Pagina 8 van 9Epiloog: Revolutie!
Zoals we in het begin gezegd hebben begon de oorlog met wanhoop en verraad, maar eindigde zij in revolutie. De Russische Oktoberrevolutie is algemeen gekend, maar veel minder gekend is de Duitse revolutie. Wij eindigen dit boek met een manifest van de Duitse revolutionairen. En we weten het, die zelfde Rosa Luxemburg en Karel Liebknecht zullen vermoord worden kort nadat ze dit hebben geschreven. Dat de Duitse regering na de revolutie geleid werd door de zelfde sociaaldemocraten die op een kruiperige manier de oorlog van de keizer hadden gesteund is zeker al een eerste verklaring van de uiteindelijke nederlaag van die revolutie. Dat zou niet beletten dat de Duitse revolutie in de jaren nadien nog vele kansen kreeg om te slagen. Enkel de onvolwassenheid van de nieuw gestichte Duitse communistische partij en op het einde ook de beginnende stalinistische ontaarding van de communistische internationale zorgden ervoor dat deze kansen niet benut werden. De vreselijke terugslag kwam met de uiteindelijke vernietiging van de Duitse arbeidersorganisaties door het nazisme en de tweede wereldoorlog. Maar dat is een ander verhaal. Geniet als besluit van dit boek van de hartenkreet van Rosa Luxemburg en co bij het uitbreken van de Duitse revolutie.
Aan de proletariërs van alle landen, Rosa Luxemburg et al. (1918)
(Aan de proletariërs van alle landen - Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht, Klara Zetkin en Franz Mehring. Die Rote Fahne, 25 november 1918).
Proletariërs! Mannen en Vrouwen van de Arbeid! Kameraden!
In Duitsland heeft de revolutie zijn intrede gedaan. De soldatenmassa’s, die vier jaar lang naar de slachtbank werden gedreven ter wille van kapitalistische winst, de arbeidersmassa, die vier jaar lang werd uitgezogen, uitgeperst, uitgehongerd — zij hebben zich verheven. Het vreselijke werktuig van onderdrukking: het Pruisische militarisme, deze gesel der mensheid, ligt gebroken ter aarde; de meest zichtbare vertegenwoordigers ervan en daarmee de meest zichtbare schuldigen aan deze oorlog, de keizer en de kroonprins, zijn het land uit gevlucht. Overal hebben zich arbeiders-en soldatenraden gevormd.
Proletariërs aller landen, wij zeggen niet dat in Duitsland alle macht werkelijk in de handen van het werkende volk komt, dat de volledige overwinning van de proletarische revolutie reeds is behaald. Nog zitten al die socialisten in de regering, die in augustus 1914 ons duurste goed, de Internationale, hebben prijsgegeven, die vier jaar lang de Duitse arbeidersklasse en de Internationale tegelijk hebben verraden.
Maar, Proletariërs aller landen, nu spreekt de Duitse proletariër zelf tot jullie. Wij geloven het recht te hebben om uit zijn naam voor jullie forum te treden. Wij hebben vanaf de eerste dag van deze oorlog ons best gedaan om onze internationale verplichtingen na te komen, doordat wij elke misdadige regering met alle kracht hebben bestreden en deze als de ware schuldigen van de oorlog hebben gebrandmerkt.
Nu, in dit uur zijn wij gerechtvaardigd voor de geschiedenis, voor de internationale en voor het Duitse proletariaat. De massa’s vallen ons geestdriftig bij, steeds wijdere kringen van het proletariaat nemen deel aan de kennis dat het uur van afrekening met de kapitalistische klassenheerschappij heeft geslagen.
Dit grootse werk kan echter niet alleen door het Duitse proletariaat worden volbracht, het kan slechts strijden en overwinnen, door een beroep te doen op de solidariteit van de proletariërs van de gehele wereld.
Kameraden der oorlogvoerende landen, wij kennen jullie situatie. Wij weten heel goed dat jullie regeringen, nu zij eenmaal de overwinning hebben behaald, vele lagen in de bevolking door de uiterlijke gloed van de overwinning verblinden. Wij weten, dat het hen zo gelukt om door het succes van de moord, de oorzaken en doelstellingen daarvan te doen vergeten.
Maar ook weten wij iets anders. Wij weten dat ook in jullie landen het proletariaat de meest gruwelijke offers aan vlees en goed heeft gebracht, dat het de gruwelijke slachting moe is, dat de proletariër nu naar huis terugkeert en thuis gebrek en ellende aantreft, terwijl er in de hand van een paar kapitalisten miljardenvermogens zijn opgehoopt. Hij heeft ingezien en zal verder inzien, dat de oorlog ook door jullie regeringen om de grote geldbuidel is gevoerd, dat jullie regering, toen zij sprak van ‘recht en beschaving’ en van ‘bescherming der kleine naties’ net zo goed de kapitaalwinsten meende als de onze toen zij sprak van ‘verdediging van het vaderland’; dat de vrede van ‘rechts’ en van de ‘Volkenbond’ uitloopt op dezelfde laaghartige roof als de vrede van Brest-Litovsk. Hier als daarginds dezelfde schaamteloze rooflust, dezelfde wil tot onderdrukking, dezelfde beslissing om de hardvochtige overmacht van het moordwapen tot het uiterste te benutten.
Het imperialisme van alle landen kent geen ‘goede verstandhouding’, het kent slechts één recht: de kapitaalwinst, slechts één taal: het zwaard, slechts één middel: het geweld. En wanneer het nu in alle landen, zowel bij jullie als bij ons, spreekt over ‘Volkenbond’, ‘Ontwapening’, ‘Recht van de kleine landen’, ‘Zelfbestemming der volkeren’, dan zijn dat slechts de gebruikelijke leugenachtige uitspraken der heersers, om de waakzaamheid van het proletariaat in slaap te wiegen.
