“La curiosité”, antwoordt Nabil Ben Yadir op de vraag wat de achterliggende drijfveer is van zijn regisseurschap.” Ik wou te weten komen wat er zoal gebeurde twee metrostations verder, wie er woonde, hoe ze leefden. Ik was er bang voor, maar ik had tegelijkertijd de drang om mijn grenzen te verleggen”. Ben Yadir kreeg de prijs van de sociale film 2009 voor zijn eerste werk Les Barons. Het is een verhaal over Molenbeek, over een groep jonge vrienden die met zijn achten samen één poepchique BMW kopen, er heel stoer mee rondtoeren en indruk proberen te maken op de meisjes. Zij voelen zich ‘Les Barons’, heer en meester van de situatie, maar toch veilig binnen de grenzen van hun eigen kleine wereldje. De verscheurdheid waarmee veel allochtonen van de tweede en derde generatie worstelen, wordt treffend geïllustreerd door de twee hoofdrolspelers Hassan en Mounir tegenover elkaar te plaatsen. Hassan probeert zijn dromen waar te maken en om, tegen de wil in van zijn vader, ‘stand-up comedian’ te worden. Mounir heeft zich bij de situatie neergelegd en denkt dat het hoogste wat hij kan bereiken, sterven in zijn eigen wijk is. “Ik was Mounir”, zegt Ben Yadir, “maar ik ben Hassan geworden. Met veel pijn en moeite, ik wou tekenen maar ik moest zoals zovelen mecanicien worden. Technisch onderwijs, meer kon toch niet, dat is de boodschap die wij allemaal krijgen. Daarom ook wordt in de film gezegd dat de mooie Malika iets geks heeft gedaan: zij heeft het aangedurfd om journalistiek te studeren.”
Kunst omdat het moet
“Ik wou een film maken waar mijn vrienden en ikzelf met plezier naar toe konden gaan: met veel humor, sterke beelden én actie die van het scherm spat. Het enkel hebben over drugs, geweld en flikken, dat is té gratuit. Het leven is hard in Molenbeek, dat klopt, maar er zijn ook nog andere kanten aan het verhaal.” Ben Yadir is een gedreven cineast en een geboren verteller. Hij was te gast tijdens het visiecongres van de sp.a van 16 en 17 oktober. Hij animeerde er met veel goesting de workshop over kunst en cultuur . “Ik voel me een voorbeeldfiguur”, vervolgt hij. “Ik gruw van het concept van de verloren generatie, ik wil laten zien dat er keuzes zijn. Het is niet omdat ze ons in een hoekje willen duwen, dat we er moeten inkruipen. Ik voel me in de eerste plaats een kunstenaar, films maken is mijn ambitie, mijn reden van bestaan. Ik wil zeker niet als allochtoon gezien worden, ik ben verdorie een Belg!” Zijn volgende film zal iets helemaal anders zijn: een prent met Jan Decleir en Josse De Pauw in de hoofdrollen, in het Nederlands. Zeker je agenda vrijhouden, Ben Yadir is reeds na één film veel meer dan een beloftevolle cineast.
Ach, die arme onderdrukte Iraanse vrouwen
De Iraanse Shirin Neshat is van oorsprong een videokunstenares. Ze won de Zilveren Leeuw voor beste regie in het filmfestival van Venetië 2009 met haar eerste film Women without Men. Het is een interessante, bevreemdende film geworden. Met als achtergrond de gebeurtenissen van 1953 in Iran – de democratisch verkozen president Mohammed Mossadegh werd ten val gebracht en een door de CIA gesteunde staatsgreep bracht de Sjah terug aan de macht – volgen we het parcours van vier vrouwen die zich proberen te bevrijden. We maken kennis met de politiek activiste Munis, de prostituee Zarin, de ongelukkig getrouwde Fakhri en de devote Faezeh. De film kreeg goede kritieken maar de meeste recensenten keken niet verder dan hun westerse neus lang is: ze focusten op de vrouwenonderdrukking, steeds bereid om het label ‘vrouwvijandig’ op de islam te plakken. Deze film is echter even complex als het echte leven: je krijgt geen uitgewerkt plot voorgeschoteld, de psychologie van de protagonisten wordt niet netjes voorgekauwd. Elk personage staat voor een andere klasse, stelt een ander dilemma voor. Het land Iran blijkt het vijfde personage te zijn, zoals de vrouwen in een overgangsfase, op zoek naar zichzelf. Maar laten we de maakster zelf aan het woord. In een interview met de Volkskrant klinkt het zo: “Het is niet mijn stijl om een zuiver politieke film te maken. Aan de Iraniërs van vandaag wil ik tonen dat we in 1953 ook op straat gekomen zijn om te protesteren! Zonder de staatsgreep in 1953 was de Ayatollah nooit aan de macht kunnen komen. Het wordt tijd dat het Westen dat inziet.”
Women without men heeft slechts kort in de Antwerpse filmzalen gespeeld, maar als je hem op video vindt: zeker bekijken, het is de moeite waard!
