Dit is het edito van Vonk 292.
Door de klimaat- en milieuproblematiek, die steeds duidelijker tot onomkeerbare processen en vernieling van levensnoodzakelijke ecosystemen leidt, zijn vooral jongeren gaan beseffen dat hun toekomst in gevaar is. Een generatie die voorheen als apathisch en ongeïnteresseerd werd gebrandmerkt, engageert zich nu voor haar toekomst en die van onze (enige) planeet.
De culpabiliserende, minachtende en ronduit cynische manier waarop de (steeds minder) gevestigde waarden reageren op het aanhoudende internationale protest van duizenden jongeren, illustreert hoezeer deze beweging een doorn in het oog van het systeem is. Actief en geïnteresseerd zijn, is blijkbaar nog erger dan ongeïnteresseerd en apathisch. N-VA wil zoals gewoonlijk weer een “debat” waarvan ze op voorhand de krijtlijnen hebben uitgezet. Allerlei rechts- liberale “academici” zien hun kans schoon meer van hetzelfde naar voor te schuiven; de markt gaat het oplossen voor ons, we moeten gewoon consumeren en ons verder niet te druk maken.
Het “debat” dat zij willen voeren heeft niet tot doel om structurele veranderingen door te voeren, maar wil vooral overtuigen dat het puberaal zou zijn radicale veranderingen te eisen en dat “de economie” nog steeds op nummer 1 moet komen. De klimaatstrijd is dus per definitie een antikapitalistische strijd. Alles en iedereen die niet verder kan kijken dan de grenzen van het kapitalisme, blijft in essentie herhalen dat economische belangen boven klimaat en milieu gaan.
Die tegenstelling is totaal vals. Wiens economische belangen? Vooral die van een immens rijke elite die voorstander is van een economisch model dat gebaseerd is op uitbuiting van zowel de mens als de rest van de natuur. Ze kunnen de uitbuiting, verminking en destructie van het volledige ecosysteem (inclusief de mens) niet in vraag stellen omdat het net de kern van hun systeem is. Wat ze “de economie” noemen is iets dat uiteindelijk bepaald wordt in het belang van een heel kleine groep mensen die het gewoon zijn dat alles en iedereen moet wijken voor hun belangen. Armoede bestrijdt je in hun optiek ook door de rijken nog rijker te maken.
Alles waarmee de initiatiefnemers van de klimaatstrijd nu bestookt worden, van ridiculisering en zelfs doodsbedreigingen tot recuperatie-pogingen, heeft vooral tot doel de protesten te stoppen. Zo hebben allerlei politici, waaronder President Macron van Frankrijk Greta Thunberg, Anuna De Wever en Kyra Gantois reeds uitgenodigd; alles wordt in het werk gesteld om hen ervan te overtuigen dat de machthebbers even bezorgd zijn als zij maar het blijft bij loze beloften, zonder concrete invulling. Meer dan 100 ondernemingen zoals Carrefour Belgium, Colruyt, Delhaize, IKEA, Lidl, Spar Retail, Torfs en Van Marcke, Alpro, Danone, Google, Mars, Ontex, P&G, Proximus, Spadel, Telenet en Unilever hebben Sign for my Future opge- richt. Allemaal goed en wel, maar ondertussen gaat hun onderlinge prijzenslag waarvan vooral het milieu het grootste slachtoffer is gewoon verder. Zulke initiatieven zijn er vooral op gericht het eigen klimaatimago op te krikken en om maatregelen die de bedrijven treffen af te remmen. (Lees hierover We moeten opletten voor klimaatinitiatieven die vooral op de rem willen staan.)
Wie met de hond slaapt, krijgt zijn vlooien
Dat rechts de boel om de tuin probeert te leiden hoeft ons natuurlijk niet te verbazen. Een aanzienlijk deel van de arbeidersbeweging, de partij Groen, de zogenaamde linkerzijde is echter in hetzelfde bedje ziek.
De recente uitschuiver van sp.a boegbeeld Jinnih Beels is voorlopig een droef laagtepunt in dat opzicht. Ze stelt onlangs dat het nu wel genoeg is met dat gespijbel en dat er bovendien niets fundamenteels gedaan kan worden aan het klimaat zolang “landen zoals India” blijven vervuilen. Dit terwijl India vierde is in de wereld wat hernieuwbare energie betreft.
De heersende ideologie in een samenleving is die van de heersende klasse stelde Marx. Beels illustreert dat door wijdverspreide vooroordelen - die de verdeel en heers belangen van de elite weerspiegelen - klakkeloos over te nemen. Zodoende maakt ze argeloos een racistische opmerking over haar eigen land van herkomst. Dit is de persoon die beweerde dat de sp.a in coalitie moest gaan met de N-VA “om het beleid in Antwerpen progressiever te maken”. Als schepen van onderwijs schiet ze nu de progressieve leerlingen van haar eigen stad in de rug. Haar uitlatingen hadden evengoed van de N-VA kunnen komen. Het toont hoe groot het gevaar voor besmetting is indien je je laat verleiden tot vijfde wiel aan de wagen in een coalitie met de N-VA. Wie in mei naar de stembus trekt, moet misschien ook in het achterhoofd houden dat, Christoph Calvo van Groen, zijn voorkeur voor Open-VLD niet onder stoelen of banken steekt wanneer het over coalitievorming gaat. Hoe je een sociaalecologisch beleid kan voeren met de liberalen is voor ons echter zeer duister.
Klimaatstrijd = klassenstrijd
Alvast de grootste centrale binnen het ABVV, de Algemene Centrale die arbeiders verenigt uit zo’n 40 sectoren, volgt de oproep voor een internationale klimaatstaking op vrijdag 15 maart. Vele andere vakbondsorganisaties hebben ondertussen het platform onderschreven (LBC, CNE, CSC, ACV, ACV Jongeren, ABVV Jongeren, BBTK/Setca. Ook ACOD en ook de maaltijdkoeriers). Teachers en Workers for Climate doen knap werk door zoveel mogelijk vakbonden te betrekken en op te roepen deel te nemen aan de Global Strike for the Future.
Dat jongeren en de arbeidersbeweging hun krachten samen bundelen is noodzakelijk in deze strijd.Het kapitalisme dat de leef en werkomstandigheden bepaalt van de werkende mensen is ook verantwoordelijk voor de klimaat- en milieuproblemen.
Enkel een massale beweging van de arbeidersklasse en lagere middenklasse tegen het kapitalisme is in staat de transitie naar een ander maatschappijmodel in gang te zetten. Daarom dat het ook van groot belang is dat vakbondsorganisaties verder aangezet worden om niet enkel te steunen, maar ook daadwerkelijk hun leden te mobiliseren. Het is hoog tijd de beweging verder uit te brei- den, niet ze te doen stoppen. Dit moet gebeuren op basis van een aantal concrete eisen die erop gericht zijn snel werk te maken van maatregelen die de klimaatverandering een halt toeroepen.
Doorslaggevend is wie de rekening betaalt; de kapitalisten die vervuilende technologieën gebruiken om hoge winsten te maken moeten nu betalen, niet de gewone mensen die al jaren inleveren, in verhouding al veel meer belast worden en op de koop toe slachtoffer zijn van allerlei milieuproblemen.
