Bij Volkswagen is er recentelijk een groot schandaal ontstaan met betrekking tot zijn dieselauto's. Bij onder andere de modellen Jetta, Golf, Beetle en Passat bleek er vervalsingsoftware geïnstalleerd te zijn, welke ervoor zorgde dat de daadwerkelijke uitstoot van stikstofoxiden hoger was dan werd aangegeven, met allerlei negatieve effecten op het milieu en de gezondheid ten gevolge.
In de vroege jaren '90 was de markt voor dieselauto's klein en bestond enkel 10% van de rijdende auto's uit dieselauto's. In 1997 werd het Kyoto-verdrag getekend en waren alle rijke landen die hier lid van waren verplicht om hun CO2-uitstoot te verminderen met 8% over een periode van 15 jaar. Hierna begonnen de Verenigde Staten en Japan met het investeren in de verdere ontwikkeling van de hybride en elektrische autotechnologie, maar werd er in Europa en vooral binnen Duitsland sterk gelobbyd voor een overstap naar dieselmotoren in de vloot regeringsauto's en de automarkt. Dit met de gedachte dat diesel 15% minder CO2 uitstoot dan benzine, terwijl de vervanging van benzine door diesel voor veel winstgevende investeringen zou gaan leiden.
Zo vond er in de jaren '90 een grote verandering plaats binnen de landen van de Europese unie; benzineauto's werden op grote schaal vervangen door dieselauto's. Nu bestaat de helft van de automarkt in Europa uit de verkoop van dieselauto's en zijn 80% van de Franse auto's dieselauto's. In de late jaren '90 werden er nieuwe subsidies ingevoerd die het voordeliger maakten om met een dieselauto te reizen en werden uitstootniveaus van auto's getest door emissiestandaarden aan te houden. Het probleem is dat bepaalde autoproducenten er alles aan doen om deze emissiestandaarden te omzeilen en om hun producten zo "milieuvriendelijk" mogelijk te laten lijken.
In 2013 werd een rapport opgesteld en gepresenteerd aan de Europese Commissie, specifiek gericht op het bestaan van software die de uitstoot van stikstofoxiden (NOx ) terug zou dringen tijdens een uitstoottest. Met het advies dat een onderzoek naar de emissies onder reële omstandigheden zou moeten plaatsvinden werd niks gedaan. In een onderzoek van de International Council on Clean Transportation (ICCT) uit 2014 bleek opnieuw dat de uitstoot van dieselauto's in een realistische testomgeving vele malen hoger was dan de Europese en Amerikaanse standaarden voor dieselauto-emissie. Het ICCT bracht de Amerikaanse Environmental Protection Agency (EPA) en de California Air Resources Board (CARB) op de hoogte en deze confronteerden in december 2014 Volkswagen met de resultaten.
Volkswagen heeft lang ontkend dat het bezig was met het vervalsen van testresultaten, maar eind augustus 2015 werd het gedwongen om toe te geven dat er vervalsingsoftware was toegepast. In het geval van Volkswagen hield de vervalsing in dat de software registreerde wanneer de auto zich in testomstandigheden bevond en daarna het percentage onverbrande brandstof in de motor verhoogde. Dit zorgde er voor dat de "NOx adsorber" efficiënter begon te werken en er minder stikstofoxiden vrijkwamen, tegen de prijs dat er meer brandstof verbruikt werd. Onder normale rijomstandigheden werd het percentage onverbrande brandstof verlaagd waardoor er een betere kilometer per liter ratio berekend kon worden tegen de prijs van een hogere uitstoot van stikstofoxiden. Tegenwoordig is Volkswagen bezig met het verbeteren van zijn imago en is het van plan om de software in de getroffen modellen aan te passen, wat waarschijnlijk zal leiden tot een hoger brandstofverbruik en een lagere stikstofoxide-uitstoot. Het schandaal en de discussie over wat er nu moet gebeuren, zijn nog in volle gang en er zijn al meerdere partijen die naar de rechter gestapt zijn.
Onder de Volkswagen Groep vallen veel merken. Tijdens het schandaal kwam aan het licht dat verschillende modellen van merken als Audi, Seat en Škoda ook uitgerust zijn met software die testomstandigheden registreren en uitstoot tijdens tests vermindert. Dit alleen zou al moeten bewijzen dat fraude rond het omzeilen van emissiestandaarden op grote schaal plaatsvindt. Volgens de Duitse organisatie ADAC zijn er veel meer automerken schuldig aan het omzeilen van emissiestandaarden. Zo beschuldigen ze bijvoorbeeld Jeep, Renault, Volvo, BMW, Citroën, Fiat, Ford, Hyundai, Jaguar, Mazda, Mercedes en Peugeot ook van het frauderen van de emissietestresultaten. Het is dus duidelijk dat er veel meer uitstootgassen in de atmosfeer bevinden dan dat wij dachten. In het geval van de dieselauto's van Volkswagen is het al bevestigd dat het gaat om een stikstofoxide-uitstoot van 2,7 maal hoger dan de wettelijk toegestane waarde. In de Verenigde Staten alleen blijkt er al 237.161 tot 948.691 extra ton NOx geloosd te zijn door Volkswagen. Dit is een ernstig probleem, omdat stikstofoxiden (NOx) een 265 keer sterker effect hebben dan koolstofdioxide (CO2) in het bewerkstelligen van het broeikaseffect en omdat de massale uitstoot ervan kan leiden tot ademhalingsproblemen en andere medische klachten. Ook een groot probleem bij dieselmotoren is dat ze roet produceren als uitstootgas[?] en steeds meer bedrijven een roetfilter optioneel maken of in een andere zin de strenge fijnstofreguleringen omzeilen. Dit is een groot probleem omdat roet en de bijkomende fijnstof in de moderne geschiedenis tot veel problemen hebben geleid.
Het is duidelijk dat bedrijven er alles doen om kosten te besparen, hun product te verkopen en om hun product op de markt te kunnen brengen. Zo presenteren ze zich als groen en milieuvriendelijk, terwijl ze in werkelijkheid veel minder schoon bezig zijn. Milieuvervuiling speelt voor hen een kleine rol; het oplossen ervan is op zichzelf namelijk niet winstgevend. De grote vraag is hoeveel bedrijven (niet enkel autoproducenten) dergelijke vervuiling verbergen en wat de echte schaal is van de wereldwijde vervuiling van de aarde en haar ozonlaag.
Het blijkt maar weer dat een economie die draait om winst niets kan doen tegen de vervuiling van onze leefomgeving. Dit is een groot probleem, omdat de tijd dringt wanneer het op milieuvervuiling en klimaatverandering aankomt. Een samenwerking en coördinatie tussen alle landen is noodzakelijk voor de zware milieuvervuiling en uitstoot van broeikasgassen die nog steeds bijna overal plaatsvindt. Probleem is echter dat ieder land de belangen van haar bedrijfsleven voorop zet. Het verschil tussen de reacties in de EU en de VS over de rapporten over onregelmatigheden bij Volkswagen toont duidelijk aan hoe protectionisme en handelspolitiek een belangrijke rol gespeeld hebben in dit schandaal, over de ruggen van mens en milieu heen.
De enige manier om de uitstoot van bedrijven te controleren, is door transparantie en de afschaffing van het bedrijfsgeheim. Dit is enkel realistisch indien we de grote autoproducenten en andere vervuilers nationaliseren, om deze verder te integreren als onderdeel van een internationaal democratisch plan van productie.