Proletariërs aller landen! Deze oorlog moet de laatste zijn! Dat zijn wij verschuldigd aan de 12 miljoen vermoorde slachtoffers, aan onze kinderen en aan de mensheid.
Europa is door de verfoeilijke volkerenmoord geruïneerd. Twaalf miljoen lijken bedekken de gruwelijke plaatsen van de imperialistische misdaad. De bloei der jeugd en de beste mankracht der volkeren is neergemaaid. Ontelbare productiekrachten zijn vernietigd. De mensheid staat op het punt te verbloeden aan de meest ongehoorde aderlating in de wereldgeschiedenis.
Overwinnaar en overwonnene staan aan de rand van de afgrond. De mensheid wordt bedreigd door de vreselijkste hongersnood, door het vastlopen van het gehele productieapparaat, epidemieën en degeneratie.
De grote misdadigers van deze gruwelijke anarchie, van deze ontketende chaos: de heersende klassen, zijn niet in staat om hun eigen werk in toom te houden. Het roofdier, het kapitaal, dat de hel van de wereldoorlog heeft opgeroepen, is niet in staat deze weer uit te bannen, werkelijke orde te herstellen, de gekwelde mensheid brood en arbeid, vrede en cultuur, recht en vrijheid te waarborgen.
Dat wat door de heersende klassen als vrede en recht wordt voorbereid, is slechts een nieuw werk van het brute geweld, waaruit de hydra van de onderdrukking, van de haat en van nieuwe bloedige oorlogen haar duizend koppen opheft.
Het socialisme alleen is in staat om het grote werk van de duurzame vrede te volbrengen, de duizend bloedende wonden van de mensheid te helen, de weiden van Europa, die nu vertrapt zijn door de tocht van de apocalyptische oorlogsruiters, te veranderen in bloeiende tuinen, om op de plaats van de verwoeste productiekrachten tienvoudig nieuwe tevoorschijn te toveren, om alle fysieke en zedelijke energie van de mensheid tot nieuw leven te wekken en de haat en tweedracht te vervangen door broederlijke solidariteit, door eendracht en achting voor alles wat menselijk is.
Wanneer de vertegenwoordigers van het proletariaat aller landen elkaar de hand reiken om de vrede te maken, dan is de vrede in weinig uren gemaakt. Dan zijn er geen twistvragen meer zoals de linker Rijnoever, Mesopotamië, Egypte of de koloniën. Dan bestaat er slechts één volk: de werkende mensheid aller rassen en talen. Dan bestaat er slechts één recht: de gelijkheid van alle mensen. Dan bestaat er slechts één doel: welvaart en vooruitgang voor allen.
De mensheid staat voor het alternatief: op te lossen en onder te gaan in de kapitalistische anarchie ofwel wedergeboorte door sociale revolutie. Het uur der beslissing heeft geslagen. Wanneer jullie geloven in het socialisme, dan is het nu de tijd om dit door daden te tonen. Wanneer jullie socialisten zijn, dan gaat het er nu om te handelen.
Proletariërs aller landen, wanneer wij jullie nu oproepen tot de gemeenschappelijke strijd, dan gebeurt dit niet ter wille van de Duitse kapitalisten, die onder het merk ‘Duitse natie’ de gevolgen van eigen misdaad trachten te ontlopen; het gebeurt ter wille van ons en van jullie. Bedenkt: jullie triomfantelijke kapitalisten staan gereed, onze revolutie, welke zij evenzeer als de hunne vrezen, bloedig te onderdrukken. Jullie zelf zijn door de ‘overwinning’ niet vrijer, jullie zijn slechts nog meer slaaf geworden. Gelukt het om aan jullie heersende klassen, de proletarische revolutie in Duitsland net als in Rusland af te dwingen, dan zullen zij zich met verdubbelde kracht tegen jullie keren. Jullie kapitalisten hopen, dat de overwinning op ons, en op het revolutionaire Rusland, hen de macht zal verschaffen om jullie het vuur na aan de schenen te leggen en het duizendjarige rijk der uitbuiting boven het graf van het internationale socialisme op te richten.
Daarom kijkt het proletariaat van Duitsland in dit uur naar jullie uit. Duitsland is zwanger van de sociale revolutie, maar het socialisme kan slechts door het wereld-proletariaat worden verwezenlijkt.
En wij roepen jullie daarom toe: Op ten strijde! Op tot handeling! De tijd van de lege manifesten, platonische resoluties en schallende woorden is voorbij: het uur van de daad heeft voor de Internationale geslagen. Wij roepen jullie op: Kiest overal Arbeiders-en Soldatenraden, die zich van de politieke macht meester maken en die samen met ons de vrede zullen maken.
Niet Lloyd George en Poincaré, niet Sonnino, Wilson en Erzberger of Scheidemann mogen de vrede sluiten. Onder het waaiend banier van de wereldrevolutie moet de vrede worden gesloten.
Proletariërs aller landen! Wij roepen jullie op om het werk van de socialistische bevrijding te voltrekken; om aan de geschonden wereld weer een menselijke gestalte te geven en om elk woord waar te maken, waarmee wij elkaar eertijds zo vaak begroetten en waarmee wij uit elkaar gingen:
De Internationale zal de mensheid zijn! Leve de Wereldrevolutie van het Proletariaat! Proletariërs aller Landen, verenigt U!
Uit naam van de Spartacusbond: Karl Liebknecht, Rosa Luxemburg, Franz Mehring, Clara Zetkin.
De Socialisten en de Grote Oorlog - Epiloog: Revolutie!
