venezuela zal afhangen van de mate waarin de arbeidersbeweging, met een marxistische leiding, haar stempel kan drukken op de toekomstige koers.
